Μελαγχολία διακοπών: Tips για καλή επιστροφή

της Ηρώς Κουνάδη
 
Αδειάσατε τη βαλίτσα, δείξατε με καμάρι τις φωτογραφίες των διακοπών σας σε οποιονδήποτε βρέθηκε σε ακτίνα δέκα μέτρων από την οθόνη του υπολογιστή σας, τον οποίο στολίσατε με ένα ακόμη υπέροχο τιρκουάζ background, και, αφού πέρασαν οι δύο πρώτες ημέρες ακατάσχετης φλυαρίας για τον παράδεισο επί γης που ανακαλύψατε στις διακοπές σας, κοιτάξατε γύρω σας. Και σας φάνηκαν όλα ανούσια –με πρώτη και καλύτερη τη δουλειά σας. Η πόλη είναι γκρίζα, ο κόσμος στο δρόμο δε χαμογελά, το μαύρισμά σας ξεφλουδίζει, οι τουρίστες που εξακολουθούν να πλημμυρίζουν το μετρό σας γεννούν βίαια ένστικτα. Εννοείται ότι δεν έχετε όρεξη για τίποτα: ακόμη και το αγαπημένο σας μπαρ μοιάζει αφόρητα βαρετό.

Το σύνδρομο ονομάζεται μελαγχολία της επιστροφής από τις διακοπές, ομοιάζει ιδιαίτερα με τη γνωστή μεθεόρτια μελαγχολία, και προσβάλει χωρίς καμία διάκριση τη συντριπτική πλειοψηφία των αδειούχων του Αυγούστου. Ακόμη και αν λατρεύατε τη δουλειά σας μέχρι και μία ημέρα πριν φύγετε, τώρα είναι εξαιρετικά πιθανό να τη μισείτε. Και μάλιστα –οποία ειρωνεία!– όσο καλύτερα περάσατε στις διακοπές, τόσο χειρότερα αισθάνεστε την τρίτη μέρα της επιστροφής στο γραφείο.

Πριν χτυπήσετε την πόρτα του προϊσταμένου σας για να υποβάλλετε παραίτηση –δε σας αδικούμε, όλοι το έχουμε κάνει– βάλτε σε εφαρμογή το σχέδιο αντιμετώπισης του πιο ύπουλου καλοκαιρινού ιού που ακολουθεί. Αν, και μόνο αν, δεν αποφέρει αποτελέσματα σε δεκαπέντε μέρες, τότε μπορείτε να θεωρήσετε ώριμη την απόφαση παραίτησης που λάβατε χθες.

Σκεφθείτε (τα) θετικά
«Αυτό που επηρεάζει καθοριστικά τη διάθεσή μας δεν είναι τόσο η ίδια η κατάσταση, όσο ο τρόπος με τον οποίο σκεφτόμαστε γι’ αυτήν, τα «χρώματα» που της δίνουμε, οι διαστάσεις που παίρνει στο μυαλό μας» αναφέρει η κ. Ευθυμία Παυλάτου, κλινική ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια, σε παλαιότερο δημοσίευμα περί μελαγχολίας των διακοπών στο in2life.

Όσο γκρίζα και αν σας φαίνεται η πόλη, σε σχέση με το κυκλαδίτικο λευκό ή το ιόνιο τιρκουάζ που συνηθίσατε να βλέπετε τις ημέρες των διακοπών σας, αναμφίβολα κάποιες γωνιές της, ή κάποιες πτυχές της καθημερινότητάς της, θα σας αρέσουν. Φέρτε στο μυαλό σας χαρούμενες στιγμές από τον περασμένο χειμώνα, επικεντρωθείτε σε όσα σας αρέσουν στη ζωή σας εδώ, σχεδιάστε τις επόμενες ημέρες να βρεθείτε στα μέρη της πόλης που απολαμβάνετε –σε έναν πράσινο λόφο, σε κάποια παραλία, στο αγαπημένο σας μπαρ ή ταβερνάκι– συζητήστε με κάποιον φίλο τους λόγους για τους οποίους αγαπάτε την πόλη.

Αν αυτό που σας… φταίει είναι η δουλειά, εφαρμόστε την ίδια τακτική. Προσπαθήστε να θυμηθείτε, με λεπτομέρειες, τις καλές στιγμές του προηγούμενου χειμώνα: τα projects που πήγαν καλά, τις προσπάθειες που εκτιμήθηκαν, ή έστω τα after office ποτά με συναδέλφους. Σκεφτείτε πως αν δε δουλεύατε το πιθανότερο είναι να μην είχατε καταφέρει να πάτε διακοπές. Αν τίποτα δεν σας κάνει να αισθάνεστε καλύτερα, κι η χρονιά που ξεκινά σας φαίνεται Γολγοθάς, ίσως είναι ευκαιρία να εξετάσετε σοβαρά το ενδεχόμενο αλλαγής καριέρας.

Κάντε σχέδια
Όχι απαραίτητα μεγαλεπήβολα, μακροπρόθεσμα σχέδια για το πώς θα κατακτήσετε την επαγγελματική κορυφή σε δεκαπέντε μήνες από σήμερα –ακόμη κι αυτά, βέβαια, βοηθούν, αρκεί να μην σας αγχώνουν. Κάντε σχέδια για τις επόμενες διακοπές σας, οργανώστε ένα – δυο φθινοπωρινά weekends με φίλους, σημειώστε στο ημερολόγιο τις αργίες που έρχονται και ζητήστε άδεια από τώρα για την Παρασκευή που μεσολαβεί στην 28η Οκτωβρίου και το Σαββατοκύριακο, κλείστε εισιτήρια για ευρωπαϊκά city breaks, τώρα που είναι οικονομικά. Ορίστε ένα μικρό ποσό (ακόμη και της τάξης των 10-20 ευρώ) που θα αποταμιεύετε κάθε εβδομάδα, για να ξοδέψετε σε κάποιο από αυτά τα weekends.

Αν έχετε κάτι να περιμένετε, και να σχεδιάζετε, ο χρόνος της προσαρμογής στην καθημερινότητα –και κυρίως στη δουλειά– περνά πολύ γρηγορότερα και πολύ πιο αναίμακτα. Αντί να φαντάζεστε έναν ατελείωτο, κουραστικό χειμώνα τα πρωινά που ξεκινάτε άκεφοι για το γραφείο, ή τα βράδια που επιστρέφετε κουρασμένοι, θα μετράτε μέρες μέχρι τις επόμενες διακοπές σας. «Τα νέα σχέδια για τη χρονιά που αρχίζει, τα άμεσα και τα μακροπρόθεσμα, τα εφικτά και τα πιο δύσκολα, όταν τα οργανώσουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ρεαλιστικά και να εξαρτώνται από εμάς για να επιτευχθούν, μπορούν να μας δημιουργήσουν αισιόδοξη διάθεση και να μας κινητοποιήσουν» επισημαίνει η κ. Παυλάτου.

Βγείτε έξω
Ακόμη και αν κάνατε μια μικρή βόλτα στην πόλη γυρνώντας από τις διακοπές, μόνο και μόνο για να απογοητευτείτε περισσότερο, συνειδητοποιώντας πόσο λιγότερο όμορφη τη βρίσκετε σε σχέση με τον παράδεισο από τον οποίο μόλις επιστρέψατε, μην αφήσετε αυτήν την αρχική απογοήτευση να σας κλείσει στο σπίτι για τις επόμενες εβδομάδες. Κανονίστε συναντήσεις με φίλους μετά το γραφείο, βγείτε για ένα ποτό ή για φαγητό με συναδέλφους, δείτε σε θερινά σινεμά τις ταινίες που χάσατε το διάστημα που λείπατε, ανακαλύψτε νέα στέκια σε ταράτσες με θέα στην πόλη, ή σε ταβέρνες με αυλή που μυρίζουν διακοπές.

Ζητήστε από κάποιον φίλο να έρθει να σας πάρει από το γραφείο, κι αντισταθείτε στον πειρασμό να το ακυρώσετε μία ώρα πριν, ώστε να «αναγκαστείτε» να βγείτε, ακόμη και αν δεν έχετε καθόλου κέφι. Θα το βρείτε, εγγυημένα, κάπου μεταξύ δεύτερου κοκτέιλ και μυρωδιάς φρεσκοψημένου ποπ κορν.

Δουλέψτε (αλλά με μέτρο)
Προσπαθώντας να «πιάσετε» χειμωνιάτικους ρυθμούς στη δουλειά σας –εφαρμόζοντας, δηλαδή, ένα αυτοσχέδιο σύστημα εργασιοθεραπείας, προκειμένου να μην σκέφτεστε τις διακοπές που τελείωσαν– θα καταφέρετε μόνο να κουραστείτε και να μελαγχολήσετε ακόμη περισσότερο. Εκτός εάν ανήκετε στους τυχερούς που αντλούν πραγματική ευχαρίστηση από τη δουλειά τους, η ομαλή επανένταξη στην εργασιακή καθημερινότητα προϋποθέτει μικρά και σταθερά βήματα. Μην αναλαμβάνετε βουνά υποχρεώσεων που θα σας στρεσάρουν, ειδικά όταν όλη η υπόλοιπη πόλη κινείται ακόμα σε ρυθμούς θερινής ραστώνης.

Βέβαια, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται για να μην καταλήξετε στο άλλο άκρο: στα ολοήμερα «διαλείμματα» για καφέ, τα οποία οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στον φαύλο κύκλο να μη δουλεύετε επειδή βαριέστε και να βαριέστε επειδή δεν δουλεύετε. Οργανώστε τη δουλειά έτσι ώστε να τελειώνετε εντός της προθεσμίας οτιδήποτε σημαντικό έχετε αναλάβει, ασχοληθείτε με ό,τι επείγει νωρίς το πρωί, όταν το μυαλό είναι καθαρότερο, και προγραμματίστε τις μη επείγουσες εκκρεμότητες ανά εβδομάδα. Κάνοντας λίγη δουλειά καθημερινά κρατιέστε σε φόρμα, και μπαίνετε σιγά σιγά σε πρόγραμμα, χωρίς να εξαντλείτε από την πρώτη κιόλας εβδομάδα στο γραφείο τις μπαταρίες που «φορτίσατε» στις διακοπές.

Σκεφτείτε ρεαλιστικά
«Αν αυτές οι μέρες, οι 10 - 20 μέρες των διακοπών είναι αυτό που περιμέναμε όλο το χρόνο, σίγουρα δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος των προσδοκιών μας και να… φανούν αντάξιες «ανταμείβοντάς μας» με όσα περιμένουμε να μας φέρουν. Αν κάτι μπορεί να «αλλάξει τη ζωή μας», λιγότερο ή περισσότερο, αυτό είναι μόνο η καθημερινότητά μας, γιατί αυτή είναι το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας» καταλήγει η κ. Παυλάτου στο άρθρο της για την αντιμετώπιση της μελαγχολίας των διακοπών. Ακριβώς όπως δεν γίνεται να «στριμώξεις» όλη την κοινωνική ζωή ενός ατόμου, ή ακόμα περισσότερο μιας παρέας ατόμων, σε ένα Σαββατοκύριακο, έτσι δεν γίνεται και να περιμένεις από τις 24 εργάσιμες ημέρες που δικαιούσαι άδεια τον χρόνο να σε κάνουν ευτυχισμένο.

Κάντε μια αντικειμενική ανασκόπηση του χειμώνα που πέρασε, γράψτε σε δύο λίστες οτιδήποτε σας έκανε να χαρείτε και οτιδήποτε σας στεναχώρησε, ή θα θέλατε να αλλάξετε, και ξεκινήστε με μικρά βήματα να προσθέτετε στοιχεία από την πρώτη λίστα στην καθημερινότητά σας: επικοινωνήστε συχνότερα με παλιούς φίλους, βγείτε περισσότερο έξω, ασχοληθείτε πιο εντατικά με μια αγαπημένη δραστηριότητα. Αφήστε μια-δυο μέρες να περάσουν πριν ασχοληθείτε με τη δεύτερη, την «αρνητική» λίστα. Ξαναπιάστε την στα χέρια σας και εξετάστε πόσα από αυτά που έχετε γράψει είναι εφικτό να αλλάξουν, αν περιέχει πράγματα που σας κάνουν πραγματικά δυστυχισμένους ή πρόκειται κυρίως για μικροπαράπονα που εντείνονται από την «μεθεόρτια» διάθεση των ημερών.

«Ζυγίστε» τις δύο λίστες, αναλογιστείτε και συζητήστε με φίλους κατά πόσο θα άξιζε να κάνετε δραστικές αλλαγές στη ζωή ή την καριέρα σας προκειμένου να απαλλαγείτε από ό,τι έχετε σημειώσει στη δεύτερη λίστα. Κάποιες φορές, η μελαγχολία της επιστροφής από τις διακοπές, ιδιαίτερα εκείνη που επιμένει καιρό αφότου έχετε γυρίσει, μπορεί να είναι σημάδι ότι έχει φτάσει ο καιρός για εποικοδομητικές αλλαγές. Μην καταλήξετε στο τελικό αυτό συμπέρασμα, αν δεν έχετε πρώτα δοκιμάσει όλους τους παραπάνω τρόπους αντιμετώπισής της.