Η οικογένεια και η τεκνοποίηση πρέπει να αποτελεί για τους νέους ένα φυσικό και ασφαλές βήμα ζωής, διαμηνύει η Κυβέρνηση και τα αρμόδια Υπουργεία εστιάζουν στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση με προγράμματα και επιμορφωτικές δράσεις που αφορούν στη γονεϊκότητα και τις αξίες της.
γράφει:
Το κείμενο αποτελεί μέρος της ειδικής έκδοσης του euro2day.gr και του mama365.gr «Η Σιωπηλή Κρίση – Οικογένεια και Δημογραφικό».
Γράφει o Κωνσταντίνος Βλάσης, υφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, βουλευτής Αρκαδίας και καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Tο Δημογραφικό ζήτημα συνιστά μία από τις πλέον σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την Ελλάδα να καταγράφει από τις υψηλότερες ποσοστιαίες μειώσεις στον αριθμό γεννήσεων και στον πληθυσμό παιδιών ηλικίας 0-5 ετών, με συνακόλουθη μείωση του μαθητικού της πληθυσμού. Η συνεχιζόμενη υποχώρηση των γεννήσεων σε συνδυασμό με την αύξηση της μέσης ηλικίας γονεϊκότητας επιφέρουν σημαντικές επιπτώσεις στη δημοσιονομική βιωσιμότητα, την ανταγωνιστικότητα, την ευημερία και την κοινωνική συνοχή της χώρας.
Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το Δημογραφικό («ΕΣΔΔ»), το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού συμμετέχει ενεργά στην αντιμετώπιση του φαινομένου μέσω πρωτοβουλιών που εστιάζουν στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της νέας γενιάς, την υποστήριξη των γυναικών και την ενίσχυση του θεσμού της οικογένειας. Μέσα από στοχευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα και επιμορφωτικές δράσεις, που υλοποιούνται τόσο αυτόνομα όσο και σε συνεργασία με άλλους θεσμικούς φορείς, αναδεικνύονται ζητήματα όπως η αναπαραγωγική υγεία, η γονεϊκότητα και οι αξίες της οικογενειακής ζωής, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη διαμόρφωση μιας ενήμερης, υπεύθυνης και κοινωνικά ενεργούς νέας γενιάς.
Στο πλαίσιο των σύγχρονων επιμορφωτικών του δράσεων, το Υπουργείο Παιδείας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, εντάσσει θεματικές που αφορούν στην αναπαραγωγική υγεία και τη γονιμότητα, αναγνωρίζοντας τη σημασία τους ως παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση των νέων αναφορικά με τη γονεϊκότητα. Στο πνεύμα ενίσχυσης της διυπουργικής συνεργασίας και από τη θέση του υφυπουργού Παιδείας, εκπροσώπησα τον περασμένο Ιούνιο το Υπουργείο μας στην Επιστημονική Ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στην Τήνο, με τίτλο «Γονιμότητα, Υπογεννητικότητα και Στήριξη της Οικογένειας - Μία Εθνική Στρατηγική: Ανησυχίες, Προβληματισμοί, Πρόληψη», όπου στον εναρκτήριο χαιρετισμό μου τόνισα την ανάγκη γρήγορων αντανακλαστικών της χώρας μας απέναντι στις σύγχρονες δημογραφικές προκλήσεις, ώστε να διασφαλίσουμε, μέσα από πολιτικές μακράς πνοής, ότι η επιλογή για οικογένεια και τεκνοποίηση θα αποτελεί για τους νέους ένα φυσικό και ασφαλές βήμα ζωής.
Σε επίπεδο εκπαιδευτικών προγραμμάτων, θέματα που αφορούν και προωθούν τον θεσμό της οικογένειας και τη σχέση των φύλων συναντούν οι μαθητές/τριες στα εξής γνωστικά αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης: μελέτη περιβάλλοντος (Α'-Δ' Δημοτικού), κοινωνική και πολιτική αγωγή (Ε'-Στ' Δημοτικού), Θρησκευτικά όλων των τάξεων, καθώς και στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων όλων των τάξεων. Στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ο θεσμός της οικογένειας προσεγγίζεται στα μαθήματα: οικιακή οικονομία (Α' Γυμνασίου), κοινωνική και πολιτική αγωγή (Γ' Γυμνασίου), νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία όλων των τάξεων, θρησκευτικά όλων των τάξεων, καθώς και στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων όλων των τάξεων του Γυμνασίου.
Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και το πρόγραμμα σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη», το οποίο διατρέχει εγκάρσια πολλά γνωστικά αντικείμενα και επίπεδα εκπαίδευσης από το Νηπιαγωγείο έως το Λύκειο, καθώς και ο άξονας αξιολόγησης των σχολικών μονάδων που αφορά τη σχέση του σχολείου με την οικογένεια. Το πρόγραμμα «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» συμβάλλει στην ουσιαστική σύνδεση της εκπαίδευσης με τις σύγχρονες δημογραφικές και κοινωνικές προκλήσεις, καλλιεργώντας στους μαθητές/τριες δεξιότητες καθημερινής ζωής, αποδοχή της ισότητας, κοινωνική συνείδηση και συμμετοχή σε δράσεις με κοινωνικό αντίκτυπο. Κάθε προσπάθεια του Υπουργείου Παιδείας στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών του προγραμμάτων αποσκοπεί στο να εμφυσήσει στους νέους αξίες, όπως η ισότητα των φύλων και ο σεβασμός στον θεσμό της οικογένειας - όλα απαραίτητα στοιχεία για τη μελλοντική τους πορεία ως γονείς.
Επιπλέον, μέτρα του Υπουργείου Παιδείας όπως η πιλοτική εφαρμογή Προγράμματος Πρώιμης Παρέμβασης (με κοινή υπουργική απόφαση), η θεσμοθέτηση του νέου ολοήμερου σχολείου με διευρυμένο ωράριο, η παροχή σχολικών γευμάτων, η αύξηση της ενισχυτικής διδασκαλίας, η δημιουργία του Ψηφιακού Φροντιστηρίου, η ενίσχυση του θεσμού των Πρότυπων και Πειραματικών Σχολείων, η ίδρυση των Ωνασείων Σχολείων, ο εκσυγχρονισμός της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, καθώς και οι Μετεγγραφές Τρίτεκνων και Πολύτεκνων στα Πανεπιστήμια συνδράμουν καθοριστικά την προσπάθεια αυτή. Μέριμνά μας, οι γονείς, ιδίως οι μητέρες, να έχουν τη δυνατότητα να εστιάσουν στις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις με την ηρεμία ότι τα παιδιά τους βρίσκονται σε ένα ασφαλές εκπαιδευτικό περιβάλλον.
Παράλληλα, το Υπουργείο Παιδείας, σε κλίμα αγαστής συνεργασίας με όλα τα συμβαλλόμενα Υπουργεία, συνεισφέρει -στο μέτρο που εμπίπτει στις αρμοδιότητές του- στην επέκταση και λειτουργία των δομών προσχολικής αγωγής (βρεφονηπιακούς, βρεφικούς, παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία). Κρίσιμο σημείο αποτελεί η ηλικία έναρξης δωρεάν, καθολικής και ποιοτικής πρόσβασης στην προσχολική αγωγή και εκπαίδευση, δίνοντας τη δυνατότητα στις μητέρες να επιστρέψουν στην εργασία τους χωρίς να ανησυχούν για τη φροντίδα των παιδιών τους.
Από τα παραπάνω μέτρα για τη στήριξη του θεσμού της οικογένειας καθίσταται προφανές ότι το Υπουργείο Παιδείας προάγει σταθερά κάθε πολιτική που ενθαρρύνει τη γονεϊκότητα. Η δέσμευση και η συμβολή μας στην επίλυση του Δημογραφικού προβλήματος άπτεται στην υποστήριξη του έργου των γονέων μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος, αποσκοπώντας στο να συμβάλλουμε ενεργά στην εξισορρόπηση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής των γονέων, ιδίως των μητέρων. Η μείωση της άγνοιας και της παραπληροφόρησης, μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων και επιμορφωτικών δράσεων, μπορούν να λειτουργήσουν υποστηρικτικά προς τις γυναίκες και να ενισχύσουν τη μητρότητα.
Η σύμπραξη του Υπουργείου Παιδείας με τα συμβαλλόμενα Υπουργεία και φορείς, στο πλαίσιο του «ΕΣΔΔ», συνδράμει καταλυτικά τις εφαρμοζόμενες πρωτοβουλίες δημογραφικής πολιτικής σε επίπεδο εθνικού σχεδιασμού. Παρά τις υπάρχουσες δυσκολίες και προκλήσεις, η κοινωνική προστασία της μητρότητας αποτελεί υποχρέωση μιας κοινωνίας που θέλει να διαφυλάξει τον θεσμό της οικογένειας και να παρέχει στις νέες γενιές το δικαίωμα να αναπτυχθούν και να ευημερήσουν οικογενειακά και επαγγελματικά στον τόπο τους.
