Μια αρχαιολογική βόλτα στην Αθήνα
Βολτάρουμε στον Κεραμεικό, την αρχαία και τη ρωμαϊκή Αγορά και ανακαλύπτουμε ιστορίες και γωνιές από την Αθήνα μιας άλλης, πολύ πολύ μακρινής, εποχής.
της Ηρώς Κουνάδη
Μπορεί να μην ενδιαφέρεστε καθόλου για την Ιστορία, και δη για εκείνη που γράφτηκε ή δεν γράφτηκε πριν από δυο χιλιετίες. Μπορεί να μην έχει χρειαστεί ποτέ, ή να βαριέστε θανάσιμα, να ξεναγήσετε τουρίστες φίλους στην Αθήνα. Βάζουμε, όμως, στοίχημα ότι η βόλτα που ακολουθεί θα σας κάνει να αλλάξετε γνώμη. Όχι γιατί επιμένουμε ότι είναι συγκλονιστικό να ζεις σε μια πόλη που ζούσε και πριν από δυόμιση χιλιάδες χρόνια (που είναι) αλλά γιατί οι αρχαιολογικοί χώροι της Αθήνας είναι αυτή την εποχή μια πρώτης τάξεως σαββατιάτικη βόλτα. Φορέστε, λοιπόν, τα αθλητικά σας, πάρτε μαζί την καλύτερη παρέα –για να την εντυπωσιάσετε με τις γνώσεις που σας παρέχουμε απλόχερα– και ξεκινήστε από..
…Το «κάτω» μέρος της Ερμού
Αυτό, δηλαδή, που ξεκινά από την πλατεία Κορεάτικης Αγοράς, ακριβώς απέναντι από το Γκάζι, και ανηφορίζει προς το Θησείο, απολαμβάνοντας μια καταπληκτική θέα της Ακρόπολης στο φόντο. Εκεί, στο αριστερό σας χέρι, θα βρείτε την είσοδο του Κεραμεικού που –αν μας ρωτάτε– είναι πιθανότατα ο πιο ατμοσφαιρικός από τους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας. Κομμάτι του αρχαίου δήμου Κεραμέων, στον οποίο έμεναν οι αγγειοπλάστες και οι αγγειογράφοι που σχεδίαζαν τα περίφημα αττικά αγγεία. Επειδή ο Ηριδανός, που διέσχιζε την περιοχή (και τον οποίο μπορείτε να δείτε να κελαρύζει ακόμα, αν σκύψετε στην «κουπαστή» έξω από το σταθμό του ηλεκτρικού στο Μοναστηράκι) πλημμύριζε συχνά, ο δήμος σταδιακά εγκαταλείφθηκε, και άρχισε να χρησιμοποιείται ως χώρος ταφής, φτάνοντας να αποτελεί το σημαντικότερο νεκροταφείο της Αθήνας.
Σήμερα, εκτός από τα περίτεχνα ταφικά μνημεία με τα αγάλματα και τις σκαλιστές αναπαραστάσεις στις μαρμάρινες πλάκες, ο αρχαιολογικός χώρος περιλαμβάνει τμήμα των τειχών του Θεμιστοκλή, αλλά και τις δύο κύριες εισόδους της πόλης, το Δίπυλο και την Ιερά Πύλη, από την οποία έμπαινε στην πόλη η πομπή των Ελευσινίων, που διέσχιζε την Ιερά Οδό. Μέσα στον αρχαιολογικό χώρο λειτουργεί και το Μουσείο Κεραμεικού, με εκθέματα από τις ανασκαφές που έγιναν στο χώρο.
Η Αρχαία Αγορά
Συνεχίζετε τον πεζόδρομο της Ερμού μέχρι τον σταθμό του Θησείου, και εν συνεχεία λοξοδρομείτε προς την Αδριανού. Περίπου στη μέση της λαοθάλασσας που δημιουργείται από τον κόσμο που βολτάρει εδώ τα μεσημέρια του Σαββάτου, στην απέναντι πλευρά από εκείνη που απλώνουν τραπεζάκια τα café, θα βρείτε την είσοδο της Αρχαίας Αγοράς. Ένα ολόκληρο αρχαιολογικό πάρκο… με τα όλα του, με τις σκιερές γωνιές – όαση μακριά από τη βοή της πόλης και με τα μονοπάτια ανάμεσα στα απομεινάρια της Ιστορίας να σε εμπνέουν να φτιάξεις σενάρια για το πώς θα ήταν η ζωή σου αν είχες γεννηθεί πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια στην Αθήνα.
Γρήγορη ξενάγηση στα δύο βασικότερα αξιοθέατα της Αρχαίας Αγοράς:
- Η εντυπωσιακή Στοά του Αττάλου, που αναστηλώθηκε όταν έγιναν οι ανασκαφές της Αγοράς στις αρχές του 20ου αιώνα, ήταν το «δώρο» του Βασιλιά της Περγάμου Αττάλου στην πόλη των Αθηνών τον 2ο π.Χ. αιώνα. Υπήρξε ένα από τα πρώτα εμπορικά κέντρα του κόσμου, εκτεινόταν σε μήκος 116 μέτρων και ύψος δύο ορόφων, με την στήριξη δωρικών, ιωνικών και περγαμηνών κιόνων.
- Ο Ναός του Ηφαίστου είναι ένας από τους καλύτερα διατηρημένους αρχαίους ναούς, χρονολογείται από τον 5ο αιώνα και είναι από κοντά ένα χάρμα οφθαλμών –πολύ περισσότερο απ’ όσο η θέα του από τις παρακείμενες καφετέριες.
Αυτά, βέβαια, είναι μόνο τα “SOS”. Στην Αρχαία Αγορά μπορεί κανείς να περάσει ώρες ολόκληρες, εξερευνώντας τα απομεινάρια του Ωδείου και της Μεσαίας Στοάς, του λόφου του Αρείου Πάγου στον οποίο ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών ιερά και πολυτελείς κατοικίες, την περίφημη Ποικίλη Στοά, και όλα εκείνα τα μεγάλα και μικρότερα επιμέρους κτίσματα που μοιάζουν να ξεφυτρώνουν στα πόδια σου εκεί που περπατάς ανάμεσα σε δέντρα και θάμνους ή που τα πιάνει ξαφνικά το βλέμμα σου την ώρα που κάθεσαι σε ένα ξύλινο παγκάκι.
Η Ρωμαϊκή Αγορά
Αναλόγως πόσες ώρες θα σας αιχμαλωτίσει η ατμόσφαιρα της Αρχαίας Αγοράς, ίσως προλαβαίνετε να ρίξετε μια ματιά και στην ιστορική συνέχειά της, την σαφώς μικρότερη αλλά εξίσου γοητευτική ρωμαϊκή βερσιόν. Θα τη βρείτε ακολουθώντας την Αδριανού μέχρι το τέρμα της, και κάνοντας μετά δεξιά στο δρομάκι που λέγεται Άρεως. Θα την αναγνωρίσετε, κοιτώντας αριστερά στο τέρμα του, από την επιβλητική είσοδο της Αρχηγέτιδος Αθηνάς με τους τέσσερις δωρικούς κίονες.
Η ρωμαϊκή αγορά ανεγέρθηκε με δωρεές του Ιουλίου και εν συνεχεία του Αυγούστου Καίσαρα, πέρασαν όμως σχεδόν τρεις αιώνες μέχρι να μεταφερθεί η… δράση, το εμπορικό και διοικητικό κέντρο της πόλης, εδώ από την Αρχαία Αγορά το 267 μ.Χ, Από τότε και για κάτι παραπάνω από μια χιλιετία, η ρωμαϊκή αγορά αποτελούσε το κέντρο του αθηναϊκού κόσμου. Εδώ βρίσκονταν καταστήματα και αποθήκες, εδώ ανεγέρθηκε τον 1ο μ.Χ. αιώνα το Αγορανομείο, εδώ κτίσθηκε και το 1456 το Φετιχιέ Τζαμί, ή Τζαμί του Πορθητή.
Στο επάνω μέρος της ρωμαϊκής αγοράς, οι «Αέρηδες» ή, αν προτιμάτε την επίσημη ονομασία του, Ωρολόγιο του Κυρρήστου, είναι αδιαμφισβήτητα ένα από τα ομορφότερα μνημεία της –αν όχι και ολόκληρης της Αθήνας. Ένας οκταγωνικός πύργος, με τις μορφές των ανέμων σκαλισμένα στις πλευρές του, ο οποίος κτίσθηκε τον 1ο αιώνα π.Χ. και χρησίμευσε ως μετεωρολογικός σταθμός –με έναν ανεμοδείκτη στην κορυφή του– και ηλιακό ρολόι, ενώ στο εσωτερικό του υπήρχε εγκατάσταση υδραυλικού ρολογιού.
Σας ανοίξαμε την όρεξη; Κάντε κλικ εδώ και ακολουθήστε μας σε άλλη μία αρχαιολογική βόλτα, στην Ακρόπολη.
Info:
- Και οι τρεις αρχαιολογικοί χώροι συμπεριλαμβάνονται στο ενιαίο εισιτήριο των 12€ (που ισχύει επίσης για την Ακρόπολη) το οποίο, από τη στιγμή που θα το αγοράσετε, ισχύει για τρεις ολόκληρες μέρες.
- Αν δεν θέλετε να αγοράσετε το ενιαίο εισιτήριο, η (μεμονωμένη) είσοδος στον Κεραμεικό κοστίζει 2€, στην Αρχαία Αγορά 4€ και στη Ρωμαϊκή Αγορά άλλα 2€.
- Το ωράριο λειτουργίας της Ρωμαϊκής Αγοράς είναι 8.00-15.00 όλες τις μέρες, της Αρχαίας Αγοράς 8.00-19.00 καθημερινές και Σάββατα και 8.00-15.00 Κυριακές και αργίες, και του Κεραμεικού 8.00-19.00 όλες τις μέρες.
Μπορεί να μην ενδιαφέρεστε καθόλου για την Ιστορία, και δη για εκείνη που γράφτηκε ή δεν γράφτηκε πριν από δυο χιλιετίες. Μπορεί να μην έχει χρειαστεί ποτέ, ή να βαριέστε θανάσιμα, να ξεναγήσετε τουρίστες φίλους στην Αθήνα. Βάζουμε, όμως, στοίχημα ότι η βόλτα που ακολουθεί θα σας κάνει να αλλάξετε γνώμη. Όχι γιατί επιμένουμε ότι είναι συγκλονιστικό να ζεις σε μια πόλη που ζούσε και πριν από δυόμιση χιλιάδες χρόνια (που είναι) αλλά γιατί οι αρχαιολογικοί χώροι της Αθήνας είναι αυτή την εποχή μια πρώτης τάξεως σαββατιάτικη βόλτα. Φορέστε, λοιπόν, τα αθλητικά σας, πάρτε μαζί την καλύτερη παρέα –για να την εντυπωσιάσετε με τις γνώσεις που σας παρέχουμε απλόχερα– και ξεκινήστε από..
…Το «κάτω» μέρος της Ερμού
Αυτό, δηλαδή, που ξεκινά από την πλατεία Κορεάτικης Αγοράς, ακριβώς απέναντι από το Γκάζι, και ανηφορίζει προς το Θησείο, απολαμβάνοντας μια καταπληκτική θέα της Ακρόπολης στο φόντο. Εκεί, στο αριστερό σας χέρι, θα βρείτε την είσοδο του Κεραμεικού που –αν μας ρωτάτε– είναι πιθανότατα ο πιο ατμοσφαιρικός από τους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας. Κομμάτι του αρχαίου δήμου Κεραμέων, στον οποίο έμεναν οι αγγειοπλάστες και οι αγγειογράφοι που σχεδίαζαν τα περίφημα αττικά αγγεία. Επειδή ο Ηριδανός, που διέσχιζε την περιοχή (και τον οποίο μπορείτε να δείτε να κελαρύζει ακόμα, αν σκύψετε στην «κουπαστή» έξω από το σταθμό του ηλεκτρικού στο Μοναστηράκι) πλημμύριζε συχνά, ο δήμος σταδιακά εγκαταλείφθηκε, και άρχισε να χρησιμοποιείται ως χώρος ταφής, φτάνοντας να αποτελεί το σημαντικότερο νεκροταφείο της Αθήνας.
Σήμερα, εκτός από τα περίτεχνα ταφικά μνημεία με τα αγάλματα και τις σκαλιστές αναπαραστάσεις στις μαρμάρινες πλάκες, ο αρχαιολογικός χώρος περιλαμβάνει τμήμα των τειχών του Θεμιστοκλή, αλλά και τις δύο κύριες εισόδους της πόλης, το Δίπυλο και την Ιερά Πύλη, από την οποία έμπαινε στην πόλη η πομπή των Ελευσινίων, που διέσχιζε την Ιερά Οδό. Μέσα στον αρχαιολογικό χώρο λειτουργεί και το Μουσείο Κεραμεικού, με εκθέματα από τις ανασκαφές που έγιναν στο χώρο.
Η Αρχαία Αγορά
Συνεχίζετε τον πεζόδρομο της Ερμού μέχρι τον σταθμό του Θησείου, και εν συνεχεία λοξοδρομείτε προς την Αδριανού. Περίπου στη μέση της λαοθάλασσας που δημιουργείται από τον κόσμο που βολτάρει εδώ τα μεσημέρια του Σαββάτου, στην απέναντι πλευρά από εκείνη που απλώνουν τραπεζάκια τα café, θα βρείτε την είσοδο της Αρχαίας Αγοράς. Ένα ολόκληρο αρχαιολογικό πάρκο… με τα όλα του, με τις σκιερές γωνιές – όαση μακριά από τη βοή της πόλης και με τα μονοπάτια ανάμεσα στα απομεινάρια της Ιστορίας να σε εμπνέουν να φτιάξεις σενάρια για το πώς θα ήταν η ζωή σου αν είχες γεννηθεί πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια στην Αθήνα.
Γρήγορη ξενάγηση στα δύο βασικότερα αξιοθέατα της Αρχαίας Αγοράς:
- Η εντυπωσιακή Στοά του Αττάλου, που αναστηλώθηκε όταν έγιναν οι ανασκαφές της Αγοράς στις αρχές του 20ου αιώνα, ήταν το «δώρο» του Βασιλιά της Περγάμου Αττάλου στην πόλη των Αθηνών τον 2ο π.Χ. αιώνα. Υπήρξε ένα από τα πρώτα εμπορικά κέντρα του κόσμου, εκτεινόταν σε μήκος 116 μέτρων και ύψος δύο ορόφων, με την στήριξη δωρικών, ιωνικών και περγαμηνών κιόνων.
- Ο Ναός του Ηφαίστου είναι ένας από τους καλύτερα διατηρημένους αρχαίους ναούς, χρονολογείται από τον 5ο αιώνα και είναι από κοντά ένα χάρμα οφθαλμών –πολύ περισσότερο απ’ όσο η θέα του από τις παρακείμενες καφετέριες.
Αυτά, βέβαια, είναι μόνο τα “SOS”. Στην Αρχαία Αγορά μπορεί κανείς να περάσει ώρες ολόκληρες, εξερευνώντας τα απομεινάρια του Ωδείου και της Μεσαίας Στοάς, του λόφου του Αρείου Πάγου στον οποίο ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών ιερά και πολυτελείς κατοικίες, την περίφημη Ποικίλη Στοά, και όλα εκείνα τα μεγάλα και μικρότερα επιμέρους κτίσματα που μοιάζουν να ξεφυτρώνουν στα πόδια σου εκεί που περπατάς ανάμεσα σε δέντρα και θάμνους ή που τα πιάνει ξαφνικά το βλέμμα σου την ώρα που κάθεσαι σε ένα ξύλινο παγκάκι.
Η Ρωμαϊκή Αγορά
Αναλόγως πόσες ώρες θα σας αιχμαλωτίσει η ατμόσφαιρα της Αρχαίας Αγοράς, ίσως προλαβαίνετε να ρίξετε μια ματιά και στην ιστορική συνέχειά της, την σαφώς μικρότερη αλλά εξίσου γοητευτική ρωμαϊκή βερσιόν. Θα τη βρείτε ακολουθώντας την Αδριανού μέχρι το τέρμα της, και κάνοντας μετά δεξιά στο δρομάκι που λέγεται Άρεως. Θα την αναγνωρίσετε, κοιτώντας αριστερά στο τέρμα του, από την επιβλητική είσοδο της Αρχηγέτιδος Αθηνάς με τους τέσσερις δωρικούς κίονες.
Η ρωμαϊκή αγορά ανεγέρθηκε με δωρεές του Ιουλίου και εν συνεχεία του Αυγούστου Καίσαρα, πέρασαν όμως σχεδόν τρεις αιώνες μέχρι να μεταφερθεί η… δράση, το εμπορικό και διοικητικό κέντρο της πόλης, εδώ από την Αρχαία Αγορά το 267 μ.Χ, Από τότε και για κάτι παραπάνω από μια χιλιετία, η ρωμαϊκή αγορά αποτελούσε το κέντρο του αθηναϊκού κόσμου. Εδώ βρίσκονταν καταστήματα και αποθήκες, εδώ ανεγέρθηκε τον 1ο μ.Χ. αιώνα το Αγορανομείο, εδώ κτίσθηκε και το 1456 το Φετιχιέ Τζαμί, ή Τζαμί του Πορθητή.
Στο επάνω μέρος της ρωμαϊκής αγοράς, οι «Αέρηδες» ή, αν προτιμάτε την επίσημη ονομασία του, Ωρολόγιο του Κυρρήστου, είναι αδιαμφισβήτητα ένα από τα ομορφότερα μνημεία της –αν όχι και ολόκληρης της Αθήνας. Ένας οκταγωνικός πύργος, με τις μορφές των ανέμων σκαλισμένα στις πλευρές του, ο οποίος κτίσθηκε τον 1ο αιώνα π.Χ. και χρησίμευσε ως μετεωρολογικός σταθμός –με έναν ανεμοδείκτη στην κορυφή του– και ηλιακό ρολόι, ενώ στο εσωτερικό του υπήρχε εγκατάσταση υδραυλικού ρολογιού.
Σας ανοίξαμε την όρεξη; Κάντε κλικ εδώ και ακολουθήστε μας σε άλλη μία αρχαιολογική βόλτα, στην Ακρόπολη.
Info:
- Και οι τρεις αρχαιολογικοί χώροι συμπεριλαμβάνονται στο ενιαίο εισιτήριο των 12€ (που ισχύει επίσης για την Ακρόπολη) το οποίο, από τη στιγμή που θα το αγοράσετε, ισχύει για τρεις ολόκληρες μέρες.
- Αν δεν θέλετε να αγοράσετε το ενιαίο εισιτήριο, η (μεμονωμένη) είσοδος στον Κεραμεικό κοστίζει 2€, στην Αρχαία Αγορά 4€ και στη Ρωμαϊκή Αγορά άλλα 2€.
- Το ωράριο λειτουργίας της Ρωμαϊκής Αγοράς είναι 8.00-15.00 όλες τις μέρες, της Αρχαίας Αγοράς 8.00-19.00 καθημερινές και Σάββατα και 8.00-15.00 Κυριακές και αργίες, και του Κεραμεικού 8.00-19.00 όλες τις μέρες.
