Hail Caesar: Οι αδελφοί Κοέν σε χαιρετούν

του Λουκά Τσουκνίδα

Πριν από λίγες μέρες, οι αδερφοί Κοέν άνοιξαν την αυλαία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου με την καινούργια τους ταινία, μια κωμωδία εποχής που διαδραματίζεται στον μικρόκοσμο του παλιού καλού Χόλιγουντ. Λιγότερο “Barton Fink” και περισσότερο “Burn After Reading”, το “Hail Caesar!” μιμείται στην εντέλεια όσα “κλασικά” παρωδεί και αυθυπονομεύεται διαρκώς με τρόπο αρκούντως απολαυστικό και με πιθανότερο στόχο τη διάλυση κάθε ψήγματος της ψευδαίσθησης ότι μπορούμε να παίρνουμε τον κινηματογράφο στα σοβαρά. Τον “βιομηχανικό”, τουλάχιστον...

Η υπόθεση

Ο Έντι Μάνιξ είναι ο άνθρωπος που τακτοποιεί κάθε εκκρεμότητα, και προλαβαίνει κάθε σκάνδαλο που έχει να κάνει με την πιο πολύτιμη ιδιοκτησία της εταιρείας παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών Κάπιτολ, τους σταρ και τους δημιουργούς της. Όταν ο πρωταγωνιστής του “Hail Caesar!”, Μπερντ Γουίτλοκ, απάγεται από μια ομάδα δυσαρεστημένων σεναριογράφων που τυγχάνουν και... κομμουνιστές, η δουλειά του Έντι γίνεται πιο δύσκολη από ποτέ...

Η κριτική

Στο Χόλιγουντ των αδερφών Κοέν όλα είναι όπως παλιά, τότε που τα στούντιο είχαν στα χέρια τους την πίτα και το μαχαίρι, οι σταρ και οι δημιουργοί ήταν μεγάλα παιδιά δεμένα με σκληρά συμβόλαια και τα κινηματογραφικά είδη ήταν τα εξής δύο: οι ταινίες που φέρνουν λεφτά κι εκείνες που δε φέρνουν. Μεταξύ όλων αυτών βρίσκονταν άνθρωποι σαν τον Έντι Μάνιξ (το όνομα, τουλάχιστον, αντιστοιχεί σε υπαρκτό πρόσωπο με αντίστοιχη θέση) οι οποίοι ήταν επιφορτισμένοι με το ρόλο του γενικού επιστάτη και του διαχειριστή κρίσεων. Στις παρυφές βρίσκονταν οι εργαζόμενοι και οι κατ' εξοχήν παραπονούμενοι της υπόθεσης, οι σεναριογράφοι.

Χωρίς καμία διάθεση να αγγίξουν με τρόπο “σοβαρό” θέματα ευαίσθητα, όπως οι ιδεολογικοί διωγμοί που αναμοχλεύει το “Trumbo”, οι αδερφοί Κοέν αναπαριστούν πιστά μια ολόκληρη εποχή, χαμένη πλέον στα βάθη της ιστορίας του σινεμά, αφήνοντάς την να παρωδηθεί από μόνη της, μέσα από τις αντιφάσεις, τις αδυναμίες, τις υπερβολές, τις συμβάσεις και τις γελοιότητες που αποτελούσαν μέρος του χαρακτήρα της.

Παράλληλα, χρησιμοποιούν την προαναφερθείσα υπόθεση, ίσως την πιο μελανή στιγμή στην ιστορία του Χόλιγουντ, για να ρίξουν λίγο έξτρα φως στην χάρτινη, αυτοαναιρούμενη φύση του ψυχαγωγικού σινεμά. Βάζουν τους σεναριογράφους-κομμουνιστές να ομολογούν με απόλυτη σοβαρότητα στον απαχθέντα σταρ ότι έκαναν αυτό ακριβώς για το οποίο κατηγορήθηκαν στην πραγματικότητα: “νόθευαν” τα μπλοκμπάστερ με σκηνές και στοιχεία που θα μπορούσαν να αφυπνίσουν το αγωνιστικό αίσθημα των μαζών που συρρέουν στις αίθουσες. Όλα αυτά, σε μια πολυτελή παραθαλάσσια βίλα, την ώρα που εκείνος προσηλυτίζεται στον μαρξισμό απ' τον Χέρμπερτ Μαρκούζε (!).

Η υποτιθέμενη κομμουνιστική απειλή γελοιοποιείται ακόμη πιο πολύ στην πορεία, καθώς αναπαριστάται σαν κάτι βγαλμένο από τρομολαγνικό χολιγουντιανό σενάριο την ώρα που ένας τραγουδιστής-κάουμποϊ σώζει τον ρωμαίο στρατηγό και η ζωή στο πλατό ξαναβρίσκει τους συνήθεις ρυθμούς της.

Το σινεμά μέσα στο σινεμά των αδερφών Κοέν ήταν και παραμένει κάτι που αντλεί τη σοβαρότητά του απ' το πόσο σοβαρά το παίρνουμε. Όσο για το σινεμά τους το ίδιο, ο μικρόκοσμος που απεικονίζεται εδώ να τρώγεται με τα ρούχα του, πασχίζοντας να παραμείνει σχετικός με την πραγματικότητα μέσα απ' τους παρωχημένους μύθους που αναπαράγει (έτσι λειτουργεί διαχρονικά η βιομηχανία του κινηματογράφου), θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μια εκδοχή του δικού μας κόσμου. Η σοβαροφάνεια, ο εγωκεντρισμός και η εσωστρέφεια δεν είναι προνόμια του παλιού ή του νέου Χόλιγουντ. Κι αυτό, από κάπου αλλού τα κληρονόμησε.

Το μοναδικό μειονέκτημα της νέας κωμωδίας των Κοέν, είναι ίσως ότι απευθύνεται και πάλι σε ένα μικρό κοινό. Παρά το ολ-σταρ καστ και τις απολαυστικές μιμήσεις κλασικών χολιγουντιανών στιγμών όπως το μπαλέτο των ναυτών, α λα Τζιν Κέλι, το ίδιο το θέμα της αφορά λίγους και θα αγγίξει ακόμη λιγότερους. Απ' την άλλη, πάλι, αν απευθυνόταν σε πιο πολλούς, το σινεμά τους δε θα ήταν αυτό που είναι. Στις ερμηνείες, ο Τζος Μπρόλιν είναι απλώς εξαιρετικός, ο Τζορτζ Κλούνι ξαναβρίσκει λίγη απ' την κωμική του φλέβα, ενώ πολύ καλός είναι και ο Άλντεν Έρενραιχ στο ρόλο του κάουμποϊ.

Το “Hail, Caesar!” είναι μια γνήσια Κοενική κωμωδία, απολαυστική και καυστική, όχι όμως και εθιστική όπως είναι οι καλύτερές τους.

Βγαίνουν ακόμη:
Η διασκεδαστική σουπερηρωική κωμωδία “Deadpool”, το ιστορικό δράμα “Suffragette”, η ταινία κινουμένων σχεδίων “Anomalisa”, η γαλλική κομεντί “Un plus Une” και το “Illusion” του Σάββα Καρύδα.

Όλες οι Ταινίες