Child's Pose: Η Χρυσή Άρκτος της Ρουμανίας

του Λουκά Τσουκνίδα
 
Στο τελευταίο Φεστιβάλ του Βερολίνου, τη Χρυσή Άρκτο πήρε σπίτι του ένας ρουμάνος, ο Καλίν Πίτερ Νέτζερ, για την τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του, το οικογενειακό δράμα “Child's Pose”. Γραμμένο από κοινού με τον εμβληματικό σεναριογράφο του σύγχρονου ρουμάνικου σινεμά Ράζβαν Ραντουλέσκου, το φιλμ του Νέτζερ είναι τυπικό δείγμα της εν λόγω “σχολής”, από σεναριακής όσο και από σκηνοθετικής άποψης, πιστό στον πραγματικό κόσμο, εξαιρετικά καλοπαιγμένο και πλήρως βγαλμένο απ' τα εσώψυχα της Ρουμανίας μετά τον Τσαουσέσκου.

Η υπόθεση

Η Κορνέλια είναι μια γυναίκα που έπιασε τα 60, αρχιτέκτονας, μέλος του “καλού κόσμου” του Βουκουρεστίου και μητέρα ενός μελλοντικού επιστήμονα, του τριαντάρη φοιτητή Μπάρμπου. Δυστυχώς όμως, η σχέση της με το γιο της δεν είναι εκείνη που θα ήθελε και γι' αυτό κατηγορεί τη γυναίκα του, Κάρμεν. Όταν μια μέρα ο Μπάρμπου σκοτώνει ένα μικρό παιδί κάνοντας μια επικίνδυνη προσπέραση στην έθνική οδό, η Κορνέλια αναλαμβάνει δράση ελπίζοντας να σώσει το γιο της όσο και τη σχέση της μαζί του...



Η κριτική

Από μια ρουμάνικη ταινία που γυρίστηκε μετά το 2000 και ειδικά αν την υπογράφουν ο Ράζβαν Ραντουλέσκου και κάποιος σκηνοθέτης κάτω των 40, μπορεί κανείς να περιμένει πλέον πολύ συγκεκριμένα πράγματα: χαρακτήρες βγαλμένους απ' την καθημερινή ζωή, διαλόγους που δεν αντιγράφουν, αλλά μιμούνται τέλεια την πραγματικότητα, περιστατικά που μοιάζουν —και είναι— συνηθισμένα μα περικλείουν μπόλικο και οικείο δράμα, αλλά και αρκετές εντάσεις μεταξύ των γενεών της μεταβατικής περιόδου —απ' τα τελευταία χρόνια του Τσαουσέσκου και της δικτατορίας του σ' εκείνα της ελεύθερης αγοράς και της ρουμάνικης δημοκρατίας.

Πέρα απ' όλα αυτά βέβαια, κι αν εξαιρέσουμε τις διαφορετικές δημιουργικές εμμονές και αφηγηματικές επιλογές του κάθε σκηνοθέτη, κοινός παρονομαστής είναι οι πολύ καλές ερμηνείες, δουλεμένες στο έπακρο και σε απόλυτη αρμονία με τις απαιτήσεις του εκάστοτε σεναρίου —ή και ύφους αν ξεχωρίσουμε την περίπτωση του Κορνέλιου Πορουμπόιου που ακολουθεί μια πιο προσωπική πορεία.

Στο “Child's Pose” ο Νέτζερ κρατά την κάμερά του στο χέρι κι ακολουθεί την τραγική κεντρική του φιγούρα, την φορτική όσο και στοργική μάνα Κορνέλια, σε κάθε της βήμα, βάζοντάς μας έτσι λίγο-λίγο στη θέση της, δίνοντας παράλληλα την ευκαιρία στην Λουμινίτσα Γκιοργκίου να δώσει μια υπέροχη παράσταση και να κάνει έναν αμφιλεγόμενο χαρακτήρα κατανοητό και οικείο. Όπως και σε όλες τις τοπ παρεμφερείς ρουμάνικες παραγωγές, οι τρεις πόλοι που αποτελούν τα στηρίγματα της κινηματογραφικής κατασκευής, το σενάριο, η αφήγησή του και οι ερμηνείες βρίσκονται κι εδώ σε απόλυτη ισορροπία κι έτσι ο Καλίν Πίτερ Νέτζερ μπαίνει πανηγυρικά στο γκρουπ των καταξιωμένων πια —αν και κατά πολύ λίγα χρόνια μεγαλύτερών του— σύγχρονων ρουμάνων σκηνοθετών.

Απ' τις εισαγωγικές σκηνές, όπου μαθαίνουμε ότι κάτι τρέχει με την Κορνέλια, τον Μπάρμπου και την Κάρμεν και παίρνουμε μια γεύση της ανώτερης μεσοαστικής τάξης που εξέθρεψε τα σύνδρομα των πρωταγωνιστών και επαναπροσδιόρισε τη διαφθορά του παλιού καθεστώτος, οι δημιουργοί φροντίζουν να μας συστήσουν την Κορνέλια και τους όμοιούς της, τη γενιά που, όπως λέει στην αδελφή του άντρα της, ο ίδιος ο γιος της είπε ότι “πρέπει να εξαφανιστεί”.

Η αντίθεση με τους ανθρώπους του χωριού, για τους οποίους η ζωή ελάχιστα άλλαξε μέσα στην εικοσαετία, γίνεται έτσι εξαιρετικά, όσο και ενοχλητικά, προφανής μέχρι που η Κορνέλια να διαπιστώσει ότι βιώνουν την απώλεια με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που θα τη βίωνε κι εκείνη κι αποτελεί για όλους κάτι ισόποσα τραγικό, ασχέτως συναισθηματικής “επένδυσης”. Αυτή η θεματική εναλλάσσεται με την σχέση μητέρας-γιου που μοιάζει ανεπανόρθωτα διαρρηγμένη κι είναι στο χέρι εκείνης να της δώσει το χώρο και το χρόνο που χρειάζεται για να επουλωθεί. Όπως ακριβώς και ο πόνος που βιώνουν οι γονείς του θύματος που η Κορνέλια αυθόρμητα οικειοποιείται για να “καθαρίσει” η ίδια.

Το “Child's Pose” είναι μια πολύ καλή ταινία. Και στο πλαίσιο της κινηματογραφικής σχολής που εκπροσωπεί, αλλά και εκτός αυτού.

Βγαίνουν ακόμη:
Το βραδυφλεγές δράμα “Fruitvale Station”, βασισμένο σε μια απρόκλητη δολοφονία πολίτη από αστυνομικό που συνέβη στ' αλήθεια, το συμπαθητικό γαλλικό ερωτικό μελόδραμα “Young and Beautiful” και δύο ταινίες επιστημονικής φαντασίας, το “About Time” του Ρίτσαρντ Κέρτις και το ασυνάρτητο “Riddick” με τον Βιν Ντίζελ.