Night Train To Lisbon: Κουραστικό ταξίδι στη Λισαβόνα

του Λουκά Τσουκνίδα
 
Στον απόηχο της επίσκεψης του Τζέρεμι Άιρονς στην Αθήνα, βγαίνει αυτή την Πέμπτη στις αίθουσες το “Night Train To Lisbon” του δανού σκηνοθέτη Μπίλε Όγκουστ. Πρόκειται για την κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου μπεστ-σέλερ που, παρά το πολυπληθές και πολύγλωσσο καστ που διαθέτει ως κράχτη, προεξέχοντος του Τζέρεμι Άιρονς, μοιάζει εξαιρετικά παλιομοδίτικη και φλύαρη κι αποτυγχάνει εν τέλει να μας αποκαλύψει τη δυνατή ιστορία που διαρκώς υπόσχεται μέσω του κεντρικού της χαρακτήρα.

Η υπόθεση

Ένα βροχερό πρωί στη Βέρνη, ο μεσήλικας δάσκαλος Ράιμουντ Γκρεγκόριους σώζει μια κοπέλα απ' την αυτοκτονία. Εκείνη εξαφανίζεται, αφήνοντας πίσω το κόκκινο παλτό της κι ένα μικρό βιβλίο κάποιου άγνωστου πορτογάλου συγγραφέα. Συγκλονισμένος από το συμβάν και γοητευμένος απ' τα λόγια που διαβάζει στο βιβλίο, ο Γκρεγκόριους ακολουθεί τα ίχνη του συγγραφέα στη Λισαβόνα αφήνοντας πίσω τη μοναχική ζωή και την ασήμαντη δουλειά του σε μια προσπάθεια να βρει την ανθρώπινη ιστορία πίσω απ' τις σκέψεις του άγνωστου πορτογάλου κι ίσως ένα νέο δρόμο για τον ίδιο...



Η κριτική

Ίσως στο χαρτί, μέσω του εύρους της λογοτεχνικής γλώσσας και της αναγνωστικής εμπειρίας που επιτρέπει στον καθένα να γεμίσει τις δεκάδες εικόνες με τη φαντασία του, η ιστορία του βαρετού δασκαλάκου απ' τη Βέρνη που κίνησε αυθόρμητα ένα πρωί για την πρώτη και τελευταία, πιθανότατα, περιπέτεια της ζωής του, να βγαίνει πιο ζωντανή και πιο γοητευτική απ' αυτό που βλέπουμε στην οθόνη. Είναι άλλωστε μια πολύ απλή ιστορία, χωρίς πολύπλοκες φιλοσοφικές προεκτάσεις ούτε καμιά ιδιαίτερη πλοκή.

Ο κύριος Γκρεγκόριους βρίσκει στο μικρό βιβλιαράκι του μυστηριώδους πορτογάλου συγγραφέα γραμμένα όσα εκείνος θα ήθελε να πει, όσα τον βασανίζουν σε όλη τη ζωή του. Δυστυχώς όλα αυτά είναι ερωτήματα και όχι απαντήσεις. Είναι ένα μάτσο ημιτελείς θεωρήσεις που γεννούν νέα ερωτήματα και ούτω καθεξής. Αμπελοφιλοσοφίες δηλαδή που σε κάνουν να αναρωτιέσαι πώς μπορεί να συναρπάσουν έναν ώριμο άνθρωπο σε τέτοιο βαθμό, πόσο μάλλον κάποιον που έζησε όλη τη ζωή του πάνω σε βεβαιότητες τις οποίες ο συγγραφέας δεν μπορούσε και, κατά μία έννοια, επέλεξε να μην έχει.

Ας είναι. Όποια κι αν είναι τα κίνητρά του εμείς τον ακολουθούμε σ' αυτή την αναζήτηση που πότε μοιάζει ως αποτέλεσμα ξερής περιέργειας και πότε σαν μια τελευταία προσπάθεια για την προσωπική υπέρβαση. Τον βλέπουμε να συζητά με τους εμπλεκόμενους στη ζωή του συγγραφέα με την αντικειμενικότητα ενός δημοσιογράφου και να φλερτάρει χωρίς πάθος, βυθισμένος στην εμμονή του να μάθει τι έγινε στη ζωή του νέου του μέντορα-φάντασμα. Ο τρόπος με τον οποίο κινείται, ψάχνει και μαθαίνει όμως, είναι βαρετός σαν κι εκείνον κι η σκηνοθεσία του Όγκουστ δεν κάνει τίποτε περισσότερο απ' το να εκμεταλλεύεται τις ομορφιές της Λισαβώνας ως καλοστημένο φόντο σε μια κατά τ' άλλα ανιαρή αφήγηση.

Όταν τελικά αποκαλύπτεται η ιστορία που κυνηγούσε με ανεξήγητη μετριοπάθεια αντί της αναμενόμενης ζέσης, δεν είναι παρά ένα παρωχημένο, αμαρτωλό λαβ-στόρι, που διαδραματίζεται στη σκιά μια σκληρής, τυραννικής εποχής για τη χώρα κι εμπεριέχει τις ανάλογες πολιτικές επιπλοκές. Το βλέπουμε όλο σε φλας-μπακ, ενώ τα κενά γεμίζουν τα χείλη των πρωταγωνιστών όπως είναι σήμερα, αλλά τίποτε δε μας εκπλήσσει ούτε μας παρακινεί να εμπλακούμε συναισθηματικά,. Μένουμε τελικά αποστασιοποιημένοι, όπως μοιάζει κι ο Ράιμουντ στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας.

Το “Night Train To Lisbon” είναι μια αδιάφορη ταινία, ενώ το εξαιρετικό καστ μένει εντελώς αναξιοποίητο κι όλοι μοιάζουν σαν ξερά σκίτσα στην πεζή εικονογράφηση ενός λογοτεχνικού κειμένου.

Βγαίνουν ακόμη:
Η ταινία δράσης του Μπαλτάσαρ Κορμάκουρ “2 Guns”, το ισπανικό δράμα “Gloria”, το “September” της Πένυς Παναγιωτοπούλου, το αστυνομικό θρίλερ “Closed Circuit”, το “Οικόπεδο 12” του Κυριάκου Τοφαρίδη και η μουσική ταινία δράσης “Metallica: Through the Never”.