The American: Κλισέ ήρωες, κλισέ ταινίες

του Λουκά Τσουκνίδα

Ο Άντον Κόρμπιν είναι βιντεοκλιπάς. Πριν από 3 χρόνια έκανε αίσθηση με το “Control”, την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία γύρω απ' τη σύντομη ζωή και το τραγικό τέλος του Ίαν Κέρτις (λίντερ των Joy Division), τον οποίο σκιαγράφησε με τρομερή ευαισθησία, κατανόηση και ψυχραιμία. Τώρα επιστρέφει, με μια χλιαρή προσπάθεια να σκιαγραφήσει, ως σκηνοθέτης, έναν φανταστικό χαρακτήρα σε ένα σενάριο βασισμένο στο βιβλίο του Μάρτιν Μπουθ “A Very Private Gentleman”. Το “The American” του Κόρμπιν είναι καλογυρισμένο, αλλά παράλληλα προβλέψιμο και παρωχημένο. Δυστυχώς, ο Τζακ ο Αμερικάνος δεν είναι ο Ίαν ο Βρετανός.

Στα πρώτα λεπτά, παρακολουθούμε ένα ζευγάρι που δείχνει να χαίρεται το χιονισμένο τοπίο σε κάποιο χειμερινό θέρετρο. Όμως, όλα πάνε στράφι όταν κάποιοι άγνωστοι εμφανίζονται με κακό σκοπό. Ο άντρας τους αντιλαμβάνεται εγκαίρως και τους εξοντώνει με μαεστρία. Η κάλυψή του όμως διαλύθηκε. Στρέφει το πιστόλι του και σκοτώνει τη σύντροφό του... εν ψυχρώ (το σκηνικό προκαλούσε για ευφυολόγημα).

Απ' ότι μαθαίνουμε αμέσως μετά, ο άντρας είναι ο Τζακ (Τζορτζ Κλούνι), κάποιου είδους επαγγελματίας δολοφόνος και άριστος οπλουργός, που παίρνει οδηγίες από κάποιον Πάβελ, ο οποίος, ατάραχος μπροστά στην αιματηρή εξέλιξη του τελευταίου φλερτ του συνεργάτη του, τον στέλνει για μια τελευταία δουλειά στην ιταλική επαρχία. Εκεί, ο Τζακ συναντά την τελευταία πελάτη του, μια μυστηριώδη επαγγελματία ονόματι Ίνγκριντ και, ακολουθώντας την παραίνεση του Πάβελ, σβήνει τη δίψα του για συντροφικότητα στο τοπικό πορνείο. Όμως, όπως καταλάβαμε εξ αρχής, ο Τζακ έχει γίνει στόχος κάποιων κι η ζωή του κινδυνεύει, ενώ παράλληλα, λαχταρά τη σύνδεση με έναν άλλον άνθρωπο, με την πραγματική ζωή δηλαδή, κι έτσι επανέρχεται διαρκώς στην ίδια πόρνη, η οποία τυχαίνει να έχει και χρυσή καρδιά. Ολ' αυτά, βέβαια, ίσως είναι πολλά για να διαχειριστεί κάποιος που έχει μάθει να πορεύεται σαν άγριος, μοναχικός λύκος...
 
[Το trailer της ταινίας]


Ο Κόρμπιν φαίνεται να το 'θελε πολύ να κάνει μια ταινία όπως αυτές που όλοι έχουμε λατρέψει κατά καιρούς, με ήρωες μοναχικούς άντρες γεμάτους αντιφάσεις και εσωτερικές συγκρούσεις, στοιχειωμένους από τις επιλογές τους κι ανήμπορους, ελέω κάποιας ανεξήγητης νομοτέλειας, να αντιστρέψουν τα πράγματα και να ξεφύγουν απ' το διαφαινόμενο τέλος.

Ο Τζακ είναι ένας τέτοιος χαρακτήρας, με αβανταδόρικο επάγγελμα (ο επαγγελματίας δολοφόνος έχει όλα τα προβλεπόμενα στοιχεία) και προφανή, απ' το πρώτο κιόλας πλάνο, ψυχολογική εξάντληση απ' τη μακροχρόνια εξάσκησή του. Δυστυχώς γι' αυτόν, έχει μπει πολύ βαθιά κι η εθελούσια έξοδος δεν είναι τόσο απλή όσο για έναν δημόσιο υπάλληλο. Όποιος τον πλησιάζει παθαίνει κακό κι απ' ότι φαίνεται έχει έρθει και η σειρά του, κάτι που δίνει την αίσθηση ενός ανθρώπου που ζει τις τελευταίες του στιγμές στον κόσμο των ζωντανών αναμένοντας την τιμωρία του. Αυτή η αίσθηση είναι διάχυτη στην ερμηνεία του Κλούνι κι ενισχύεται απ' τη διστακτική συναναστροφή του με τον πάστορα του χωριού, στον οποίο δεν εξομολογείται μεν, αλλά αφήνει σιγά-σιγά να τον ψυχολογήσει κι ίσως να τον συγχωρέσει. Το σκηνικό συμπληρώνεται απ' την πανέμορφη και καλόκαρδη πόρνη που μοιάζει να είναι το μοναδικό σωσίβιο του Τζακ έξω απ' τη λάσπη που τον περιβάλλει. Κι αυτός το δικό της.

Η αφήγηση του Κόρμπιν είναι αργόσυρτη, ασχολείται υπερβολικά ίσως με το τοπίο της ιταλικής επαρχίας (ένα τοπίο χιλιοχρησιμοποιημένο πλέον σε ταινίες που θέλουν ένα έξτρα αισθητικό πλεονέκτημα) και μας δίνει πάρα πολύ χρόνο να σκεφτούμε και να καταλάβουμε πού κατευθύνεται η εξέλιξη. Με δεδομένο ότι ο χαρακτήρας του επαγγελματία δολοφόνου είναι, στα μάτια του σινεφίλ τουλάχιστον, ένα κλισέ με πόδια και τα ηθικά διλήμματα του είναι εξόφθαλμα κι αναμφισβήτητα ασπρόμαυρα δεν έχουμε και πολλούς λόγους να εμβαθύνουμε και να ψυχολογήσουμε τον ήρωα. Στην πορεία χάνεται το όποιο ενδιαφέρον για την κατάληξή του, παρά την καλή ερμηνεία του Κλούνι και την ωραία τροπή (που ξανακεντρίζει κάπως το ενδιαφέρον) με την οποία πυροδοτείται το τέλος.

Με λίγα λόγια, το “The American” είναι μια τυποποιημένη ταινία για έναν τυποποιημένο χαρακτήρα, καλοπαιγμένη και καλογυρισμένη, αλλά εξαιρετικά αδιάφορη.

Βγαίνουν ακόμη:
- Το κωμικό “Scott Pilgrim vs. The World”, μια υπερδιασκεδαστική ταινία φαντασίας με ένα κλισέ, εφηβικό, αλλά εντελώς οικείο σε όλους μας δραματικό υπόβαθρο.
- Το ενδιαφέρον οικογενειακό δράμα της Λίζα Τσολοντένκο “The Kids are All Right”, η ταινία τρόμου “The Last Exorcism”, η ταινία κινουμένων σχεδίων “Legend of the Guardians: The Owls of Ga`Hoole” και το ντοκιμαντέρ της Λουκίας Ρικάκη “Όνειρα σε άλλη γλώσσα”.