In the Loop: Καλογυρισμένος "Φαύλος Κύκλος"

Η πρώτη σκηνοθετική απόπειρα του Αρμάντο Ιανούτσι, είναι μια καλογυρισμένη πολιτική σάτιρα που παρά το ανεπίκαιρο θέμα της εντυπωσιάζει με το εξαιρετικό της καστ και τον φρενήρη ρυθμό της.
In the Loop: Καλογυρισμένος Φαύλος Κύκλος

του Λουκά Τσουκνιδά

«Πόλεμος εκτός προγράμματος» είναι ο αποτυχημένος ελληνικός τίτλος της βρετανικής πολιτικής σάτιρας «In the Loop» του Αρμάντο Ιανούτσι και υποθέτω ότι γλιτώσαμε στο τσακ από κάτι σαν «Το Θηριοτροφείο κάνει Πόλεμο». Απ' την άκρη του μυαλού μου, κι έχοντας δει φυσικά την ταινία, θα την ονόμαζα «Φαύλος Κύκλος» κάτι που προκύπτει χωρίς πολλή σκέψη απ' τον αυθεντικό αγγλικό τίτλο και το πολιτικό νοηματικό πλαίσιο το οποίο καλείται να περιγράψει με τρόπο συνθηματικό.
 
Όποιος έχει δει την τηλεοπτική κωμωδία «The Thick of It» απ' την οποία ξεπήδησε και το εν λόγω φιλμ, γνωρίζει σίγουρα τι εστί Ιανούτσι και ποιο είναι το ύφος που χρησιμοποιεί στην πρώτη του κινηματογραφική σκηνοθετική απόπειρα. Εγώ δεν ήξερα, αλλά τώρα έμαθα και πείστηκα να την αναζητήσω.

Η ταινία περιστρέφεται γύρω από έναν σημαντικό σε τίτλο, αλλά ασήμαντο ως προσωπικότητα υπουργό της βρετανικής κυβέρνησης, μιας κυβέρνησης αντίστοιχης μ' εκείνη του Τόνι Μπλερ. Ο Σάιμον Φόστερ (Τομ Χόλαντερ) έχει αγνές προθέσεις, αλλά αδυνατεί ν' αντιληφθεί τη σοβαρότητα που λαμβάνει κάθε δήλωσή του ανάλογα με την ατζέντα του μέσου που την αναμεταδίδει. Προφανώς δεν είναι ο μόνος κι έτσι στην καρδιά του κυβερνητικού σχήματος βρίσκεται το τσομπανόσκυλο, ο υπεύθυνος Τύπου Μάλκολμ Τάκερ (Πίτερ Καπάλντι) που εργάζεται νυχθημερόν για να μαζέψει τ' ασυμμάζευτα και να επαναφέρει στην τάξη όσους υπουργούς ξεφεύγουν απ' τη «γραμμή» ή πέφτουν σε γκάφα μπροστά σε κάμερα, μαγνητόφωνο, δημοσιογράφο ή κοινό.

Παρακολουθούμε τους δυο τους σε μία περίοδο που το ενδεχόμενο ενός πολέμου στη Μέση Ανατολή μοιάζει πολύ κοντινό, αλλά κανείς απ' τους δυο μεγάλους, ΗΠΑ και Βρετανία, δε μιλά ανοιχτά γι' αυτό. Μια δήλωση του Φόστερ για τον πόλεμο ως κάτι «απρόβλεπτο» και μια δεύτερη αργότερα για «αναγκαστική ανάβαση στο όρος της σύγκρουσης» εκθέτει την κυβέρνηση και φέρνει τον Τάκερ στα όρια νευρικής κρίσης.

Παράλληλα δύο δυνάμεις αντιμάχονται στην αμερικάνικη Γερουσία, μία υπέρ και μία κατά του πολέμου. Και οι δύο χρησιμοποιούν τον αφελή Φόστερ και τις διφορούμενες δηλώσεις του για δικό τους όφελος, ενώ ο Τάκερ προωθεί με κάθε τρόπο, κι ερήμην των φλύαρων κι ευσυνείδητων μελών ή υπαλλήλων της, την επιθυμία της δικής του κυβέρνησης. Κλειδί για την υπόθεση, θ' αποδειχθεί τελικά η έκθεση με επιχειρήματα κατά του πολέμου, που έχει συντάξει μια ασήμαντη βοηθός γερουσιαστού...

Η κάμερα του Ιανούτσι λειτουργεί ως θεατής και κινείται σε στιλ ντοκιμαντερίστικο, ακολουθώντας τους πρωταγωνιστές σε μια ρεαλιστική αναπαράσταση του χάους που επικρατεί στον πολιτικό κόσμο, στα γραφεία, τα υπουργεία, τα συμβούλια και τις επιτροπές. Οι χαρακτήρες που πρέπει να μάθουμε τι καπνό φουμάρουν και τι ρόλο παίζουν στη γενικότερη εικόνα είναι αρκετοί κι αυτό απαιτεί έξτρα προσοχή, όμως ο σκηνοθέτης και οι σεναριογράφοι του το κάνουν σχετικά εύκολο με την αφήγηση και τους διαλόγους.

Το κωμικό στοιχείο δεν είναι ενσωματωμένο στην ιστορία και δεν αποτελεί έτσι τον προφανή αυτοσκοπό της ταινίας του Ιανούτσι που μπορεί άνετα να ειδωθεί μέσα από πιο σοβαρό πρίσμα, ως αποκάλυψη της ευρύτητας του φάσματος ικανότητας-ανικανότητας που διέπει ακόμη και τα πιο υψηλά κλιμάκια της παγκόσμιας πλέον πολιτικής ζωής. Ή ακόμη και της σύγκρουσης των ατομικών συμφερόντων στη σκιά των συλλογικών-εθνικών, που όμως υπαγορεύει συχνά και την εξέλιξη στα τελευταία. Το γέλιο βγαίνει είτε απ' την αμηχανία που νιώθει κανείς υποπτευόμενος ότι αυτό που βλέπει δεν αποτελεί διαστρέβλωση, αλλά απλώς διόγκωση της πραγματικότητας, είτε απ' τις γλαφυρές περιπτύξεις των χαρακτήρων που μοιάζουν εξαιρετικά αληθινοί συγκρινόμενοι με τους, απόλυτα εκτεθειμένους πια στα μάτια και τ' αυτιά μας, πραγματικούς πολιτικούς.

Ο ρυθμός της ταινίας είναι φρενήρης και νιώθει κανείς απόλυτα τον μπερδεμένο Σάιμον Φόστερ που λυγίζει υπό το βάρος της ευθύνης του, της συνειδητοποίησης της ασημαντότητάς του, αλλά και των ραγδαίων εξελίξεων για τις οποίες όλοι μοιάζουν να ξέρουν εκτός απ' αυτόν. Δεν απορεί κανείς που ο Μάλκολμ Τάκερ του φέρεται σαν παιδάκι.Είναι άλλωστε η ανεπίσημη νταντά του πρωθυπουργού, ο οποίος δε θα μπορούσε αλλιώς να ελέγξει τους υπουργούς του και τις ιδιοσυγκρασίες τους.

Τελικά παρακολουθούμε ένα θρίλερ, αφού το θέμα φτάνει στα Ηνωμένα Έθνη κι η απόφαση του Συμβουλίου γέρνει προς πάσα κατεύθυνση μέχρι την τελευταία στιγμή
. Εξαιρετικό όλο το καστ με εξέχοντες τους Καπάλντι και Χόλαντερ, συμβάλλει, εκτός απ' το κωμικό αποτέλεσμα, και στην αληθοφάνεια μιας έτσι κι αλλιώς πιστευτής αναπαράστασης ενός εξωτικού παρασκηνίου.

Το «In the Loop» είναι μια πολύ καλή πολιτική σάτιρα και ίσως, παρά το ανεπίκαιρο θέμα της —η οικονομική κρίση είναι το σουξέ της εποχής—, η πολιτική ταινία της χρονιάς.

Βγαίνουν ακόμη:

- Το πολύ ενδιαφέρον «An Education» της Λόνε Σέρφινγκ, το οικογενειακό δράμα «Brothers» του Τζιμ Σέρινταν, το βαρετό κι ανούσιο «Limits of Control» του Τζιμ Τζάρμους, το θλιβερό αντιαμερικανικό παραλήρημα του Μάικλ Μουρ «Capitalism: A Love Story», το αδιάφορο «Sweet Rush» του Αντρέι Βάιντα, το ντοκιμαντέρ του Κουστουρίτσα για τον «Maradona», η «Κληρονόμος» του Παναγιώτη Φαφούτη και σε επανέκδοση «Η Μάχη του Αλγερίου».


Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v