Αυτά δεν είναι τα ντοκιμαντέρ που έχεις συνηθίσει. Για την ακρίβεια, έτη φωτός μακριά από τη συρραφή θολών ασπρόμαυρων εικόνων από την Πίνδο που μας έβαζαν να βλέπουμε στο σχολείο –και κάπως έτσι οι μισοί εξ ημών μίσησαν για πάντα τα ντοκιμαντέρ και δεν πήραν ποτέ χαμπάρι πόσο έχει προχωρήσει η τέχνη από τότε. Για του λόγου μας το αληθές, δώσε μια ευκαιρία στα ντοκιμαντέρ που ακολουθούν.
Συμβολή στη νίκη: Η Ελλάδα στον Β’ Παγκόσμιο
Βασισμένο αποκλειστικά σε αρχειακό υλικό, αυτό το μισάωρο ντοκιμαντέρ του Αρχείου της ΕΡΤ επιχειρεί να αναδείξει τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε η Ελλάδα στον νικηφόρο πόλεμο των Συμμάχων εναντίον του φασιστικού άξονα κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Παρακολουθεί τα γεγονότα από την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940, την προέλαση των γερμανικών δυνάμεων στο ελληνικό έδαφος από τα βόρεια σύνορα της χώρας (Απρίλιος 1941), την εδαφική κατάκτηση της Αθήνας (27 Απριλίου) και τη Μάχη της Κρήτης (20 Μαΐου) μέχρι την Απελευθέρωση το 1944. Το βλέπεις εδώ.
Το Μπαλκόνι: Μνήμες Κατοχής
«Η ιστορία ενός ναζιστικού εγκλήματος στο χωριό Λιγκιάδες, στο επονομαζόμενο «Μπαλκόνι των Ιωαννίνων». Ένας Γερμανός ιστορικός μαγνητοφωνεί τις μαρτυρίες των επιζώντων και διερευνά τα γερμανικά αρχεία» διαβάζουμε στο δελτίο τύπου της ταινίας. «Οι μεταπολεμικές γενιές ακούν για πρώτη φορά τις φωνές των προγόνων τους να περιγράφουν το έγκλημα. Τεκμήρια, μνήμες, πένθος αποτυπώνονται συνθέτοντας το συλλογικό τραύμα». Το ντοκιμαντέρ του Χρύσανθου Κωνσταντινίδη προβλήθηκε το 2018 στους κινηματογράφους, και κατά καιρούς συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα της ΕΡΤ. Αν το πετύχεις, πραγματικά αξίζει.
Ρωμανιώτες: Οι Έλληνες Εβραίοι των Ιωαννίνων
Το ντοκιμαντέρ των Ανιές Σκλάβου και Στέλιου Τατάκη αφηγείται την Ιστορία της ελληνικής εβραϊκής κοινότητας, που κινδύνευσε με αφανισμό στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. «Ρωμανιώτες: η ελληνική εβραϊκή κοινότητα, της οποίας τα χνάρια χάνονται στο χρόνο. Η γλώσσα, τα ήθη, τα έθιμα, όπως και η αλληλεπίδραση με τους Χριστιανούς και τους Μουσουλμάνους, τους κάνουν να ξεχωρίζουν από άλλες εβραϊκές κοινότητες. Μια κοινότητα που έγινε αναπόσπαστο μέρος του πολιτισμικού μωσαϊκού της πόλης των Ιωαννίνων από την εποχή του Βυζαντίου, αλλά κινδύνευσε με αφανισμό στα σκληρά χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου. Μέσα από την ιστορία τους στο πέρασμα των αιώνων, ξεδιπλώνεται η ιστορία όχι μόνο της πόλης, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας» διαβάζουμε στην περιγραφή της ταινίας, η οποία προβάλλεται στο πλαίσιο του αφιερώματος για την 28η Οκτωβρίου την Πέμπτη 28/10 στις 23.00 στην Cosmote TV.
Το Μπλόκο της Κοκκινιάς
Είναι 17 Αυγούστου του 1944 και οι γερμανικές δυνάμεις μαζί με τάγματα ασφαλείας στήνουν μπλόκο στην Κοκκινιά. Είναι η ημερομηνία που γράφτηκε με μαύρα γράμματα για τη Νίκαια, η οποία θρήνησε πολλά θύματα από βασανισμούς, εν ψυχρώ εκτελέσεις και οδομαχίες εκείνο τον Αύγουστο. Το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ καταπιάνεται με αυτή την πτυχή της Κατοχικής περιόδου, αφήνοντας τους επιζώντες του Μπλόκου να αφηγηθούν τις αναμνήσεις τους από τις μεταφορές στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αφήγηση του Σωτήρη Κυβέλου, αξιωματικού του ΕΛΑΣ, ο οποίος περιγράφει το πλαίσιο των συγκρούσεων με τις κατοχικές δυνάμεις στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και εκείνη του αστυνομικού και αγωνιστή του ΕΛΑΣ, Λευτέρη Παπανάγνου, ο οποίος είχε επιφορτισθεί με το έργο της μεταφοράς των σωρών των 78 εκτελεσθέντων και την ταφή τους. Το ντοκιμαντέρ από το Αρχείο της ΕΡΤ, διάρκειας μιας ώρας και 16 λεπτών, είναι διαθέσιμο online εδώ.