Οδός Μπριτάννια αριθμός 22: Μεταπολεμικές οικογενειακές ιστορίες

Το βιβλίο διαθέτει όσα υλικά χρειάζεται για να δέσει μια καλή συνταγή: γλώσσα που σέβεται τον αναγνώστη και του δείχνει ότι μπορεί να βαστήξει την αφήγηση, η οποία εξελίσσεται αβίαστα βάσει ενός πλάνου που συνδέει παρόν και παρελθόν, χαρακτήρες με φυσικές αντιδράσεις, ενταγμένους σε ένα συμπαγές ιστορικό πλαίσιο, ατμόσφαιρα και βαριά “επίπλωση” σε όλο το σπίτι.

Αν θεωρήσει κανείς ιστορικό χρόνο τα πρώτα χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τόπο το Ίπσουιτς της Βρετανίας, τότε όλα τα άλλα είναι έντεχνες αναδρομές που συμβάλλουν στην ολοκλήρωση του παζλ. Εκεί στην οδό Μπριτάννια, ζουν ο Γιάνους με τη γυναίκα του Σιλβάνα και τον γιο τους Όρεκ. Είναι πολωνικής καταγωγής. Στον πόλεμο αυτός πήγε στρατιώτης και μετά από περιπέτειες βρέθηκε στην Αγγλία. Τότε αναζήτησε τη γυναίκα και το παιδί του και κατάφερε να τους φέρει στη νέα του πατρίδα. Αυτή είχε ζήσει τις φρικτές μέρες του πολέμου στο δάσος έξω από τη Βαρσοβία και τώρα προσπαθεί να προσαρμοστεί στα δεδομένα της αγγλικής ζωής.

Το κλίμα της ιστορίας είναι σοβαρό, "βαρύ" θέλω να πω, αφού παντού πλανάται η απηνής σκιά του πολέμου, τόσο στις αναδρομές που χωρίς ωμότητες δείχνουν την ανυπεράσπιστη φύση του ανθρώπου μέσα του, όσο και στο παρόν της νέας ζωής, όπου τα κατάλοιπά του έρχονται να στοιχειώσουν τους ήρωες. Ο Όρεκ λ.χ. δεν μπορεί να αποβάλει εύκολα τον δασόβιο τρόπο με τον οποίο μεγάλωσε, δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στο σχολείο και βλέπει συχνά τον πατέρα του, τον οποίο είχε χάσει στα τρυφερά χρόνια της νηπιακής ηλικίας, σαν εχθρό που ήρθε να του πάρει τη μητέρα του. Αυτό το οιδιπόδειο σύμπλεγμα κάνει και τη Σιλβάνα να προσπαθεί να προστατέψει τον μονάκριβό της, όσο κι αν αγαπά τον καλοπροαίρετο Γιάνους, ο οποίος κατανοεί τις δυσκολίες.

Ήδη η κατσαρόλα έχει αρχίσει να κοχλάζει, πυρωμένη από τα ψυχικά τραύματα του πολέμου, κι εμείς περιμένουμε πότε θα σκάσει η μεγάλη έκρηξη…

Η Σιλβάνα κινείται ανάμεσα στην παλιά και στη νέα πατρίδα, ανάμεσα στη σιγουριά του άνδρα της και στην ανασφάλεια που προκαλούν τα νέα αισθήματα (ο καλός πλούσιος Τόνυ, Ιταλός μετανάστης κι ο ίδιος, μπαίνει σταδιακά στη ζωή της), αλλά και ο φόβος πως ο Γιάνους μπορεί να ξαναγυρίσει στην ερωμένη που είχε όσο η γυναίκα του ήταν χαμένη στον πόλεμο. Τελικά, όλα τα επιμέρους επεισόδια, η νέα πατρίδα, η απιστία, η συμφιλίωση κ.λπ. περιστρέφονται γύρω από τη μητρική αγάπη, μια αγάπη που γίνεται μεγαλύτερη αν σκεφτεί κανείς ότι ο μικρός Όρεκ δεν είναι γνήσιο παιδί της. Εκείνο το σημείο της αποκάλυψης είναι και το πιο συνταρακτικό…

Γενικά η Χότζκινσον πείθει ότι μπορεί να γράψει απλά αλλά και σε βάθος, να αφηγηθεί κάτι που θα συγκινήσει αλλά συνάμα θα θέσει ερωτήματα και θα κινηθεί σε επίπεδα που δεν φτάνει ένα άλλο βιβλίο (ευπώλητο) που ασχολείται με τις οικογενειακές σχέσεις και τη χαμένη ισορροπία.

Ο blogger Πατριάρχης Φώτιος

Αμάντα Χότζκινσον, “Οδός Μπριτάννια, αριθμός 22”, μετ. Μ. Καλοφωλιά, εκδόσεις Πατάκη, 2012, σελ. 461, τιμή: 18,50€