Διαβάσαμε: Βερνόν Σουμπουτέξ της Virginie Despentes

Η γαλλική αστική τάξη ζει στην καρδιά της πολιτισμένης Ευρώπης, αλλά στον ατομικό βίο του καθενός από αυτούς λανθάνει μια τεράστια κωμικοτραγική συνθήκη, που άλλοτε φαίνεται κι άλλοτε όχι κάτω από την λαμπερή επιφάνεια.

Το βιβλίο αναπλάθει ακριβώς αυτές τις ατομικές πορείες. Μόλις το ανοίγω, βλέπω έναν χείμαρρο φρέσκιας και καταιγιστικής γραφής, ενός προφορικού λόγου με όλη την αργκό, που ωστόσο αντανακλά ένα παρακμασμένο κόσμο. Η οπτική γωνία του Vernon Subutex, που είναι ο κεντρικός χαρακτήρας, πιάνει με οξύ τρόπο τη σύγχρονη Γαλλία και χρωματίζει με έντονα χρώματα τον κόσμο γύρω του. Ο πρωταγωνιστής ήταν παλιά δισκοπώλης, χωμένος βαθιά στον μουσικόκοσμο, στα βινύλλια και στις επαφές με ανθρώπους του χώρου. Ωστόσο, πτωχεύει και ζει πενιχρά έως παρασιτικά, ώσπου η έξωση τον πετάει έξω από το σπίτι του και πάει για λίγο να μείνει σε μια μακρινή του φίλη.

Το δεύτερο θετικό στοιχείο που το καταλαβαίνεις σταδιακά είναι ότι όλη η ιστορία δεν κρέμεται από το στόμα και το βλέμμα του Vernon. Έχουμε μια πολυπρόσωπη καλειδοσκοπική αφήγηση που κεφάλαιο το κεφάλαιο περνά απ’ αυτόν στον Xavier Fardin, που είχε κάνει ένα φεγγάρι σεναριογράφος, στον Laurent Dopalet, παραγωγό ταινιών, στην Ύαινα, επαγγελματία τρολ που πληρώνεται να γράφει με τα πολυάριθμα προσωπεία της θετικές ή αρνητικές κρίσεις για τους καλλιτέχνες, κ.λπ. Όλοι αυτοί ψάχνουν να βρουν ένα αμοντάριστο βίντεο, που υποτίθεται ότι έχει ο Vernon, βίντεο του μακαρίτη πλέον Alex Bleach.

Ξαφνικά, μόλις πέθανε ο Alex, που ήταν αστέρι της μουσικής βιομηχανίας, όλοι ασχολούνται μαζί του, όλοι ψάχνουν ίχνη του, μέχρι και ένα βιβλίο-βιβλιογραφία ετοιμάζεται από τη νεαρή δημοσιογράφο Lydia. Όλοι γύρω γύρω και στη μέση ένας απών, που παίρνει θέση στο κέντρο, σχεδόν όσο και ο Vernon Subutex, που πολλοί τον θεωρούν πολύ κοντινό πρόσωπο του μακαρίτη κι έτσι τον κυνηγούν κι αυτόν.

Η περιστροφική αφήγηση δίνει τη σκυτάλη από άτομο σε άτομο, σε ένα γαϊτανάκι οπτικών γωνιών. Όλες μαζί πλαγιοκοπούν τον κόσμο του γαλλικού θεάματος, με τις δημόσιες σχέσεις, την υποκρισία, τις έχθρες και τις λυκοφιλίες, την άνοδο και την πτώση, τον ανελέητο κανιβαλισμό κάτω από την περούκα της αστικής ευγένειας. Το πανηγύρι της γραφής διαπερνά όλα αυτά τα στρώματα και αποκαλύπτει στον αναγνώστη μια πολυφασματική απόδοση της ζωής. Νιώθω όσο διαβάζω ότι με ενδιαφέρει πιο πολύ το γλωσσικό κρεσέντο της Despantes περισσότερο κι από την ιστορία, ή τουλάχιστον εξίσου, αφού η κυματιστή αφήγηση κανοναρχεί και την ιστορία.

Η γλώσσα σαν κύμα σηκώνει ψηλά το σερφ της γαλλικής μπουρζουαζίας. Σεξ, εύκολο και γρήγορο, πορνό, ναρκωτικά, χαμόγελα και ψέματα, κινήσεις βιτρίνας, χρήμα και δόξα, ωμότητα και διπλωματία, μια κοινωνική συνθήκη πολύ καθηλωτική μυθιστορηματικά, αλλά ψεύτικη και σαθρή στην πραγματική της διάσταση. Το μυθιστόρημα της Despantes είναι σπιντάτο και σφόδρα διεγερτικό, καθώς αποτυπώνει όλο αυτό το δυτικό μοντέλο ζωής, κίβδηλο στην ευτυχία που δήθεν προσφέρει αλλά τόσο ζωντανό για έναν άνθρωπο του 21ου αιώνα.

Πάπισσα Ιωάννα