Τέχνη στους δρόμους: Γκαλερί «η Αθήνα»

των Ηρώς Κουνάδη, Γιώργου Κόκουβα

Προχωράς σε ένα στενάκι που δεν το πιάνει το μάτι σου στο κέντρο της πόλης, και βλέπεις στον τοίχο ένα πορτρέτο, τοποθετημένο αρχοντικά σε επίχρυσο κάδρο, καρφωμένο δίπλα από τα graffiti. Περνάς από έναν μέχρι πρότινος σκοτεινό δρόμο και στην γωνία του βλέπεις μια πολύχρωμη ηλεκτρική κουζίνα, ενώ από πάνω σου δεκάδες φωτιστικά σε μεταφέρουν… στην Chinatown. Βρίσκεσαι στην Πατησίων, και αντί να προσπεράσεις βιαστικά, «κολλάς» για ώρα σε γιγάντιες φωτογραφίες στις βιτρίνες της.

Είναι ιδέα μας ή όλο και περισσότεροι Αθηναίοι συνειδητοποιούν ότι ο δημόσιος χώρος είναι «δικός μας»; Ότι οι γειτονιές που ερημώνουν δεν θα ξαναζωντανέψουν μόνες τους μαγικά, παρά μόνο αν τις αξιοποιήσουν οι ίδιοι; Ότι το σπίτι τους δεν είναι απλώς στην Αθήνα, αλλά ότι η Αθήνα είναι το σπίτι τους;

Ευτυχώς, η απάντηση είναι καταφατική. Κι έχουμε ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά τρία δυνατά επιχειρήματα για να το αποδείξουμε: Είναι όλα καταγεγραμμένα από την κάμερα του in2life, που εντόπισε τους υπεύθυνους τριών ευχάριστων εκπλήξεων στο κέντρο της Αθήνας, οι οποίοι μας μίλησαν για το πώς μπορεί η τέχνη να βγει στον δρόμο και πώς μπορεί ο δημόσιος χώρος να γίνει… σπίτι μας.

«Συν-οικία»: Φωτίζοντας την οδό Πιττάκη
 
Βροχερό βράδυ στου Ψυρρή. Στο σκοτεινό στενό, οι εργασίες προχωρούν πυρετωδώς. Από τις δύο γωνίες του δρόμου ξεπροβάλλουν συνεχώς κι άλλοι Αθηναίοι με περίεργα φωτιστικά ανά χείρας. Είχαν όλοι ανταποκριθεί στο κάλεσμα της ομάδας «Imagine the City», που συντόνισε το project της αξιοποίησης ενός ημιφωτισμένου, επικίνδυνου δρόμου, μετατρέποντάς τον σε φωτεινό λόγο για να βγεις και πάλι μια (ασφαλή) βόλτα στου Ψυρρή.

«Η πόλη είναι αυτό που είναι, γιατί οι πολίτες είναι αυτοί που είναι», διαβάζουμε το motto της ομάδας Imagine the City – για την ακρίβεια της ομάδας Imagine the City και του Πλάτωνα, και ακριβώς αυτό πρεσβεύουν τα προγράμματά τους: Να γίνει αντιληπτό από τους πολίτες ότι ο δρόμος της γειτονιάς τους είναι κοινός, είναι δικός τους. «Όχι δικός τους με την έννοια της ιδιοκτησίας, αλλά δημόσιος, κοινός για όλους», μας λένε η Στεφανία Ξυδιά και ο Βασίλης Ντόβρος, εκ μέρους της ομάδας συντονισμού.

Και όντως, ο χώρος έγινε «δικός τους», οι τοίχοι γέμισαν με όμορφες εικαστικές παρεμβάσεις που έκαναν την οδό Πιττάκη να μοιάζει με σαλόνι, το ποτιστήρι που κρέμεται πλάι στο φωτεινό αμπαζούρ παντρεύει τον κήπο με το καθιστικό μας, και οι παλαιοπώληδες του δρόμου χαίρονται επιτέλους να βγαίνουν από την πόρτα τους.

Εκεί πιο δίπλα, στα γραφεία τους στου Ψυρρή, συναντήσαμε τους εμπνευστές της δράσης, και τους ζητήσαμε… εξηγήσεις. Η Στεφανία Ξυδιά, σύμβουλος πολιτιστικής διαχείρισης, και ο Βασίλης Ντόβρος, αρχιτέκτων μηχανικός, και οι δύο μέλη της συντονιστικής ομάδας των Imagine the City, εξηγούν στην κάμερα του in2life πώς γεννήθηκε η ιδέα, πόσο εξοικειωμένοι είναι οι Αθηναίοι με τον δημόσιο χώρο, και τα επόμενα σχέδια για περαιτέρω αξιοποίησή του.



Οι φωτογραφίες του Jordan Makarof στην οδό Αυλητών

Η οδός Αυλητών είναι ένα από εκείνα τα στενάκια στου Ψυρρή που δεν τα πιάνει εύκολα το μάτι. Είναι λιλιπούτειο σε μήκος και πλάτος, με ένα μόνο μικρό μεζεδοπωλείο να κρύβεται σε μια γωνία του, πολύχρωμα γκράφιτι στους τοίχους του, και όμορφες, ρετρό λάμπες να το φωτίζουν με τον χαρακτηριστικό κιτρινωπό φωτισμό της παλιάς Αθήνας. Στην απροσδόκητη –λίγο βιομηχανική και λίγο σκονισμένη– γοητεία του, ο Jordan Makarof βρήκε την ιδανική υπαίθρια γκαλερί για τις φωτογραφίες του.

Ο 29χρονος φωτογράφος τοποθέτησε οκτώ από τα πορτρέτα του σε χρυσαφί, βίντατζ κορνίζες κάτω από ισάριθμες λάμπες στον δρόμο, και κάπως έτσι γεννήθηκε τον περασμένο Ιανουάριο η πρώτη υπαίθρια ατομική έκθεση φωτογραφίας στην Αθήνα. Το πάρτι των εγκαινίων, που πλημμύρισε κόσμο το μικρό στενάκι χωρίς να διαφημιστεί καθόλου, ήταν η καλύτερη επιβεβαίωση του πόσο καλή ήταν η ιδέα, αν και όπως λέει ο ίδιος ο Jordan «βλέπουμε μόνο ότι θέλουμε να δούμε: πολύς κόσμος περνά δίπλα από τις φωτογραφίες χωρίς να τους ρίξει μία ματιά».

Το σχέδιο είναι τα πορτρέτα του, οι γερές δόσεις χιούμορ των οποίων ταιριάζουν γάντι με την θέση τους δίπλα στα γκράφιτι, να παραμείνουν και να στολίζουν το στενάκι της Αυλητών μόνιμα. Σιγά-σιγά θα προστίθενται κι άλλα, στην απέναντι μεριά του δρόμου, μέχρι οι τοίχοι να γεμίσουν. Το επόμενο, μεγάλο υπαίθριο πάρτι κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του κυρίου με το γιγάντιο μουστάκι, και του αεροπόρου με το κοχύλι, έχει προγραμματιστεί για τον Μάιο.



Μια φωτογραφία για την Πατησίων μας

Οι βιτρίνες των εγκαταλελειμμένων καταστημάτων της Πατησίων δεν κοσμούνται πια μόνο από τα ενοικιαστήριά τους. Γιγάντιες φωτογραφίες, που απεικονίζουν τόσο αναμνήσεις όσο και οικείες εικόνες από το παρελθόν και το παρόν ενός από τους ωραιότερους αθηναϊκούς δρόμους, έχουν εκτυπωθεί σε μεγάλα banner και συναγωνίζονται μεταξύ τους για το ποια θα τραβήξει το βλέμμα των περαστικών.

«Οι Αθηναίοι έχουμε μάθει να περπατάμε με το κεφάλι κάτω» μας λέει ο Μάριος Στρόφαλης, μουσικός και εμπνευστής του Athens Art Network, που διοργάνωσε την δράση, σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων και τον Εμπορικό Σύλλογο. Πάνω στην ώρα, μία καλοντυμένη κυρία, γύρω στα 55, περνά με γρήγορο βήμα, κοιτώντας ψηλά, προς τις φωτογραφίες καθώς περπατά. Χαμογελάμε. «Έτσι ήταν ο κόσμος εδώ. Οι αστοί της Πατησίων. Ο δρόμος περνά δύσκολα, όλοι μας περνάμε δύσκολα. Αλλά θα το ξεπεράσουμε».

Περισσότερες από σαράντα φωτογραφίες στολίζουν τις βιτρίνες δεκαπέντε συνολικά καταστημάτων, προτείνοντας μια ωραιότατη βόλτα στην Ιστορία, που εκτείνεται για μερικά χιλιόμετρα, από την συμβολή των οδών Πατησίων και Αλεξάνδρας, μέχρι τη Φωκίωνος Νέγρη. Συμμετέχουν με φωτογραφίες τους, μεταξύ πολλών άλλων, το Μουσείο Μπενάκη (το φωτογραφικό αρχείο του οποίου είναι γνωστό και μη εξαιρετέο), η ΕΡΤ με το φωτογραφικό αρχείο Πέτρου Πουλίδη, ο Παναγιώτης Τσίκος, ο Ηλίας Λιατσόπουλος, η Αλεξία Ψαραδέλλη, ο Τρύφων Πλιατσικούρης, η Αντιγόνη Χρυσανθοπούλου και ο Χρήστος Λαλαούνης. Οι φωτογραφίες θα παραμείνουν στις θέσεις τους μέχρι τα μέσα Μαρτίου.