Πρώιμη παρέμβαση: Τι είναι και σε ποιους απευθύνεται;

Ίσως έχεις ακούσει τον όρο, ίσως και όχι. Μπορεί να τον έχεις πετύχει σε μια ανήσυχη αναζήτηση στο Google, μετά από έναν προβληματισμό που γεννήθηκε σε έναν παιδικό σταθμό, σε ένα ιατρικό ραντεβού ή σε μια παρατήρηση φίλων. Η πρώιμη παρέμβαση είναι ένα πολύτιμο εργαλείο που μπορεί να κάνει τη διαφορά για παιδιά που δείχνουν σημάδια καθυστέρησης ή δυσκολιών στην ανάπτυξη,  είτε στον λόγο, στην κίνηση, στη συμπεριφορά είτε στη γενικότερη κοινωνική τους αλληλεπίδραση. Στο άρθρο που ακολουθεί, ξεκαθαρίζουμε τι ακριβώς είναι η Πρώιμη Παρέμβαση, ποιον αφορά και –κυρίως– γιατί δεν είναι ποτέ νωρίς να παρέμβεις, όταν πρόκειται για το καλό ενός παιδιού.

Δύο έμπειρες λογοθεραπεύτριες, η Kατερίνα Ανδριανοπούλου και η Σταυρούλα Κισκέα από το My Words’ Place ρίχνουν φως σε όσες τυχόν απορίες έχεις.

«Τα 3 πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού είναι σημαντικά καθώς τότε αναπτύσσονται οι δεξιότητες που θέτουν τις βάσεις για την εξέλιξη του. Τα παιδιά όμως που αργούν να τις κατακτήσουν μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, είναι εκείνα που θα επωφεληθούν από την πρώιμη παρέμβαση.

Η πρώιμη παρέμβαση αφορά σε βρέφη και παιδιά έως 3 ετών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή αναπηρίες, όπως αυτισμό, νοητική υστέρηση, καθυστέρηση λόγου και ομιλίας, ψυχοκινητική καθυστέρηση, κινητικές αναπηρίες , σύνδρομα» μας αναφέρουν σχετικά, πριν απαντήσουν σε κάποιες από τις ερωτήσεις μας.

Τι θα οδηγήσει τους γονείς να σκεφτούν αν χρειάζεται πρώιμη παρέμβαση το παιδί τους;

Ίσως είναι ο γιατρός που θα δώσει μια ιατρική διάγνωση, ίσως το σχολείο που θα παρατηρήσει ένα παιδί που δυσκολεύεται στο παιχνίδι με τους συμμαθητές του, ή οι γονείς που θα δουν το παιδί τους να μην περπατάει στην ώρα του, να αργεί να μιλήσει ή να επιλέγει το μοναχικό παιχνίδι.

Οι τομείς που θα βοηθήσει η πρώιμη παρέμβαση είναι:

*  Γνωστικός τομέας (σκέψη, μάθηση, παιχνίδι)

*  Λεπτή κίνηση (πιάσιμο παιχνιδιών, κράτημα κουταλιού, ζωγραφική)

*  Αδρή κίνηση (μπουσούλημα, περπάτημα, τρέξιμο)

*  Κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες (ρύθμιση και έκφραση συναισθημάτων, συμμετοχή σε ομαδικά παιχνίδια)

* Αντιληπτικός λόγος (να καταλαβαίνει ήχους, χειρονομίες, λέξεις)

*  Εκφραστικός λόγος (να χρησιμοποιεί ήχους, χειρονομίες, λέξεις)

Ποια είναι η θεραπευτική ομάδα που θα βοηθήσει το παιδί σας να αναπτύξει τις δεξιότητες αυτές;

Ο λογοθεραπευτής ξεκινάει από τη μη λεκτική επικοινωνία (βλεμματική επαφή, χειρονομίες) για να φτάσει στην κατανόηση και έκφραση λόγου και ομιλίας.

Ο εργοθεραπευτής μειώνει τα αισθητηριακά ερεθίσματα και αναπτύσσει την προσοχή του παιδιού με σκοπό να το βοηθήσει στο παιχνίδι του και τις καθημερινές δραστηριότητες της ζωής του.

Όμως ανάλογα με την κάθε περίπτωση, η ομάδα μπορεί επίσης να απαρτίζεται από ειδικούς παιδαγωγούς, ψυχολόγους, φυσικοθεραπευτές και φυσικά τους γιατρούς που παρακολουθούν το παιδί.

Γιατί λοιπόν είναι κρίσιμο να ξεκινήσει έγκαιρα πρώιμη παρέμβαση;

Η έγκαιρη παρέμβαση είναι σημαντική, επειδή τα πρώτα χρόνια το μυαλό των παιδιών είναι σαν σφουγγαράκι κι όλες οι πληροφορίες και τα ερεθίσματα απορροφώνται ώστε να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους και να αναπτύξουν τις δεξιότητες τους. Οι έρευνες δείχνουν ότι όσο πιο νωρίς η παρέμβαση τόσο πιο πολύ κλείνει η ψαλίδα των δυσκολιών.

Τέλος, να σημειωθεί ότι είναι σημαντικός ο ρόλος της οικογένειας. Στα πλαίσια της πρώιμης παρέμβασης οι γονείς μαθαίνουν τρόπους και τεχνικές αντιμετώπισης και διαχείρισης των δυσκολιών του παιδιού τους, ώστε εκείνο με τη σειρά του να γίνεται όσο το δυνατόν πιο αυτόνομο και ανεξάρτητο.