Άθω Δανέλλη, πώς είναι το θέατρο σκιών με τους ήρωες του Χουλιαρά;

Ένα παράξενο θέατρο σκιών φτιαγμένο από τις φιγούρες των έργων του Νίκου Χουλιαρά ζωντανεύει το μυθιστόρημά του, ο Λούσιας. Μέσα από τη ζωγραφική του ξεπηδούν οι ήρωες του. Ο Λούσιας καθρεφτίζεται στον μπερντέ, διπλασιάζεται και πολλαπλασιάζεται, στην ονειρική παράσταση που σκηνοθετεί η Ρηνιώ Κυριαζή, σε εικαστική επιμέλεια της Σοφίας Χουλιαρά, κόρης του μεγάλου ζωγράφου και λογοτέχνη.

Μιλήσαμε με τον Άθω Δανέλλη, τον οποίο συναντάμε πίσω από τον μπερντέ που έχει στηθεί στο Θέατρο Θησείον, για το πώς είναι το θέατρο σκιών χωρίς τους παραδοσιακούς του ήρωες, τα κοινά σημεία του Λούσια με τον Καραγκιόζη, και για το εικαστικό κομμάτι που είναι μια ολόκληρη ιστορία μόνο του.

Ένα αλλιώτικο, πιο σκοτεινό θέατρο σκιών με φιγούρες βγαλμένες από το στοιχειωτικό σύμπαν του Νίκου Χουλιαρά. Πώς είναι για εσάς η εμπειρία ενός θεάτρου σκιών χωρίς τους παραδοσιακούς ήρωές του;
Ο ζωγραφικός -αλλά και ο λογοτεχνικός- κόσμος του Νίκου Χουλιαρά, μου είναι οικείος, συγγενικός. Άλλωστε οι πηγές του είναι κοινές με εκείνες του θεάτρου σκιών μας, από τις ίδιες μνήμες τροφοδοτούνται. Η παράδοση βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη, δεν φοβάται, αν την θεωρούμε εύθραυστη έχουμε χάσει το νόημα.

«Κλεισμένος μες στα μαύρα περιγράμματα του πρώτου ανθρώπου ή του Καραγκιόζη» γράφει κάπου ο Νίκος Χουλιαράς. Έχει κοινά στοιχεία ο Λούσιας με τον Καραγκιόζη;
Οι ήρωες ομοιάζουν, ο Λούσιας είναι αχθοφόρος της Ιστορίας, όπως και ο Καραγκιόζης. Βλέπει τον κόσμο, σκέπτεται, λειτουργεί, αντιδρά με τη διαύγεια και την αμεσότητα μιας ύπαρξης άδολης. Δημιουργεί συναισθηματική ανάταση, συγκίνηση. Είναι ψυχαγωγός.

Στην παράσταση, ερμηνεύετε μαζί με τη Ρηνιώ Κυριαζή τον χαρακτήρα του Λούσια –εσείς πίσω από τον μπερντέ, εκείνη μπροστά– σε πολλά σημεία ταυτόχρονα, σε άλλα εναλλάξ. Πώς λειτουργεί για εσάς αυτή η αντίστιξη;
Η Ρηνιώ Κυριαζή είναι άνθρωπος απέραντης ευαισθησίας και δημιουργός υψηλής θεατρικής αντίληψης. Κινούμαστε σ’ έναν αντικριστό απτάλικο που μας ευφραίνει. Κάθε στιγμή όμως έχω το νου μου στον ρυθμό, οι αυθόρμητες αντιδράσεις ανάμεσα στα προκαθορισμένα βήματα να είναι αυτοστιγμεί μελετημένες, κι ο συντονισμός ισχυρός. Αυτή η συνεχής προσπάθεια είναι υπέροχη.

Τα έργα του Νίκου Χουλιαρά κυριαρχούν σε πολλά σημεία της παράστασης επάνω στο πανί, στο κέντρο και όχι στα πλάγια όπως έχουμε συνηθίσει στο παραδοσιακό θέατρο σκιών, και οι φιγούρες σας κινούνται γύρω ή και μέσα τους. Ήταν πρόκληση αυτή η μετατόπιση του κέντρου βάρους από τους ήρωες στο ας το πούμε «σκηνικό»;
Το εικαστικό κομμάτι του Θεάτρου Σκιών, αν το κατανοήσεις και σεβαστείς τους κανόνες του, δίνει μεγάλη ελευθερία δημιουργίας. Όταν το αποτέλεσμα φέρει οικεία συναισθήματα στο κοινό, έχεις ανοίξει την πόρτα στο όνειρο που μπορεί να προκύψει.

Υπάρχει κάποιο άλλο έργο, ελληνικό ή και όχι, που πιστεύετε πως θα ταίριαζε η προσαρμογή του στο θέατρο σκιών;
Πολλά! Έχουν γίνει πολύ αξιόλογες παραστάσεις από ομάδες στις οποίες συμμετείχα αλλά και από άξιους συναδέλφους. Και να είμαστε καλά για να δώσουμε την ευκαιρία στο κοινό να γνωρίσει έναν κόσμο αληθινά μαγικό.

Η παράσταση στο Θέατρο Θησείον κατεβαίνει στις 16 Ιουνίου. Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Θα σας δούμε κάπου το καλοκαίρι;
Ο Λούσιας βέβαια θα επιστρέψει σύντομα και θα ταξιδέψει. Κι εγώ επίσης, με δυο παραστάσεις βασισμένες σε έργα του Γιάννη Σκαρίμπα, μια πρωτότυπη παραγωγή στο αρχαίο θέατρο της Νικόπολης, μια νέα μουσική κωμωδία στην Κρήτη, λίγο αργότερα με την Θυσία του Ιεφθάε της ομάδας Οθόνιον, αλλά και σε φεστιβάλ ανά την Ελλάδα με τον Καραγκιόζη μου.

Συντελεστές
Δραματουργική επεξεργασία - Σκηνοθεσία: Ρηνιώ Κυριαζή
Εικαστική επιμέλεια - Φωτογραφίες: Σοφία Χουλιαρά
Σκηνογραφία: Σοφία Χουλιαρά – Ναταλία Μαντά
Μουσική σύνθεση: Νίκος Βελιώτης
Φωτισμοί: Στέβη Κουτσοθανάση

Παίχτης Θεάτρου Σκιών: Άθως Δανέλλης
Ηθοποιός: Ρηνιώ Κυριαζή
Συνεργάτης σκηνής: Δέσποινα Χαλκορόκα

Βοηθός σκηνοθέτη: Δέσποινα Χαλκορόκα
Φωτογραφίες παράστασης: Αναστασία Γιαννάκη
Γραφιστική επιμέλεια: Παναγιώτης Ανδριανός
Κατασκευή σκηνικού: Χρήστος Παπαϊωάννου
Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Παραγωγή: Εταιρεία Θεάτρου Άλκη