Μπορούμε και καλύτερα
Δεν έχει τόση σημασία να δώσουμε ως παρατηρητές δίκιο ή άδικο στους σκοτωμούς. Να διαβάζουμε Ιστορία για να κατανοήσουμε, όχι για να επικρίνουμε.
Ο φονικός πόλεμος που ξέσπασε στην Παλαιστίνη, όπως πολύ συχνά συμβαίνει με τα γεγονότα στην πολύπαθη αυτή περιοχή του κόσμου, κινητοποίησε την ελληνική κοινή γνώμη. Ναι, είναι «γειτονιά» μας με την πλανητική έννοια του όρου. Ωστόσο, είναι «κάτι πιο βαθύ που μας λερώνει», όπως έλεγε και ο ποιητής, πέρα από την μικρή μας απόσταση από το θέατρο της αντιπαράθεσης.
Μπορεί να έχει να κάνει με τις συγκρούσεις πολιτισμών, θρησκειών και λοιπά, με τα οποία ο ελλαδικός χώρος έχει μάθει να συμβιώνει και τα οποία έχει μάθει να φιλοξενεί. Μπορεί και όχι- δεν ξέρω. Ωστόσο, η ελληνική κοινή γνώμη έχει από παλιά την τάση να πολιτικοποιεί την αντιπαράθεση Ισραήλ- Παλαιστινίων, συχνότερα με πρωτοβουλία της αριστεράς που παίρνει το μέρος των πιο αδύναμων.
Η πρωτοβουλία της επίθεσης αυτή τη φορά ανήκει στους παλαιστίνιους και για τον λόγο αυτό έδωσε σε αρκετούς την εντύπωση ότι τώρα η συζήτηση περί «δικαίου» και «αδίκου» θα μπορούσε να γίνει με άλλους όρους.
Μια τέτοια θεώρηση όμως μοιάζει να μην λαμβάνει υπόψη της την Ιστορία. Την Ιστορία που θέλει τους ισραηλινούς να περιορίζουν σταδιακά όλο και περισσότερο τους παλαιστινιακούς πληθυσμούς στην Γάζα και την Δυτική όχθη, χρησιμοποιώντας βία και την υλική και διπλωματική υποστήριξη ισχυρών κρατών.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι σε επίπεδο γεγονότος δεν μπορούμε ή δεν έχουμε καθήκον να καταδικάζουμε την έκρηξη βίας- επί της αρχής.
Αν όμως κατανοείς κάτι στο ιστορικό του βάθος, αν έχεις επιχειρήσει να κατανοήσεις τους λόγους για τους οποίους αυτό συμβαίνει, η κρίση σου είναι πιο ήπια και εσύ λιγότερο εύκολα επικριτικός. Τι θα πει «κατανόηση των λόγων»; Δύσκολη ερώτηση. Θα πει όχι να θεωρείς ότι έχεις υπόψη σου την «μια και μοναδική αλήθεια για τις αιτίες των πραγμάτων», αλλά ότι έχεις υπόψη σου στοιχεία της επιχειρηματολογίας και των δύο πλευρών και είσαι σε θέση να δεις δίκιο στα όσα λένε όλες οι πλευρές.
Γιατί πολλά μπορούμε να πούμε για το κράτος του Ισραήλ και την Χαμάς, αλλά λαός που να έχει μόνο «άδικο» δεν υπάρχει.
Ας μην δούμε την αναζωπύρωση της έντασης σαν ευκαιρία για εσωτερική αντιπαράθεση. Ας στρέψουμε όλη την επιχειρηματολογία μας κατά των ίδιων των εχθροπραξιών και υπέρ των ανθρώπων που υποφέρουν. Ακόμη και αν μια ζυγαριά θα έδειχνε ότι δεν έχουν υποφέρει όλες οι πλευρές το ίδιο, είναι ανούσιο και απάνθρωπο να ζητά κανείς την ισορροπία μέσα από αντίποινα.
Μπορούμε να είμαστε καλύτεροι από τόσο.
