Ο τέως και οι νυν

Ο θάνατος του τέως έχει μια θετική επίδραση στην ελληνική κοινή γνώμη. Έφερε στην επιφάνεια της επικαιρότητας κομμάτια της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Έχει όμως και ένα κακό: το έφερε είτε ως νοσταλγία, είτε ως αφορμή για επίκριση και κράξιμο.

Με τους νοσταλγούς του βασιλικού θεσμού δεν θα ασχοληθώ. Δεν έχω να τους πω τίποτα και, ακόμη και αν είχα, είναι σχεδόν βέβαιο πως δεν ήθελαν να το ακούσουν από εμένα. Τους συλλυπούμαι και τους εύχομαι να τους ικανοποιήσει ο διάδοχος, όπως τους ικανοποιούσε και ο μεταστάς.

Οι άλλοι, εκείνοι που έχουν βγάλει τα μαχαίρια και τα κουνάν στον αέρα, γρυλλίζοντας προς την μεριά των γραφικών νοσταλγών έχουν νομίζω περισσότερο ενδιαφέρον. Και αυτό γιατί το αντιμοναρχικό τους μένος θυμίζει τις επιθέσεις του Δον Κιχώτη στους ανεμόμυλους: ένας ευγενής σκοπός, που όμως έχει εκλείψει και δεν χρησιμεύει πλέον σε τίποτε άλλο παρά στην αυτοϊκανοποιηση εκείνου που τον επιδιώκει.

Η βασιλεία δεν απέκτησε ποτέ σοβαρό έρεισμα στην Ελλάδα. Τον 19ο αιώνα ήταν ένα από τα διαβατήρια που έπρεπε να πληρώσει η χώρα για να θεωρηθεί ότι ανήκει σε ένα σύστημα οικείων διεθνών. Το πρώτο μισό του 20ο αιώνα επιβίωσε από κεκτημένη ταχύτητα και επειδή οι Άγγλοι θεωρούσαν ότι οι απανταχού βασιλείς ήταν άνθρωποι με τους οποίους μπορούν να έχουν ένα μίνιμουμ συνεννόησης- ακόμη και σε χώρες αγρίων. Λίγο μετά αφότου το κουμάντο πήραν οι ΗΠΑ, η εν Ελλάδι βασιλεία κατέρρευσε (1967) αρχικά υπο το βάρος ενός αναπτυσσόμενου εγχώριου ρεπουμπλικανισμού και έπειτα επειδή δεν είχε σημαντικά λαϊκά ερείσματα.

Θες γιατί δεν είχε τους μηχανισμούς να μοιράσει θέσεις και εξουσία; Θες γιατί η έντονη κοινωνική κοινωνικότητα των μεταπολεμικών δεκαετιών και το χρήμα που κυκλοφόρησε έκανε πιο σχετική την διαφορά ανάμεσα στους γαλαζοαίματος και τον λαό; Όλα είναι πιθανά. Πάντως, όσες φορές οι βασιλείς την κοπάνησαν ή εκδιώχθηκαν, δεν άνοιξε ρουθούνι από τους υποστηρικτές τους- για να μην μιλήσουμε για το 1974 και το δημοψήφισμα.

Ε και; Θα ρωτήσει κάποιος. Εσένα τι σε πειράζει αν ορισμένοι τραμπουκίζουν τους φιλοβασιλικούς; Στο κάτω κάτω καλά τους κάνουν. Επί της αρχής δεν διαφωνώ. Όμως εδώ υπάρχει ένας θάνατος, και με τα βασιλικά λάβαρα σε μόνιμη υποστολή μπορούμε να αφήσουμε όσους θεωρούν εαυτόν οικείο του τεθνεώτος να τον θρηνήσει και να τον θάψει. Ακόμη και αν αυτοί είναι κάτι κακομοίρηδες δεξιοί που κοιτάζουν να τσιμπήσουν ψηφαλάκια από μουμιοποιημένους συντηρητικούς.