Ταινίες για τη Χούντα και το Πολυτεχνείο που αξίζει να δεις

Έχουν περάσει σχεδόν πέντε δεκαετίες από την εξέγερση των Ελλήνων φοιτητών ενάντια στη Χούντα των Συνταγματαρχών που οδήγησε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Παρότι πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της χώρας, ελάχιστες είναι οι κινηματογραφικές ταινίες που ασχολήθηκαν με αυτές, Αντίθετα πολλά περισσότερα φιλμ έχουν ασχοληθεί με τα γεγονότα του πολέμου του 1940, αλλά και του Εμφυλίου. Εμείς με αφορμή την επέτειο του Πολυτεχνείου είδαμε ξανά τις πιο ενδιαφέρουσες ταινίες σχετικά με την Χούντα αλλά και το Πολυτεχνείο και σ’ τις παρουσιάζουμε, γιατί αξίζουν μια προβολή ακόμη.

Εδώ Πολυτεχνείο του Δημήτρη Μακρή (1974)

Το Εδώ Πολυτεχνείο του Δημήτρη Μακρή, είναι στην ουσία η μοναδική ελληνική ταινία που περιγράφει όλα τα γεγονότα που συνέβησαν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Το φιλμ του Δημήτρη Μακρή είναι στην ουσία ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ που εμπεριέχει όλο το χρονικό των γεγονότων αλλά και  μαρτυρίες της εποχής.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην ταινία υπάρχουν πλάνα που έχουν κινηματογραφηθεί από φοιτητές οι οποίοι βρίσκονταν στο Πολυτεχνείο, ενώ αφηγητής για την ελληνική έκδοση του «Εδώ Πολυτεχνείο» είναι ο Αλέξανδρος Παναγούλης. Την μουσική υπογράφει ο Μίκης Θεοδωράκης, ανεβάζοντας κι άλλο το καλλιτεχνικό στάτους της ταινίας, που έπιασε τον παλμό, την ένταση και το πάθος των φοιτητών που στάθηκε απέναντι στα τανκς και τους στρατιώτες. Το Εδώ Πολυτεχνείο βλέπεται σαν ιστορικό κειμήλιο πια, και παραμένει- 48 χρόνια μετά την προβολή του- ένα μανιφέστο ελευθέριας, γεγονός που συνιστά την μεγαλύτερη αρετή του.

Το χρονικό της δικτατορίας 1967- 1974 του Παντελή Βούλγαρη (1974)

Το 37λεπτο ανέκδοτο ντοκιμαντέρ του Παντελή Βούλγαρη «Το Χρονικό της Δικτατορίας 1967- 1974», σε σενάριο Γιάγκου Ανδρεάδη, είναι μια προσπάθεια καταγραφής των γεγονότων της επταετίας της χούντας από τον σπουδαίο Έλληνα σκηνοθέτη. Το ντοκιμαντέρ περιέχει πολύτιμο αρχειακό υλικό· από τις κηδείες των Γεωργίου Παπανδρέου (με την πολυπληθέστερη ίσως πορεία Ειρήνης που καταγράφηκε την περίοδο της Χούντας) και Γιώργου Σεφέρη και φτάνει μέχρι τις δίκες του Αλέκου Παναγούλη αλλά και άλλων αγωνιστών.

Με πενιχρά μέσα ο Βούλγαρης κινηματογραφεί με θάρρος, αρετή και τόλμη όσα συνέβαιναν στη χώρα. « Σε αυτό το φιλμ υπάρχει ό,τι καταφέραμε εμείς που μείναμε στον τόπο » δήλωσε ο σκηνοθέτης, ενώ πρόσθεσε σχετικά με το ντοκιμαντέρ του ότι: « Συμμετείχαν όλοι. O Αγγελόπουλος, η Μαρκετάκη, ο Φέρρης, ο Βαλτινός. Ήταν μια ταινία όμως που άρχισε να φθίνει, γιατί άλλους τους συνελάμβαναν και άλλοι φεύγανε».

Λούφα και Παραλλαγή του Νίκου Περάκη (1984)

Η ταινία του Νίκου Περάκη είναι μια δικαιολογημένα μια από τις πιο πετυχημένες και αγαπημένες κωμωδίες στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Η ιστορίας της είναι λίγο πολύ γνωστή. Ο στρατιώτης Γιάννης Παπαδόπουλος μετατίθεται από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα στην Αθήνα, στη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού-Διεύθυνση Κινηματογραφίας.

Σ' αυτή την προνομιακή θέση, πολύ κοντά στο σπίτι του, τη γυναίκα του και τις δίδυμες κόρες του, περνά υπέροχα, σκαρώνοντας διάφορες φάρσες με τους συναδέλφους του που υπηρετούν στη νεοσύστατη Υπηρεσία Ενημερώσεως Ενόπλων Δυνάμεων (Υ.ΕΝ.Ε.Δ.). Στήνουν έναν τηλεοπτικό σταθμό και παράλληλα βγάζουν κάποια λεφτά, γυρίζοντας ταινίες πορνό με μηχανές και φιλμ της υπηρεσίας. Ωστόσο, αυτή η τρελοπαρέα των φαντάρων τα βρίσκει σκούρα, όταν το πρωινό της 21ης Απριλίου 1967, το στρατιωτικό πραξικόπημα του συνταγματάρχη Παπαδόπουλου τους στριμώχνει για τα καλά.

Ο Περάκης με μια φρέσκια κι όσο χρειάζεται αναιδή ματιά σατιρίζει τα γεγονότα της Επταετίας με εξαιρετικά στοχευμένο τρόπο, προσφέροντας πολλές μνημειώδεις πια σκηνές γέλιου. Με όπλο του το εξαιρετικό καστ, αλλά και την καίρια σκηνοθετική του ματιά βάζει την Λούφα και Παραλλαγή στην κινηματογραφική βίβλο της χώρας.

Το πέρασμα του Άγγελου Παπαηλία (1973)

Η ταινία "The passing" (Το πέρασμα) γυρίστηκε το 1973-1974 επί χούντας με πραγματικά ψεύτικο σενάριο που υπεβλήθη στο χουντικό καθεστώς. Πρόκειται για μία ταινία που καταγγέλλει την φασιστική βία και που η προβολή της απαγορεύτηκε τέσσερις φορές. Η ταινία γυρίστηκε στα αγγλικά αλλά μπορείς πλέον να τη δεις και στα ελληνικά.

Η ιστορία είναι αρκετά πρωτοποριακή για την εποχή της, μιας και το χρονικό της πλαίσιο συμπίπτει με την δικτατορία. Ο φακός του Παπαηλία ακολουθεί τον 20χρονο Γρηγόρη ενώ τρέχει στον δρόμο γυμνός φορώντας μόνο ένα σλιπ. Το streaking στο οποίο επιδίδεται ο Γρηγόρης ήταν ένα είδος πρωτότυπης διαμαρτυρίας ενάντια στο καθεστώς της Χούντας

Ο Γρηγόρης θέλει να σκοτώσει το φασίστα πατέρα του και την αλκοολική μητέρα του, ωστόσο ενώ τρέχει τον χτυπά αυτοκίνητο με αποτέλεσμα να μεταφερθεί στο νοσοκομείο. Εκεί καθηλωμένος στο κρεβάτι του, διαπράττει νοερά τους φόνους. Παρά τις όποιες κινηματογραφικές αστοχίες του, το Πέρασμα είναι μια λογοκριμένη κι απαγορευμένη ταινία με ευρηματικό σενάριο, δυνατές ερμηνείες και στιβαρή σκηνοθεσία που αξίζει να δεις ειδικά για ιστορικούς λόγους.

Η δίκη των βασανιστών του ΕΑΤ- ΕΣΑ 1967-1974 του Θεοδόση Θεοδοσόπουλου

Η ταινία του Θεοδόση Θεοδοσόπουλου, είναι ένα ιστορικής σημασίας ντοκιμαντέρ για τη Χούντα, τα Κολαστήρια της ΕΑΤ-ΕΣΑ και το Πολυτεχνείο. Το φιλμ περιέχει ντοκουμέντα αλλά και αποσπάσματα της δίκης των βασανιστών, αλλά και της δίκης του Πολυτεχνείου, συγκεντρώνοντας πρωτότυπο αρχειακό υλικό που δύσκολα πλέον μπορείς να βρεις αλλού. Ο Θεοδοσόπουλος, ο οποίος ήταν διαπιστευμένος ανταποκριτής ξένου τύπου κατάφερε να διασώσει ανεκτίμητο ιστορικά υλικό, που αποτυπώνει την κατάσταση της χώρας και της Ελληνικής κοινωνίας, στην περίοδο της Επταετούς Δικτατορίας, με στιγμιότυπα και από την εξέγερση των Φοιτητών, σε Νομική και Πολυτεχνείο.

Το ντοκιμαντέρ καταγράφει με νεύρο και αμεσότητα τις σημαντικότερες στιγμές εκείνων των ημερών και θα ήταν πολύ χρήσιμο να προβάλλεται στα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, λόγω της σπουδαίας ιστορικής του πια αξίας.