Γαριδάκια: Πόσο (ανθ)υγιεινά είναι;

του Νικόλα Γεωργιακώδη

«Δώσε μου ένα φιλάκι
να σού δώσω σακουλάκι
που 'χει χίλιες δυο καρδούλες
τραγανές και νοστιμούλες!» 

Από διαφημιστικό σποτάκι για το σνακ «Καρδούλες» της Best Foods, 1985

Δρακουλίνια, Πακοτίνια, Extra, Φουντούνια, Pizza Mexicana, Pac Man, Τι & Τι, Πιτσίνια, 3D, Lotto Crunch. Κοινή ονομασία: "Γαριδάκια". Η κάθε γενιά είχε και τα δικά της, ανεξαρτήτως ονόματος, όμως ίδιας «φιλοσοφίας» πλασαρίσματος. Ελκυστικές συσκευασίες και διαφημιστικά σποτάκια στην τηλεόραση, ακόμα πιο ελκυστικές γεύσεις και ομηρικές μάχες με τους γονείς για να μας τα αγοράσουν. Η αλήθεια είναι πως δεν είχαν και (τόσο) άδικο. Τα πεντανόστιμα αυτά σνακ έχουν κατηγορηθεί ουκ ολίγες φορές για τα ανθυγιεινά συστατικά τους, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως θα πρέπει να απαγορευτούν δια ροπάλου από την διατροφή μας.

Οι «κενές» θερμίδες χορεύουν… τρανς

Όχι, τα γαριδάκια δεν περιέχουν θερμίδες που θα σας βοηθήσουν να αδυνατίσετε. Το αντίθετο. Όπως εξηγεί η Αλεξάνδρα Δαμβουνέλη, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος «Έχουν πολύ μικρή, αν όχι μηδαμινή θρεπτική αξία, ενώ ταυτόχρονα είναι πλούσια σε θερμίδες, κυρίως λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς τους σε λίπος. Ενώ, δηλαδή, δίνουν την ίδια ενέργεια με άλλα τρόφιμα, δεν προσφέρουν στον οργανισμό απαραίτητα συστατικά, όπως βιταμίνες, μέταλλα και αμινοξέα». Για αυτόν ακριβώς τον λόγο μάλιστα, οι διατροφολόγοι τα κατατάσσουν στην κορυφή της διατροφικής πυραμίδας.

Ένα από τα συστατικά τους για το οποίο έχουν κατά καιρούς κατηγορηθεί είναι τα τρανς λιπαρά οξέα (θα τα δείτε να αναγράφονται ως «μερικώς υδρογωνομένα λίπη», τα οποία όχι μόνο ανεβάζουν την ολική και την “κακή” LDL χοληστερόλη, αλλά κατεβάζουν και την “καλή” HDL χοληστερόλη. Η «κακή» χοληστερόλη όπως είναι γνωστό προκαλεί στένωση και σκλήρυνση των αρτηριών, ενώ η «καλή» προστατεύει τα αγγεία από αθηρωμάτωση. Στις αρνητικές επιπτώσεις τους στην υγεία τέλος, προστίθεται η αύξηση των τριγλυκεριδίων στο αίμα, όπως επίσης και των φλεγμονών στις αρτηρίες.

«Είναι τρόφιμα φτωχά σε φυτικές ίνες, των οποίων τα οφέλη για την καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και τη διατήρηση της ευγλυκαιμίας στον οργανισμό είναι γνωστά. Η χαμηλή περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες τα καθιστά επίσης τρόφιμα με χαμηλή ικανότητα κορεσμού. Το αποτέλεσμα αυτής της ιδιότητάς τους, είναι η αυξημένη όρεξη μετά από μικρό χρονικό διάστημα και η συμβολή τους, μαζί με τα αναψυκτικά και τους χυμούς, στο ανησυχητικό φαινόμενο της παιδικής παχυσαρκίας», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Βασίλης Παπαμίκος, Νοσοκομειακός Διαιτολόγος.

Τα «Ε» και το αλάτι

Αν για κάτι πάντως αγαπούσαμε στην παιδική μας ηλικία (και τώρα) τα γαριδάκια, αυτό ήταν η χαρακτηριστικές πικάντικες γεύσεις τους, αποτέλεσμα της προσθήκης ικανής ποσότητας αλατιού και βελτιωτικών γεύσης. Το αλάτι, σύμφωνα με τους ειδικούς δυσκολεύει τη νεφρική λειτουργία, ενώ η υπερβολή στη χρήση του μπορεί να οδηγήσει αργότερα στην υπέρταση.

Όσον αφορά τα βελτιωτικά γεύσης , γνωστά και ως «Ε», αποτελούν ουσίες εγκεκριμένες μεν, επικίνδυνες δε για την εμφάνιση προβλημάτων στην υγεία του παιδιού, ιδίως όταν αυτά τα προϊόντα καταναλώνονται τακτικά. «Πολλά τέτοια προσθετικά έχουν κατά καιρούς ενοχοποιηθεί για διάφορα προβλήματα υγείας σε παιδιά, όπως υπερκινητικότητα, αλλεργίες, άσθμα και ερυθήματα», λέει η κ. Δαμβουνέλη.

Όπως μάλιστα αναφέρει έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, τα γαριδάκια – πατατάκια με διάφορες γεύσεις περιέχουν «Ε» των οποίων η χρήση έχει απαγορευθεί σε ορισμένες χώρες, όπως Ε612, Ε627, Ε631 και Ε635. Ειδικότερα η Ε612 (αναγράφεται ως «Monosodium glutamate» στην συσκευασία) που χρησιμοποιείται ως ενισχυτής γεύσης, μπορεί να προκαλέσει από εξανθήματα ως και σοβαρές βλάβες του νευρικού συστήματος. Δείτε εδώ αναλυτικά όλη τη λίστα με τα «Ε».

Σας έπεσε το σακουλάκι από τα χέρια; Δεν υπάρχει λόγος να τρομοκρατείστε, καθώς και σε αυτό το θέμα επιβεβαιώνεται η ρήση…

Παν μέτρον άριστον

Ναι, τα κάθε λογής γαριδάκια είναι περιττές θερμίδες, ναι αρκετά από αυτά μπορεί να περιέχουν ουσίες που εν δυνάμει μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στον οργανισμό, ιδιαίτερα των παιδιών. Ναι, η υπερβολική κατανάλωση αλατιού βλάπτει. Όμως, όπως και οτιδήποτε «ανθυγιεινό» στη διατροφή μας, έτσι και τα σνακ αν καταναλωθούν με μέτρο δεν ενέχουν κανένα κίνδυνο για την υγεία.

«Η απαγόρευση μπορεί να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση», λέει η κ. Φωτεινή Κοκκίνου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, «γι’ αυτό πάντα είναι σημαντικό να τονίζουμε όχι πως ένα τρόφιμο είναι βλαβερό, αλλά πως θα πρέπει να το τρώμε σε μικρότερη ποσότητα. Επίσης, ένα τρόφιμο δεν σημαίνει πως είναι επικίνδυνο επειδή περιέχει ‘Ε’. Άλλωστε ανάμεσα στα ‘Ε’ είναι και το Ασκορβικό Οξύ, δηλαδή η Βιταμίνη C».