Μητρικός Θηλασμός: Μύθοι και αλήθειες

Ο θηλασμός είναι κάτι που λίγες γυναίκες έχουν σκεφτεί καλά πριν κρατήσουν για πρώτη φορά στα χέρια τους το πρώτο τους παιδί. Οι περισσότερες γυναίκες λένε αόριστα «ναι, όταν κάνω παιδί θα θηλάσω», αλλά όταν έρθει αυτή η στιγμή, την πρώτη ημέρα στο μαιευτήριο οι περισσότερες αντιλαμβάνονται ότι τα πράγματα ίσως να μην είναι τόσο εύκολα όσο φαντάζονταν. Από την άλλη, δεν υπάρχει παιδίατρος, γυναικολόγος ή μαία που να μην επιμένει πως το μητρικό γάλα είναι η καλύτερη δυνατή τροφή για τους πρώτους μήνες του μωρού για αναρίθμητους λόγους που έχουν να κάνουν με την μελλοντική υγεία του παιδιού.

Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις οι νέες μαμάδες έχουν απορίες σχετικά με τον θηλασμό για τις οποίες μπορεί να λάβουν παρωχημένες ή ακόμα και λανθασμένες απαντήσεις, οι οποίες τις αγχώνουν, τους δημιουργούν αμηχανία ή τύψεις και τελικά μπορεί να κάνουν την διαδικασία να μοιάζει με μαρτύριο. Παρακάτω ξεχωρίσαμε κάποιους από τους συχνότερους προβληματισμούς σχετικά με τον μητρικό θηλασμό, στους οποίους οι ειδικοί δίνουν σαφείς απαντήσεις:

1. Πληγωμένες θηλές: Τι κάνω λάθος; Πώς μπορώ να τις ανακουφίσω; Είναι επικίνδυνο να καταπιεί το μωρό ποσότητα αίματος από θηλές με έντονες πληγές;

Οι συχνότερες αιτίες για τις πληγωμένες θηλές είναι είτε η λάθος τοποθέτηση του μωρού στο στήθος, είτε η λάθος απομάκρυνσή του από αυτό. Επίσης, το συχνό πλύσιμο μπορεί να τις βλάψει μιας και το σαπούνι προκαλεί ξηρότητα. Ο καλός αερισμός της περιοχής κρίνεται απαραίτητος, ενώ το μητρικό γάλα μπορεί να βοηθήσει στην επούλωσή τους, απλώνοντας μερικές σταγόνες πάνω στη θηλή και αφήνοντάς τες να στεγνώσουν. Για την ανακούφιση από τον ερεθισμό κυκλοφορούν επίσης πολλά προϊόντα σχεδιασμένα για αυτές τις περιπτώσεις. όπως οι αλοιφές καθαρής λανολίνης (π.χ. purelan, lasinoh). Αυτές δεν βλάπτουν το μωρό και μπορείτε να τις εφαρμόσετε ακόμα και πριν τον θηλασμό. Τέλος, αν οι θηλές σας ματώσουν και το μωρό μαζί με το γάλα πιει και αίμα, αυτό δεν αποτελεί αιτία αποθηλασμού.

2. Τι σημαίνει «πέτρωσε» το γάλα και πώς το αντιμετωπίζω;

Το γάλα «πετρώνει» όταν το παιδί δεν το 'τραβάει' ή παράγεται περισσότερο από όσο καταναλώνεται, όταν η τεχνική θηλασμού δεν είναι καλή και ο μαστός δεν αδειάζει. Όταν 'πετρώσει' το στήθος δημιουργείται μια κατάσταση που ο γιατρός περιγράφει ως μαστίτιδα (φλεγμονή μαστού) ή γαλακτοφορίτιδα (φλεγμονή γαλακοφόρων πόρων λόγω άθροισης γάλακτος). Η γυναίκα, τότε, υποφέρει από διόγκωση και κοκκίνισμα του μαστού και πόνο στο στήθος. Όταν 'πετρώσει' το στήθος, το γάλα αποβάλλεται με θήλαστρο ή σύνθλιψη του μαστού.

3. Πρέπει να πλένω τις θηλές μου κάθε φορά πριν ή και μετά τον θηλασμό;

Το πλύσιμο των θηλών πριν και μετά το θηλασμό είναι απαραίτητο. Σαν καθαριστικό, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε βρασμένο ή αποστειρωμένο νερό και να αποφύγετε το σαπούνι γιατί εξαλείφει την προστατευτική ουσία που παράγεται από τους αδένες τις περιοχής.

4. Είναι αλήθεια ότι παιδιά που θηλάζουν έχουν ισχυρότερο ανοσοποιητικό σύστημα και λιγότερες πιθανότητες εμφάνισης αλλεργιών;

Το μητρικό γάλα παρέχει έτοιμα αντισώματα (ανοσοσφαιρίνες) στο βρέφος το πρώτο διάστημα, οπότε δεν έχει αναπτυχθεί το δικό του ανοσοποιητικό σύστημα. Έτσι, τα παιδιά που έχουν θηλάσει παρουσιάζουν λιγότερες λοιμώξεις του αναπνευστικού και ωτίτιδες σε σχέση με τα υπόλοιπα. Επίσης, τα μωρά που θηλάζουν παρουσιάζουν λιγότερες διάρροιες, δεν έχουν δυσκοιλιότητα, ενώ έχουν επίσης λιγότερες πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη, αλλεργιών και άσθματος.

5. Ισχύει ότι «πρέπει να πίνω γάλα για να κατεβάσω γάλα»;

Το γάλα συνιστάται στη διατροφή της μητέρας που θηλάζει, η οποία πρέπει να είναι πλούσια σε ασβέστιο, αλλά η παραπάνω φράση δεν ισχύει. Είναι μύθος ότι το πολύ φαγητό δίνει πλούσιο μητρικό γάλα. Αυτό που χρειάζεται είναι ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο με αρκετές πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπη.

6. Ισχύει πως όσο θηλάζεις χάνεις πιο γρήγορα τα κιλά της εγκυμοσύνης;

Ο θηλασμός μπορεί να διευκολύνει τον οργανισμό στην προσπάθεια μείωσης του βάρους κατά τους πρώτους μήνες μετά την γέννα, ενώ μελέτες έχουν δείξει ότι ο θηλασμός για έξι τουλάχιστον μήνες μετά τη γέννα έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη απόκτηση βάρους από τη μητέρα μέσα στα επόμενα χρόνια της ζωής της. Μην επαναπαυθείτε όμως αποκλειστικά σε αυτόν. Η σωστή διατροφή σε συνδυασμό με προσεγμένη πρόσληψη θερμίδων αποτελούν το κλειδί για να χάσετε τα κιλά της εγκυμοσύνης, όπως επίσης και η σωματική δραστηριότητα.

7. Σε τι με ωφελεί ο θηλασμός;

Ο θηλασμός σύμφωνα με έρευνες προστατεύει από τον καρκίνο του μαστού, μειώνει την συχνότητα καρκίνου του ενδομητρίου, προστατεύει από την οστεοπόρωση, προφυλάσσει σε σημαντικό ποσοστό (75%) από μια νέα ανεπιθύμητα κοντινή χρονικά εγκυμοσύνη, βοηθάει στην ψυχική ολοκλήρωση της γυναίκας – μητέρας και διευκολύνει κατά πολύ την σίτιση του παιδιού.

8. Πόσο πρέπει να διαρκεί ο θηλασμός;

Σε γενικές γραμμές, η μητέρα θα πρέπει να θηλάζει όσο περισσότερο μπορεί. Ένα καλό χρονικό διάστημα είναι οι έξι μήνες, αν και οι περισσότερες σύγχρονες μητέρες σπάνια το συμπληρώνουν λόγω υποχρεώσεων. Για να αποκομίσει πάντως το μωρό τα μέγιστα οφέλη του θηλασμού καλό είναι να θηλάσει τουλάχιστον για τρεις μήνες.

8. Πότε αντενδείκνυται ο θηλασμός;

Οι αντενδείξεις του μητρικού θηλασμού είναι λίγες και περιλαμβάνουν βαρείες νόσους της μητέρας (αναπνευστικές, καρδιακές, νεφρικές ή λοιμώδεις όπως η φυματίωση και οι νεοπλασίες), την λήψη από τη μητέρα φαρμάκων όπως κυτταροστατικών-χημειοθεραπευτικών, αντιθυροειδικών, φαινυλβουταζόνης και άλλων και παθήσεις του μαστού όπως φλεγμονή ή σοβαρή μαστίτιδα.

9. Σχετίζεται με κάποιο τρόπο ο θηλασμός με την οστεοπόρωση;

Μπορεί η μητέρα να υφίσταται μια μικρή απώλεια στην οστική της μάζα κατά την διάρκεια του θηλασμού, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυξάνεται ο κίνδυνος της οστεοπόρωσης. Η απώλεια είναι παροδική και πλήρως αναστρέψιμη.

10. Μπορώ να θηλάσω όταν είμαι άρρωστη;

Όταν η μητέρα θηλάζει όντας άρρωστη στην ουσία προστατεύει το μωρό της, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Από τη στιγμή που εμφανίζονται τα συμπτώματα, έχει ήδη περάσει τη λοίμωξη στο μωρό μέσω του θηλασμού, επομένως θηλάζοντάς το του παρέχει τα απαραίτητα αντισώματα. Εάν λαμβάνετε φάρμακα με συνταγή γιατρού, ζητήστε να είναι κατάλληλα για θηλασμό.

Έλενα Μπούλια, Νικόλας Γεωργιακώδης