Γιατί δεν μπορώ να μείνω έγκυος;
Πολλές οι θεωρίες σχετικά με το πώς μπορεί να μείνει μία γυναίκα έγκυος ή γιατί δεν μένει. Ωστόσο, οι απαντήσεις δεν είναι πάντα… βασισμένες στην πραγματικότητα.
Ένα από τα αγαπημένα θέματα συζήτησης και αναπαραγωγής θεωριών είναι ό,τι αφορά την εγκυμοσύνη. Γιατί μια γυναίκα δεν μένει έγκυος. Τι πρέπει να κάνει για να μείνει; Πώς θα κάνει αγοράκι; Πώς κοριτσάκι; Τι σχήμα έχει η κοιλιά όταν κυοφορεί αγοράκι; Τι σχήμα έχει η κοιλιά όταν κυοφορεί κοριτσάκι; Ας μπει ένα τέλος σε αυτήν την παραφιλολογία, κι ας εξετάσουμε ό,τι ξέρει μέχρι τώρα η επιστήμη.
Τα οργανικά αίτια
Μερικά από τα αίτια της υπογονιμότητας περιλαμβάνουν διαταραχές της ωοθυλακιορρηξίας, απόφραξη των ωαγωγών (σαλπίγγων), ενδομητρίωση, ινομυώματα, ανωμαλίες της ανατομίας των σαλπίγγων και των ωοθηκών λόγω προηγηθεισών χειρουργικών επεμβάσεων, ολιγοσπερμία ή απουσία σπερματοζωαρίων (ασπερμία), και αυτοάνοσες διαταραχές (παραγωγή αντισωμάτων) τόσο του άνδρα όσο και της γυναίκας.
Πολλά από αυτά τα αίτια βρίσκονται εκτός του ελέγχου της γυναίκας, ενώ κάποια σχετίζονται άμεσα με τον τρόπο ζωής της, την διατροφή και την υγεία της. Σε πρώτη φάση, λοιπόν, όταν μια γυναίκα ξεκινά τις προσπάθειες τεκνοποίησης, καλό είναι τόσο αυτή όσο και ο σύντροφός της να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους και να προσέξουν δύο-τρία πραγματάκια.
Υπερβολικό ή εξαιρετικά χαμηλό βάρος: Είτε τα υπερβολικά πολλά, είτε τα υπερβολικά λίγα κιλά μειώνουν την γονιμότητα της γυναίκας. Οι διαταραχές στην έκκριση υποφυσιακών ορμονών που επηρεάζουν τη λειτουργία του γυναικείου γεννητικού συστήματος, είναι συχνές στις παχύσαρκες γυναίκες και στις γυναίκες με πολύ χαμηλό σωματικό βάρος. Για τις γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική προσπάθεια, ιδανικά ο δείκτης μάζας σώματος δεν πρέπει να είναι άνω του 25 και κάτω του 17.
Υπολογισμός κύκλου: Ένα πολύ συνηθισμένο λάθος που κάνει το ζευγάρι είναι ότι δεν μετράει από την πρώτη μέρα του κύκλου της γυναίκας για να υπολογίσει την ωορρηξία. Επειδή οι πολύ γόνιμες μέρες παίζουν εξαιρετική σημασία, είναι απαραίτητο να γνωρίζετε να μετράτε σωστά τον κύκλο σας. Συνήθως οι γόνιμες μέρες είναι 14 μέρες μετά την πρώτη μέρα περιόδου, ωστόσο εξαρτάται και από τον κύκλο της κάθε γυναίκας. Ρωτήστε τον γυναικολόγο σας.
Κάπνισμα: Το κάπνισμα μειώνει τη γονιμότητα και αυτό είναι εμφανές στα ποσοστά υπογονιμότητας, τα οποία είναι υψηλότερα στους καπνιστές συγκριτικά με τους μη καπνιστές. Οι τοξίνες που παράγονται στον οργανισμό του καπνιστή, οδηγούν σε ταχύτερη απώλεια ωαρίων αλλά και σε ορμονικές διαταραχές.
Φάρμακα και τοξικές ουσίες: Κάποια φάρμακα και τοξικές ουσίες (π.χ. κοκαΐνη, κάνναβη), ελαττώνουν τη γονιμότητα. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και καφέ έχει συνδεθεί με χαμηλή ποιότητα σπέρματος στον άνδρα και μείωση της γυναικείας γονιμότητας. Εάν βρίσκεστε σε αναπαραγωγική προσπάθεια, δεν θα πρέπει να καταναλώνετε πάνω από τέσσερα ποτά την εβδομάδα και πάνω από ένα καφέ την ημέρα.
Διατροφικές ελλείψεις: Ορισμένες διατροφικές ελλείψεις (π.χ. έλλειψη φυλλικού οξέος) έχουν συνδεθεί με μειωμένη γονιμότητα ή με εκτροπές μετά τη σύλληψη. Για τον λόγο αυτό ορισμένοι γυναικολόγοι προτείνουν στις πελάτισσές τους να λαμβάνουν συμπλήρωμα φυλλικού οξέος.
Επίσκεψη σε γυναικολόγο: Καλό είναι εφόσον μια γυναίκα βρίσκεται σε αναπαραγωγική προσπάθεια, να διασφαλίσει πως δεν παρουσιάζει γυναικολογικά προβλήματα, όπως πολύποδες, ινομυώματα κ.λ.π., τα οποία μπορεί να καθυστερήσουν ή και να εμποδίσουν την διαδικασία της σύλληψης. Οι τακτικές επισκέψεις στον γυναικολόγο θα την βοηθήσουν στην πρόληψη και την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων.
Λοιμώξεις: Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (π.χ. χλαμύδια, μυκόπλασμα) μειώνουν τη γονιμότητα. Συχνά οι φλεγμονές αυτές «επιζούν» στον οργανισμό χωρίς εμφανή συμπτώματα και αποτελούν βασικά αίτια στειρότητας, υπογονιμότητας, καταστροφής των γυναικείων σαλπίγγων και έκτοπης κύησης. Πολλές θεραπείες στειρότητας μπορούν να αποφευχθούν, με την ανελλιπή χρήση προφυλακτικού, και την ορθή περιοδική προληπτική ιατρική εξέταση.
Υπερβολική άσκηση: Οι αθλήτριες παρουσιάζουν σε μεγαλύτερα ποσοστά διαταραχές του κύκλου και υπογονιμότητα κατά τις περιόδους της επίπονης προπόνησης. Καλό είναι μία γυναίκα να μην κάνει ακρότητες εάν είναι σε αναπαραγωγική προσπάθεια.
Άγχος: Όσο εκνευριστικό και κοινότοπο κι αν ακούγεται, τόσο αλήθεια είναι. Το άγχος είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που μπορεί να εμποδίσει την εγκυμοσύνη, μιας και αυξάνει τα επίπεδα της κορτιζόλης. Δεν υπάρχει κάποια καθολική λύση για την αντιμετώπιση του άγχους – η κάθε γυναίκα γνωρίζει καλύτερα τι είναι αυτό που την χαλαρώνει.
Τα οργανικά αίτια
Μερικά από τα αίτια της υπογονιμότητας περιλαμβάνουν διαταραχές της ωοθυλακιορρηξίας, απόφραξη των ωαγωγών (σαλπίγγων), ενδομητρίωση, ινομυώματα, ανωμαλίες της ανατομίας των σαλπίγγων και των ωοθηκών λόγω προηγηθεισών χειρουργικών επεμβάσεων, ολιγοσπερμία ή απουσία σπερματοζωαρίων (ασπερμία), και αυτοάνοσες διαταραχές (παραγωγή αντισωμάτων) τόσο του άνδρα όσο και της γυναίκας.
Πολλά από αυτά τα αίτια βρίσκονται εκτός του ελέγχου της γυναίκας, ενώ κάποια σχετίζονται άμεσα με τον τρόπο ζωής της, την διατροφή και την υγεία της. Σε πρώτη φάση, λοιπόν, όταν μια γυναίκα ξεκινά τις προσπάθειες τεκνοποίησης, καλό είναι τόσο αυτή όσο και ο σύντροφός της να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους και να προσέξουν δύο-τρία πραγματάκια.
Υπερβολικό ή εξαιρετικά χαμηλό βάρος: Είτε τα υπερβολικά πολλά, είτε τα υπερβολικά λίγα κιλά μειώνουν την γονιμότητα της γυναίκας. Οι διαταραχές στην έκκριση υποφυσιακών ορμονών που επηρεάζουν τη λειτουργία του γυναικείου γεννητικού συστήματος, είναι συχνές στις παχύσαρκες γυναίκες και στις γυναίκες με πολύ χαμηλό σωματικό βάρος. Για τις γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική προσπάθεια, ιδανικά ο δείκτης μάζας σώματος δεν πρέπει να είναι άνω του 25 και κάτω του 17.
Υπολογισμός κύκλου: Ένα πολύ συνηθισμένο λάθος που κάνει το ζευγάρι είναι ότι δεν μετράει από την πρώτη μέρα του κύκλου της γυναίκας για να υπολογίσει την ωορρηξία. Επειδή οι πολύ γόνιμες μέρες παίζουν εξαιρετική σημασία, είναι απαραίτητο να γνωρίζετε να μετράτε σωστά τον κύκλο σας. Συνήθως οι γόνιμες μέρες είναι 14 μέρες μετά την πρώτη μέρα περιόδου, ωστόσο εξαρτάται και από τον κύκλο της κάθε γυναίκας. Ρωτήστε τον γυναικολόγο σας.
Κάπνισμα: Το κάπνισμα μειώνει τη γονιμότητα και αυτό είναι εμφανές στα ποσοστά υπογονιμότητας, τα οποία είναι υψηλότερα στους καπνιστές συγκριτικά με τους μη καπνιστές. Οι τοξίνες που παράγονται στον οργανισμό του καπνιστή, οδηγούν σε ταχύτερη απώλεια ωαρίων αλλά και σε ορμονικές διαταραχές.
Φάρμακα και τοξικές ουσίες: Κάποια φάρμακα και τοξικές ουσίες (π.χ. κοκαΐνη, κάνναβη), ελαττώνουν τη γονιμότητα. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και καφέ έχει συνδεθεί με χαμηλή ποιότητα σπέρματος στον άνδρα και μείωση της γυναικείας γονιμότητας. Εάν βρίσκεστε σε αναπαραγωγική προσπάθεια, δεν θα πρέπει να καταναλώνετε πάνω από τέσσερα ποτά την εβδομάδα και πάνω από ένα καφέ την ημέρα.
Διατροφικές ελλείψεις: Ορισμένες διατροφικές ελλείψεις (π.χ. έλλειψη φυλλικού οξέος) έχουν συνδεθεί με μειωμένη γονιμότητα ή με εκτροπές μετά τη σύλληψη. Για τον λόγο αυτό ορισμένοι γυναικολόγοι προτείνουν στις πελάτισσές τους να λαμβάνουν συμπλήρωμα φυλλικού οξέος.
Επίσκεψη σε γυναικολόγο: Καλό είναι εφόσον μια γυναίκα βρίσκεται σε αναπαραγωγική προσπάθεια, να διασφαλίσει πως δεν παρουσιάζει γυναικολογικά προβλήματα, όπως πολύποδες, ινομυώματα κ.λ.π., τα οποία μπορεί να καθυστερήσουν ή και να εμποδίσουν την διαδικασία της σύλληψης. Οι τακτικές επισκέψεις στον γυναικολόγο θα την βοηθήσουν στην πρόληψη και την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων.
Λοιμώξεις: Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (π.χ. χλαμύδια, μυκόπλασμα) μειώνουν τη γονιμότητα. Συχνά οι φλεγμονές αυτές «επιζούν» στον οργανισμό χωρίς εμφανή συμπτώματα και αποτελούν βασικά αίτια στειρότητας, υπογονιμότητας, καταστροφής των γυναικείων σαλπίγγων και έκτοπης κύησης. Πολλές θεραπείες στειρότητας μπορούν να αποφευχθούν, με την ανελλιπή χρήση προφυλακτικού, και την ορθή περιοδική προληπτική ιατρική εξέταση.
Υπερβολική άσκηση: Οι αθλήτριες παρουσιάζουν σε μεγαλύτερα ποσοστά διαταραχές του κύκλου και υπογονιμότητα κατά τις περιόδους της επίπονης προπόνησης. Καλό είναι μία γυναίκα να μην κάνει ακρότητες εάν είναι σε αναπαραγωγική προσπάθεια.
Άγχος: Όσο εκνευριστικό και κοινότοπο κι αν ακούγεται, τόσο αλήθεια είναι. Το άγχος είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που μπορεί να εμποδίσει την εγκυμοσύνη, μιας και αυξάνει τα επίπεδα της κορτιζόλης. Δεν υπάρχει κάποια καθολική λύση για την αντιμετώπιση του άγχους – η κάθε γυναίκα γνωρίζει καλύτερα τι είναι αυτό που την χαλαρώνει.
