Φράσεις που δε σημαίνουν αυτό που νομίζεις

Όχι, το “άδραξε τη μέρα” δεν είναι καθόλου ύμνος στην αισιοδοξία, και “το αίμα νερό δε γίνεται” δε θα πει “η οικογένεια πάνω απ’ όλα”. Το αντίθετο.
Φράσεις που δε σημαίνουν αυτό που νομίζεις
της Ηρώς Κουνάδη

Ο κινηματογράφος, η μουσική, τα memes στα social media, και όλα εκείνα τα υπέροχα πράγματα που ονομάζουμε συλλήβδην –και αδίκως υποτιμητικά– «ποπ κουλτούρα» είναι κατά καιρούς υπεύθυνα για διάφορες παρανοήσεις, μισές αλήθειες και λανθασμένες αποδόσεις φράσεων που από αλλού ξεκίνησαν και αλλού κατέληξαν. Όπως οι παρακάτω.

Carpe Diem

Το αγαπημένο σλόγκαν των απανταχού αισιόδοξων, ελεύθερων πνευμάτων λέει άδραξε τη μέρα, και μην ανησυχείς για τίποτα, μη σκέφτεσαι το μέλλον, all we have is now, και άλλα τέτοια όμορφα, ναι; Χα! Ολόκληρη η φράση στις Ωδές του Οράτιου λέει «Carpe diem, quam minimum credula postero», δηλαδή, «άδραξε τη μέρα, και άφησε [ή εμπιστεύσου, πιο σωστά] όσο το δυνατόν λιγότερα στο μέλλον». Με άλλα λόγια, «μην αναβάλλεις για αύριο αυτό που μπορείς να κάνεις σήμερα». Απογοητευτήκατε; Λιγάκι, κι εμείς.

Το αίμα νερό δε γίνεται

Δηλαδή, οι οικογενειακοί δεσμοί είναι παντοτινοί, ακατάλυτοι και πάνω απ’ όλους τους υπόλοιπους, σωστά; Λάθος. Για την ακρίβεια, ολόκληρη η έκφραση, την οποία πρωτοσυναντάμε στο ποίημα Troy Book του John Lygate, από το μακρινό 1492, λέει ακριβώς το αντίθετο: το αίμα του συντρόφου είναι βαρύτερο από το νερό της μήτρας. Στα αγγλικά, η έκφραση είναι "the blood of the covenant is thicker than the water of the womb". Η σημερινή συντομευμένη εκδοχή της, “blood is thicker than water”, λέει ακριβώς το αντίθετο (αυτό που στα ελληνικά λέμε «το αίμα νερό δε γίνεται») επειδή κάπου στην πορεία θεωρήσαμε αυθαίρετα πως το αίμα ήταν που συμβόλιζε τους συγγενικούς δεσμούς, και όχι το νερό.

Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Δηλαδή, πρόσεχε τα φαινομενικά μικρά και ασήμαντα λάθη σου, γιατί θα σε καταστρέψουν/ προδώσουν/ θα στραφούν εναντίον σου. Η αρχική έκφραση, η οποία αποδίδεται σε διάφορες διασημότητες, από τον Μικελάντζελο μέχρι τον Mies van der Rohe, λέει ακριβώς το αντίθετο: Ο θεός κρύβεται στις λεπτομέρειες. Δηλαδή, αν φροντίζεις τα μικρά και ασήμαντα θα ανταμειφθείς.

Η περιέργεια σκότωσε τη γάτα

Για την ακρίβεια, η έγνοια, η θλίψη σκότωσε τη γάτα. Γράφτηκε για πρώτη φορά ως “care killed the cat” στο θεατρικό έργο του Ben Johnson “Every Man in His Humour” το 1598. Τρεις αιώνες αργότερα, το 1898, η λέξη care αντικαταστάθηκε από το curiosity, που ακουγόταν λιγότερο αρχαιοπρεπές (οι δυο λέξεις έχουν, άλλωστε, ετυμολογικά την ίδια ρίζα) στον τίτλο της εφημερίδας The Galveston Daily News, και η φράση έφτασε μέχρι τις μέρες μας… κακομεταφρασμένη.

Κατά φωνή κι ο διάβολος

Φράση που αναφέρεται στην (κατά κανόνα κακή) σύμπτωση κάποιος να εμφανίζεται την στιγμή που μιλάμε για εκείνον. Ο «διάβολος» στη συγκεκριμένη φράση δεν έχει κάποια σχέση με σκοτεινές δυνάμεις, είναι απλώς ένας σχήμα λόγου, σωστά; Κι όμως, όχι. Η φράση καταγράφεται για πρώτη φορά το 1666 από τον Giovanni Torriano στο έργο του “Piazza Universale”, ως χρησιμοποιούμενη με την κυριολεκτική της έννοια: Οι άνθρωποι της εποχής πιστεύουν πως ο διάβολος (κάπως σαν τον Voldemort του Χάρι Πότερ) δεν πρέπει να αναφέρεται με το όνομά του, αλλιώς θα εμφανιστεί μπροστά στον άνθρωπο τον οποίο άκουσε να τον φωνάζει.

Πηγή: Listverse

Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v