Τα μεγαλύτερα «όχι» της Ιστορίας

Η κάθε σύγκρουση είναι αποτέλεσμα μιας άρνησης ή ενός "όχι". Με αφορμή την επέτειο της 28ης συγκεντρώνουμε μερικά από τα πιο σημαντικά στην ελληνική και ξένη ιστορία.
Τα μεγαλύτερα «όχι» της Ιστορίας
του Νικόλα Γεωργιακώδη

28 Οκτωβρίου 1940. Ο δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς λέει το μεγάλο «όχι» στο ιταλικό τελεσίγραφο, εκφράζοντας ουσιαστικά την άρνησή του σε μια ενδεχόμενη αλλαγή της εξωτερικής του πολιτικής. Ποια ήταν η πραγματική διάσταση της άρνησής του;

Ο Μεταξάς βρισκόμενος σε αμηχανία μεταξύ των δυνάμεων του Άξονα και της Αγγλίας, ήθελε να παραμείνει ουδέτερος, κάτι το οποίο δε θα μπορούσε να γίνει αν δεχόταν το τελεσίγραφο της Ιταλίας. Μια πιθανή αποδοχή του τελεσιγράφου αυτού, θα οδηγούσε στην ανατροπή του ίδιου, αφού οι Άγγλοι ήταν εκείνοι που μέσω του Γεωργίου του Β’ ήλεγχαν την εξωτερική πολιτική και τα στρατεύματα της Ελλάδας.

Σε κάθε περίπτωση το «Όχι» του Μεταξά δεν ήταν το μοναδικό στην σύγχρονη αλλά και παλαιότερη ιστορία της Ελλάδας, της Ευρώπης και του κόσμου. Παρακάτω ξεσκονίζουμε τις ιστορικές μας γνώσεις και θυμόμαστε μερικά από τα πιο σημαντικά "όχι" σε Ελλάδα, Ευρώπη και ΗΠΑ.

* Πηγαίνοντας αρκετούς αιώνες πίσω, το πρώτο ελληνικό όχι δεν ήταν άλλο από το «Μολών Λαβέ» του Βασιλιά Λεωνίδα στις Θερμοπύλες το 480 π.Χ., όταν οι Σπαρτιάτες και οι 700 Θεσπιείς αντιστάθηκαν στη θέληση του Ξέρξη να περάσει από τα στενά των Θερμοπυλών.

* Η «έξωση» του Όθωνα το 1862 ήταν ένα «όχι» των μεγάλων δυνάμεων ως προς την εφαρμογή της Μεγάλης Ιδέας που εκείνος πρέσβευε.

* Το γνωστό Σύνταγμα του 1844, ήλθε ως αποτέλεσμα της Επανάστασης της 3η Σεπτεμβρίου, η οποία ήταν αποτέλεσμα του «όχι» του Όθωνα ως προς την παροχή Συντάγματος.

* Όλες οι κρητικές επαναστάσεις από το 1669 όταν το νησί έπεσε στα χέρια των Τούρκων μέχρι και το 1910 όταν και έγινε ανεξάρτητη πολιτεία υπήρξαν αποτελέσματα της άρνησης των κρητικών να υποταχθούν. Ίσως η πιο μνημειώδης ήταν εκείνη του 1905, γνωστή και ως επανάσταση του Θέρισου, αποτέλεσμα ενός «όχι» το οποίο είπαν οι Κρήτες χριστιανορθόδοξοι απέναντι στην οθωμανική εξουσία.

* Οι βαλκανικοί πόλεμοι ήρθαν ως αποτέλεσμα της άρνησης της οθωμανικής εξουσίας προς τους βαλκάνιους συμμάχους, όταν εκείνοι απαίτησαν από τον σουλτάνο να τους παραχωρήσει εδάφη και δικαιώματα επί της βαλκανικής χερσονήσου.

* Ο Εθνικός Διχασμός του 1915 μεταξύ του Βενιζέλου και του Κωνσταντίνου ήταν αποτέλεσμα ενός όχι του τελευταίου για την ένταξη της Ελλάδας στο πλευρό της Αντάτ κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

* Οι Ηνωμένες Πολιτείες με την επανάσταση του 1776 είπαν ένα μεγάλο όχι προς τη Βρετανική Μητροπολιτική Εξουσία μέσα από την εξέγερση των αποικιών των Βρετανών των ΗΠΑ ενάντια της Μητρόπολης της Βρετανίας και της κεντρικής της εξουσίας. Πρωτοστάτες αρχικά ο Τζωρτζ Ουάσιγκτον και μετέπειτα ο Βενιαμίν Φρανγκλίνος.

* Η Γαλλική Επανάσταση του 1789 ήταν αποτέλεσμα της άρνησης του Βασιλιά να επιτρέψει την ξεχωριστή συνεδρίαση της τρίτης τάξης όταν ο ίδιος συνεκάλεσε τη συνέλευση των τάξεων στη Γαλλία. Στη χώρα υπήρχαν τρεις τάξεις, με την έννοια των κατηγοριών: η τάξη των ευγενών, των κληρικών και η λαϊκή τάξη. Όταν η τελευταία θέλησε να συνεδριάσει μόνη της, ο Βασιλιάς το απαγόρευσε. Τότε οι αντιπρόσωποι της λαϊκής τάξης κατευθύνθηκαν σε ένα θεριστήριο (γήπεδο) και από εκεί άναψε το φυτίλι της Επανάστασης.

* Το Βατερλώ ήταν αποτέλεσμα ενός βροντερού «όχι» του Ναπολέοντα από τις αρχές του 1800 προς τις συντηρητικές δυνάμεις της Ευρώπης, οι οποίες ήθελαν να καταπνίξουν τη γαλλική επανάσταση και τα επιτεύγματά της σε όλη την Ευρώπη.

* Οι επαναστάσεις του 1948-49 υπήρξαν ένα μεγάλο «όχι» προς το Συνέδριο της Βιέννης το 1815, το οποίο δεν αναγνώριζε την αρχή των εθνοτήτων. Δηλαδή, δεν αναγνώριζε στα έθνη της Ευρώπης το δικαίωμα να έχει το καθένα το δικό του κράτος. Οι επαναστάσεις ξεκίνησαν από τη Γαλλία λόγω οικονομικών προβλημάτων, αλλά σύντομα εξαπλώθηκαν σε όλη την Ευρώπη, μέχρι την Πολωνία και την Ουγγαρία με αιτήματα όχι μόνο οικονομικά αλλά και εθνικής αυτοδιάθεσης.

* Η Παρισινή Κομμούνα του 1871 υπήρξε και αυτή ένα… διπλό όχι προς την άρχουσα τάξη της Γαλλίας και των Πρώσων εισβολέων. Εκεί κατέλαβαν την εξουσία οι λαϊκές μάζες ανακηρύσσοντας τον Δήμο του Παρισιού (κομμούνα) ως ανεξάρτητη κρατική εξουσία. Το ένα μέρος του «όχι» ήταν πολιτικοκοινωνικό απέναντι στην καθεστηκυία τάξη της Γαλλίας καθώς για πρώτη φορά η εργατική λαϊκή εξουσία λάμβανε κρατική υπόσταση, ενώ το δεύτερο ήταν εθνικό με την έννοια της αντίστασης στην εισβολή των Πρώσων. 


Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v