Σεμέλη: "Η ελληνική μουσική είναι ένα μεγάλο ποτάμι"
Με την παράδοση ασχολείται και ένα καθαρά γυναικείο συγκρότημα, η «Σεμέλη», που είναι μια επταμελής ορχήστρα εγχόρδων Ελληνικής Μουσικής, που αποτελείται από νυκτά και τοξωτά έγχορδα. Επτά νέες μουσικοί που παίζουν, τραγουδούν και χορεύουν και προσεγγίζουν την παράδοση με κλασσικό τρόπο. Η Πένυ Παπακωνσταντίνου στο τραγούδι και το πολίτικο λαούτο, η Μαρία Πλουμή στο λαούτο, τη μανδόλα, το μανδολίνο και τη κιθάρα, η Γεωργία Μαρίνη στο βιολί, η Κάλη Καμπούρη στο κανονάκι, η Τατιάνα Θεολόγου στο βιολοντσέλο, η Έφη Σαράντη στην κιθάρα και η Αγγέλικα Παπανικολάου στο ακορντεόν ένωσαν τις δυνάμεις τους αφού κατάλαβαν ότι μοιράζονται μουσική χημεία και αγάπη για το υλικό που παίζουν. Αλληλοσυμπληρώνονται και μαθαίνουν η μία από την άλλη.
Όπως μας λέει η Πένυ Παπακωνσταντίνου για τη δημιουργία της «Σέμελης», «το αποτέλεσμα μας ερεθίζει τη φαντασία μας και κάθε φορά που βρισκόμαστε, ένα κομμάτι της μουσικής περνάει από το χέρι μας. Απ’ ότι φαίνεται κάθε μια από εμάς έχει αναλάβει κι έναν διακριτό ρόλο, άλλη στο τραγούδι, άλλη σε σόλο ρόλο οργάνου –πότε η μία πότε η άλλη βέβαια γιατί παίζουμε όλες αυτό το ρόλο εναλλάξ. Μαθαίνουμε η μια να συνοδεύει και να ακούει την άλλη που πρωταγωνιστεί για ένα διάστημα μέσα στο τραγούδι κι αυτή η κυκλική ενέργεια μας δένει γερά.»
Σημαντικό ρόλο έπαιξε και ο καταξιωμένος μουσικός-μαέστρος Ανδρέας Τσεκούρας που είχε την ιδέα για τη δημιουργία ενός αμιγώς γυναικείου συγκροτήματος με τέτοιο ήχο στις μέρες μας, όπου η παράδοση και η λαϊκότητα έχουν αποκτήσει αρνητική χροιά.
«Ο Ανδρέας απλόχερα και με πολλή αγάπη μας μεταφέρει με πολύ ιδιαίτερο τρόπο την γνώση και την ζωντανή εμπειρία του γύρω από τη μουσική και δεν αισθανόμαστε ότι μελετάμε απλώς ένα ιστορικό βιβλίο που πρέπει να παρουσιάσουμε. Γίνεται δική μας υπόθεση και μας βοηθά να γίνουμε όσο το δυνατόν ένα με αυτό το υλικό ώστε να το μεταφέρουμε με τον δικό μας τρόπο. Με τον Ανδρέα είχαμε επαφή με διάφορες αφορμές συνεργασίας και παλιότερα μερικές από εμάς. Η εικόνα που έχει για την ενότητα της Ελληνικής Μουσικής μας ταιριάζει όπως φαίνεται, και σε αυτή τη φάση σ’ ένα ευρύ ρεπερτόριο που διαχειριζόμαστε συμφωνούμε μαζί του σε αρκετά πράγματα..»
Πολλοί μιλάνε για ανδροκρατούμενο μουσικό κόσμο, όμως τα κορίτσια διαφωνούν. «Είναι γνωστό ότι εδώ και αρκετά χρόνια σε όλα τα πανηγύρια, σε όλες τις γιορτές, σε μαγαζιά, η γυναικεία παρουσία κυριαρχεί στο τραγούδι», αναφέρει η Παπακωνσταντίνου, «όσον αφορά τα λαϊκά τραγούδια έχουν υπάρξει γυναικεία συγκροτήματα με μεγάλη επιτυχία και καριέρα. Σ’ όλες τις μουσικές σκηνές αδιακρίτως πάντα υπήρχε μια τραγουδίστρια. Στις συμφωνικές ορχήστρες, οι μισές μουσικοί εδώ και πολλά χρόνια είναι γυναίκες. Για εμάς η θέση της γυναίκας ως μουσικού είναι ισοδύναμη με τον άντρα, επιβεβαιωμένη πάρα πολλά χρόνια. Η κοινωνία είναι έτοιμη να το δει αυτό και ήδη το ζει. Είμαστε πολύ χαρούμενες και τυχερές που καταφέραμε να βρεθούμε και ν’ αγαπήσουμε με την ίδια ματιά το υλικό με το οποίο ασχολούμαστε.» Και η επιλογή του ονόματος δεν ήταν τυχαία: επιβεβαιώνει και επικυρώνει τα λεγόμενα αυτά καθώς «…η μητέρα του Διονύσου είναι η Σεμέλη. Κόρη του Ουρανού και της Αρμονίας, και έχει και λίγο μέλι μέσα.»
Γιατί όμως νέα κορίτσια επιλέγουν αυτό τον κλασσικό παραδοσιακό λαϊκότροπο δρόμο; Έχει εντέλει μέλλον, ή είναι μόνο για νοσταλγούς; Οι Mode Plagal χρησιμοποιούν στοιχεία και εναλλάσσουν τον ήχο, σε αντίθεση με τα κορίτσια που επιμένουν κλασικά και φαίνεται ότι τελικά ο κόσμος διψά να ακούει όσα είναι γραμμένα στο DNA του.
«Η ελληνική μουσική είναι ένα μεγάλο ποτάμι που οι πηγές του βέβαια μπορεί να βρίσκονται πάρα πολύ μακριά αλλά εμείς βρισκόμαστε εδώ, στο σήμερα, στις όχθες, στην εκβολή. Μας αρέσει ο υπέροχος κόσμος της σημερινής ελληνικής μουσικής και ό,τι αυτό το γιγαντιαίο ποτάμι κουβαλάει μαζί του από το πριν. Κολυμπάμε μέσα σε αυτό με χαρά. Αυτή τη χαρά τη μοιραζόμαστε με τους γύρω μας σε κάθε ευκαιρία. Δεν είμαστε εποχιακά λάγνοι. Για εμάς η Μ. Ασία, ο Πόντος, η Καππαδοκία, τα νησιά μας, η Θράκη, η Μακεδονία, η Ήπειρος, τα δημοτικά του κορμού της Ελλάδας, η λαϊκή μουσική, σύγχρονες μουσικές δημιουργίες, κάνουν έναν ενιαίο, συνεχή κόσμο. Έναν κόσμο που διαρκώς μας προσφέρει αφορμές απόλαυσης».
Φιλοδοξία άλλωστε τον κοριτσιών είναι «να απολαμβάνουμε την κάθε μουσική στιγμή που μας δίνεται σε προσωπικό και σε ομαδικό επίπεδο. Όλες μαζί ένας πυρήνας. Να μπορούμε για τον εαυτό μας όπως και για τον κόσμο που έρχεται να διασκεδάσει μαζί μας, να αφήνουμε στην άκρη την καθημερινότητα και να μας συνεπαίρνει η μουσική, ταξιδεύοντας μας εκεί όπου έχει ανάγκη ο καθένας μας να πάει. Προσπάθειά μας είναι να μεταφέρουμε στο ευρύ κοινό την αυθεντικότητα στον ήχο των κομματιών που μελετάμε.»
Όπως μας λέει η Πένυ Παπακωνσταντίνου για τη δημιουργία της «Σέμελης», «το αποτέλεσμα μας ερεθίζει τη φαντασία μας και κάθε φορά που βρισκόμαστε, ένα κομμάτι της μουσικής περνάει από το χέρι μας. Απ’ ότι φαίνεται κάθε μια από εμάς έχει αναλάβει κι έναν διακριτό ρόλο, άλλη στο τραγούδι, άλλη σε σόλο ρόλο οργάνου –πότε η μία πότε η άλλη βέβαια γιατί παίζουμε όλες αυτό το ρόλο εναλλάξ. Μαθαίνουμε η μια να συνοδεύει και να ακούει την άλλη που πρωταγωνιστεί για ένα διάστημα μέσα στο τραγούδι κι αυτή η κυκλική ενέργεια μας δένει γερά.»
Σημαντικό ρόλο έπαιξε και ο καταξιωμένος μουσικός-μαέστρος Ανδρέας Τσεκούρας που είχε την ιδέα για τη δημιουργία ενός αμιγώς γυναικείου συγκροτήματος με τέτοιο ήχο στις μέρες μας, όπου η παράδοση και η λαϊκότητα έχουν αποκτήσει αρνητική χροιά.
«Ο Ανδρέας απλόχερα και με πολλή αγάπη μας μεταφέρει με πολύ ιδιαίτερο τρόπο την γνώση και την ζωντανή εμπειρία του γύρω από τη μουσική και δεν αισθανόμαστε ότι μελετάμε απλώς ένα ιστορικό βιβλίο που πρέπει να παρουσιάσουμε. Γίνεται δική μας υπόθεση και μας βοηθά να γίνουμε όσο το δυνατόν ένα με αυτό το υλικό ώστε να το μεταφέρουμε με τον δικό μας τρόπο. Με τον Ανδρέα είχαμε επαφή με διάφορες αφορμές συνεργασίας και παλιότερα μερικές από εμάς. Η εικόνα που έχει για την ενότητα της Ελληνικής Μουσικής μας ταιριάζει όπως φαίνεται, και σε αυτή τη φάση σ’ ένα ευρύ ρεπερτόριο που διαχειριζόμαστε συμφωνούμε μαζί του σε αρκετά πράγματα..»
Πολλοί μιλάνε για ανδροκρατούμενο μουσικό κόσμο, όμως τα κορίτσια διαφωνούν. «Είναι γνωστό ότι εδώ και αρκετά χρόνια σε όλα τα πανηγύρια, σε όλες τις γιορτές, σε μαγαζιά, η γυναικεία παρουσία κυριαρχεί στο τραγούδι», αναφέρει η Παπακωνσταντίνου, «όσον αφορά τα λαϊκά τραγούδια έχουν υπάρξει γυναικεία συγκροτήματα με μεγάλη επιτυχία και καριέρα. Σ’ όλες τις μουσικές σκηνές αδιακρίτως πάντα υπήρχε μια τραγουδίστρια. Στις συμφωνικές ορχήστρες, οι μισές μουσικοί εδώ και πολλά χρόνια είναι γυναίκες. Για εμάς η θέση της γυναίκας ως μουσικού είναι ισοδύναμη με τον άντρα, επιβεβαιωμένη πάρα πολλά χρόνια. Η κοινωνία είναι έτοιμη να το δει αυτό και ήδη το ζει. Είμαστε πολύ χαρούμενες και τυχερές που καταφέραμε να βρεθούμε και ν’ αγαπήσουμε με την ίδια ματιά το υλικό με το οποίο ασχολούμαστε.» Και η επιλογή του ονόματος δεν ήταν τυχαία: επιβεβαιώνει και επικυρώνει τα λεγόμενα αυτά καθώς «…η μητέρα του Διονύσου είναι η Σεμέλη. Κόρη του Ουρανού και της Αρμονίας, και έχει και λίγο μέλι μέσα.»
Γιατί όμως νέα κορίτσια επιλέγουν αυτό τον κλασσικό παραδοσιακό λαϊκότροπο δρόμο; Έχει εντέλει μέλλον, ή είναι μόνο για νοσταλγούς; Οι Mode Plagal χρησιμοποιούν στοιχεία και εναλλάσσουν τον ήχο, σε αντίθεση με τα κορίτσια που επιμένουν κλασικά και φαίνεται ότι τελικά ο κόσμος διψά να ακούει όσα είναι γραμμένα στο DNA του.
«Η ελληνική μουσική είναι ένα μεγάλο ποτάμι που οι πηγές του βέβαια μπορεί να βρίσκονται πάρα πολύ μακριά αλλά εμείς βρισκόμαστε εδώ, στο σήμερα, στις όχθες, στην εκβολή. Μας αρέσει ο υπέροχος κόσμος της σημερινής ελληνικής μουσικής και ό,τι αυτό το γιγαντιαίο ποτάμι κουβαλάει μαζί του από το πριν. Κολυμπάμε μέσα σε αυτό με χαρά. Αυτή τη χαρά τη μοιραζόμαστε με τους γύρω μας σε κάθε ευκαιρία. Δεν είμαστε εποχιακά λάγνοι. Για εμάς η Μ. Ασία, ο Πόντος, η Καππαδοκία, τα νησιά μας, η Θράκη, η Μακεδονία, η Ήπειρος, τα δημοτικά του κορμού της Ελλάδας, η λαϊκή μουσική, σύγχρονες μουσικές δημιουργίες, κάνουν έναν ενιαίο, συνεχή κόσμο. Έναν κόσμο που διαρκώς μας προσφέρει αφορμές απόλαυσης».
Φιλοδοξία άλλωστε τον κοριτσιών είναι «να απολαμβάνουμε την κάθε μουσική στιγμή που μας δίνεται σε προσωπικό και σε ομαδικό επίπεδο. Όλες μαζί ένας πυρήνας. Να μπορούμε για τον εαυτό μας όπως και για τον κόσμο που έρχεται να διασκεδάσει μαζί μας, να αφήνουμε στην άκρη την καθημερινότητα και να μας συνεπαίρνει η μουσική, ταξιδεύοντας μας εκεί όπου έχει ανάγκη ο καθένας μας να πάει. Προσπάθειά μας είναι να μεταφέρουμε στο ευρύ κοινό την αυθεντικότητα στον ήχο των κομματιών που μελετάμε.»
