Η ανθρώπινη μνήμη λειτουργεί σαν «χαλασμένο τηλέφωνο»

Ο εγκέφαλός μας έχει την τάση να αλλάζει τις αναμνήσεις μας κάθε φορά που τις ανακαλούμε στη μνήμη, αποκαλύπτει ένα έξυπνο πείραμα που έγινε πρόσφατα σε μικρό αριθμό εθελοντών. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστημίου Νorthwestern στο Σικάγο και δημοσιεύτηκε στο Journal of Neuroscience.

«Οι αναμνήσεις δεν είναι απλώς εικόνες που παράγονται όταν ανατρέχουμε πίσω στο χρόνο στο αρχικό συμβάν. Είναι εικόνες που σταδιακά παραμορφώνονται από τις προηγούμενες φορές που το θυμηθήκαμε» εξηγεί η Ντόνα Μπριτζ, επικεφαλής της έρευνας και συνεχίζει: «Η ανάμνηση ενός γεγονότος μπορεί να γίνεται όλο και πιο αναξιόπιστη με κάθε ανάκληση έτσι ώστε στο τέλος να καταστεί εντελώς ψευδή».

Μετά από πειράματα που πραγματοποίησε η δρ. Μπριτζ σε ομάδες εθελοντών, κατά τα οποία κλήθηκαν να απομνημονεύσουν τις ακριβείς θέσεις 180 αντικειμένων που εμφανίζονταν πάνω σε ένα πλέγμα στην οθόνη του υπολογιστή και στη συνέχεια να τα επαναφέρουν στην θέση τους, κατέληξε πως «το ίδιο φαινόμενο παρουσιάστηκε σε όλους ανεξαιρέτως τους συμμετέχοντες. Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η εσφαλμένη ανάκληση της θέσης του αντικειμένου την επομένη του πειράματος επηρέασε το πώς οι εθελοντές θυμούνταν τη θέση του αντικειμένου τρεις ημέρες μετά». Δηλαδή, «η ανάκληση της ανάμνησης δεν ενίσχυσε απλά την αρχική σύνδεση, αλλά τροποποίησε την αποθήκευση της μνήμης έτσι ώστε να ενισχύει τη θέση που είχε ανακαλέσει ο εθελοντής στη δεύτερη θέση».

Η δρ. Μπριτζ συνέχισε διευκρινίζοντας πως η τροποποίηση των αναμνήσεων με κάθε ανάκληση οφείλεται στην προσπάθεια του εγκεφάλου να προσαρμόσει τις αναμνήσεις σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Έτσι, «αν θυμηθεί κανείς κάτι σε ένα νέο περιβάλλον και σε διαφορετικό χρόνο, ή ακόμα αν βρίσκεται σε διαφορετική διάθεση, οι αναμνήσεις του είναι πιθανό να ενσωματώσουν τις νέες πληροφορίες».

Τα ευρήματα της μελέτης ίσως διευκολύνουν την αναγνώριση υπόπτων στις αστυνομικές έρευνες. Για παράδειγμα, όταν ένας μάρτυρας καλείται να αναγνωρίσει ένα πρόσωπο, είναι πιθανότερο να το κάνει σωστά με την πρώτη, αλλιώς οι αναμνήσεις του από το συμβάν ενδέχεται να επηρεαστούν από τους υπόπτους που παρουσιάστηκαν μπροστά του.

Τελικά, αυτό που προκύπτει από τη μελέτη, όμως, είναι πως σε γενικές γραμμές ίσως δεν πρέπει να έχουμε τυφλή εμπιστοσύνη στη μνήμη μας.

Πηγή: PsychCentral.com