Όχι πια σεξ, μόνο φίλοι

της Ηρώς Κουνάδη

Βαρεθήκατε, απογοητευτήκατε, τσακωθήκατε, αποφασίσατε να χωρίσετε. Κι αφού περάσατε το απαραίτητο διάστημα «ανάρρωσης» –με κλάματα, ολονυχτίες σε μπαράκια, συνεχόμενα one night stands, εργασιοθεραπεία, με όποια μέθοδο λειτουργεί για τον καθένα τέλος πάντων– ένας φίλος σας ρώτησε αν θα ξαναεπικοινωνήσετε, ή έφτασαν τα γενέθλιά του/της, ή συνειδητοποιήσατε πως σας έλειψαν τα αστεία του/της και οι ταινίες του Ταρκόφσκι που μόνο μαζί του/ της βλέπατε. Και καλείστε τώρα να πάρετε τη μεγαλύτερη απόφαση από καταβολής χωρισμών: θα μείνετε φίλοι με τον/ την πρώην;

Γιατί να μείνετε φίλοι;
Πρώτον, γιατί, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις μακροχρόνιες σχέσεις, είναι μάλλον απίθανο να μην θέλετε να μαθαίνετε νέα ο ένας του άλλου, αφού παρέλθει ένα εύλογο διάστημα από τον χωρισμό. Με την πιθανή εξαίρεση του πρώην που αποδείχτηκε serial killer, ή κάτι αναλόγως τρομερό, ο χωρισμός δεν είναι η γραμμή μετά την οποία παύει κανείς μαγικά να τρέφει αισθήματα για τον άλλο. Το ότι αυτά τα αισθήματα δεν είναι πια ερωτικά, αλλά αισθήματα αγνής αγάπης –για να το θέσουμε με τη μελό εκδοχή του όρου– σας επιτρέπει, αν δεν σας επιβάλλει, ακριβώς αυτό: να μείνετε φίλοι.

Δεύτερον, γιατί αν ο χωρισμός δεν περιελάμβανε σπασμένα τασάκια, απελπισμένες κραυγές και μεγατόνους απογοήτευσης, δεν ήταν δηλαδή ένας κλασικός μεσογειακός χωρισμός, αλλά επήλθε ομαλά, με την πάροδο του χρόνου και εξαιτίας της φθοράς που προκαλεί η ρουτίνα στις μακροχρόνιες σχέσεις, ουσιαστικά αυτό ήσασταν τον τελευταίο καιρό: φίλοι.

Φίλοι που αντάλλασσαν καθημερινά τα νέα τους, που γελούσαν με τα ίδια αστεία, που έβλεπαν μαζί ταινίες κι έβγαιναν για φαγητό. Και ως γνωστόν, οι φίλοι δεν χωρίζουν. Ενδεχομένως χάνονται για κάποιο διάστημα, μέχρι να συνηθίσουν το καινούριο status quo της σχέσης τους, την οποία τελικά θα ξαναπιάσουν από εκεί που την άφησαν.

Γιατί να μη μείνετε φίλοι;
Γιατί, όπως λέει η Sascha Rothchild, συγγραφέας του διεθνούς best seller «Πώς να χωρίσετε μέχρι τα 30», η επιμονή να κρατά κανείς τους ανθρώπους που έχουν περάσει από τη ζωή του σε αυτήν είναι ένδειξη ανασφάλειας. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να ανταλλάσσετε αστεία βιντεάκια με e-mail, ή να συζητάτε περί ανέμων και υδάτων πάνω από μια κούπα καφέ μια φορά τον μήνα, με έναν άνθρωπο με τον οποίο δεν έχετε τίποτα ενδιαφέρον να πείτε.

Το να θέλετε να είναι ο άλλος καλά, να νοιάζεστε για την υγεία του και να στεναχωριέστε αν μάθετε πως κάτι κακό του συνέβη είναι ένα πράγμα, αλλά το να περνάτε ψυχαναγκαστικά μερικές βαρετές ώρες μαζί του, απλά για χάρη του παλιού καιρού, είναι ένα άλλο, πολύ διαφορετικό.

Ένας ακόμη πολύ καλός λόγος για να μη μείνετε φίλοι είναι το ότι νιώθετε υποχρεωμένος/η να προσπαθήσετε για να το κάνετε. Η φιλία μεταξύ πρώην –όπως και οποιαδήποτε φιλία, εδώ που τα λέμε– δεν είναι μια κατάσταση που μπορείτε να εκβιάσετε, προτείνοντας τακτικές εξόδους ή ποστάροντας «καταπληκτικά» πράγματα στο προφίλ του/της πρώην στο Facebook, επειδή: α., νιώθετε τύψεις για τον χωρισμό, β. συμφωνήσατε, την ώρα που μοιράζατε κούπες και μαχαιροπίρουνα, ότι θα μείνετε φίλοι ή γ. (νομίζετε ότι) δεν αντέχετε να τον/ την χάσετε από τη ζωή σας.

Αν η φιλία δεν προκύψει αβίαστα –μετά την πάροδο του εύλογου διαστήματος από τον χωρισμό, πάντα– και δεν είναι «κοινή συναινέσει», δεν επενδύουν δηλαδή και τα δυο της μέρη χρόνο, προτάσεις εξόδων και posts στο Facebook, δεν είναι φιλία. Είναι μια απέλπιδη προσπάθεια να σύρετε το παρελθόν σας στο μέλλον, επειδή αυτό το τελευταίο φοβάστε να το αντιμετωπίσετε.

Τελικά;
Στεγανά σίγουρα δεν υπάρχουν, κυρίως επειδή κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Το να επιμένετε να μείνετε φίλοι με κάποιον που δεν έχετε πια τίποτα να σας συνδέει, και με του οποίου τα αστεία έχετε πάψει καιρό να γελάτε, μπορεί να είναι ανασφάλεια.

Από την άλλη, όμως, το να κόβετε κάθε δίαυλο επικοινωνίας με κάποιον που θα περνούσατε ωραία μεν, ανήκει στην απαγορευμένη κατηγορία των πρώην δε, απλά για να αποδείξετε στον εαυτό σας ότι δεν έχετε καμία ανάγκη να διατηρείτε δεσμούς με το παρελθόν, είναι ανωριμότητα. Κι αυτή η ανωριμότητα είναι που δεν σας αφήνει, τελικά, να επενδύσετε ουσιαστικά συναισθήματα σε μία σχέση, εφόσον ξέρετε πως αυτή θα πάψει να υφίσταται, σε οποιαδήποτε μορφή της, μετά τον χωρισμό.

Ποια είναι τελικά η μεγαλύτερη ανασφάλεια; Να μην μπορείς να κόψεις τους δεσμούς με το παρελθόν, ή να μην μπορείς να το συμφιλιώσεις με το μέλλον;

Αν εκεί που η ζωή σας κυλά αρμονικά, ξαφνικά χτυπήσει η υπενθύμιση των γενεθλίων του/της και σκεφτείτε έστω για μια στιγμή πως θα θέλατε να μάθετε πώς είναι και τι κάνει, δοκιμάστε να πάρετε ένα τηλέφωνο και να προτείνετε έναν καφέ. Αν κατά τη διάρκειά του βρεθείτε να συζητάτε για εκείνες τις ταινίες του Ταρκόφσκι που βλέπατε μόνο μαζί, θα ξέρετε πως είστε σε καλό δρόμο.