Νέοι, ωραίοι και άνεργοι: Όταν η κρίση κλείνει πόρτες

της Έλενας Μπούλια

Η σημερινή γενιά των τριαντάρηδων είναι επαγγελματικά ίσως η πιο «χαροκαμένη» από κάθε άλλη, μετά την μεταπολίτευση, ενώ -αντιστρόφως ανάλογα- είναι μάλλον η πιο μορφωμένη. Πρόκειται για παιδιά που, είτε προέρχονται από εύπορες είτε όχι οικογένειες, σε μεγάλο βαθμό σπούδασαν, ορισμένοι έκαναν μεταπτυχιακά, κάποιοι έμαθαν παραπάνω από μία ξένες γλώσσες και πήραν πτυχία για γνώσεις υπολογιστών. Για παιδιά που, όπως λένε οι ίδιοι τους οι γονείς, «δεν τους έχει λείψει τίποτα» και ίσως να μην έχουν τελείως άδικο. Πάνω από όλα, όμως, οι σημερινοί τριαντάρηδες είναι παιδιά που -καλώς ή κακώς- μεγάλωσαν με σπουδαία όνειρα: Θα γίνονταν κάποτε αστροναύτες, πυρηνικοί φυσικοί… θα έσωζαν τον κόσμο.

Τα πράγματα, όμως, δεν ήρθαν ακριβώς έτσι. Σε αντίθεση με τις επαγγελματικές ευκαιρίες των γονιών τους, τα παιδιά αυτά «βγήκαν» στην αγορά εργασίας «τρώγοντας» αλλεπάλληλα χαστούκια: «Χωρίς προϋπηρεσία δεν πας πουθενά» ή «Δούλεψε για ένα διάστημα αμισθί, να δούμε αν μας κάνεις, και μετά βλέπουμε». Κι όμως, κουτσά-στραβά, βρήκαν μία δουλειά, συχνά πολύ κατώτερη των προσδοκιών τους -μισθολογικά τουλάχιστον- και, αναζητώντας συνεχώς καλύτερες ευκαιρίες, με τις «πλάτες» των γονιών στις περισσότερες περιπτώσεις να τους στηρίζουν, συνέχισαν να ελπίζουν για το μέλλον.

Και μετά έρχεται η οικονομική κρίση. Και -είτε τους επηρεάζει είτε όχι- η πλειοψηφία των Ελλήνων εργοδοτών βρίσκει την ιδανική ευκαιρία να «σφίξει το ζωνάρι» στους εργαζόμενους και να προχωρήσει σε απολύσεις «για να καταφέρει να επιβιώσει η εταιρία». Δεν είμαστε εμείς που θα κρίνουμε την εκάστοτε απόλυση ως δίκαια ή άδικη. Δίνουμε, όμως, βήμα σε τρία νέα παιδιά που λόγω της οικονομικής κρίσης έχασαν πρόσφατα την δουλειά τους. Τους ρωτάμε για τις συνθήκες απόλυσής τους, πώς καταφέρνουν να επιβιώνουν οικονομικά και αν έχουν άλλα επαγγελματικά όνειρα για το μέλλον. Έχουν. Όλοι. Και είναι αυτά που τους κάνουν να κοιτούν με θάρρος μπροστά.

Γιώργος Γαλάνης, 35 ετών: «Ονειρεύομαι να κάνω ένα δικό μου γραφείο, να έχω τα δικά μου επαγγελματικά προβλήματα και όχι κάποιου άλλου που στην πρώτη ευκαιρία σου αποδεικνύει πόσο αναλώσιμος είσαι».

Ο Γιώργος εργαζόταν για τριάμισι περίπου χρόνια ως Τοπογράφος Μηχανικός σε τεχνική εταιρία μελετών. Οι δουλειές εκεί, όπως λέει, είχαν αρχίσει να μειώνονται τον τελευταίο καιρό αλλά κανείς δεν έκανε τον κόπο να τον ενημερώσει εγκαίρως ότι επρόκειτο να απολυθεί. Η αφορμή, ωστόσο, δόθηκε με «μια διαφωνία για ένα συγκεκριμένο θέμα στο οποίο είχα τελείως αντίθετη άποψη από τον εργοδότη και την εξέφρασα παρουσία του αλλά και άλλων συναδέλφων». Την ίδια στιγμή έγινε και η απόλυσή του. «Ο τρόπος ήταν ο χειρότερος καθώς έγινε, όπως είπα, παρουσία και άλλων συναδέλφων μέσα σε φωνές και άσχημες και ατυχείς εκφράσεις», μας λέει ο Γιώργος.

Έχοντας προς το παρόν πάρει μέρος μόνο της αποζημίωσής του και μην έχοντας βρει ακόμα άλλη δουλειά, ο Γιώργος δυσκολεύεται να δει το μέλλον όσο ευοίωνο το έβλεπε πριν τρία χρόνια. Δεν χάνει όμως, λέει, την αισιοδοξία του.

Ο Γιώργος ζει μόνος του. Νοικιάζει ένα διαμέρισμα στο κέντρο της Αθήνας και, όπως λέει, τα βγάζει πέρα δύσκολα: «έχω αναγκαστεί να κάνω σοβαρές αλλαγές στη ζωή μου για να ανταπεξέλθω». Στα μελλοντικά του επαγγελματικά πλάνα είναι να μπορέσει κάποια στιγμή να δημιουργήσει ένα δικό του γραφείο. «Να αγχώνομαι μόνο για τα δικά μου επαγγελματικά προβλήματα και όχι για κάποιου άλλου που στην πρώτη ευκαιρία σου αποδεικνύει πόσο αναλώσιμος είσαι», μας λέει.

Κλεοπάτρα Νικολάου, 27 ετών: «Πρέπει να πάρω τις σωστές αποφάσεις για το μέλλον μου, γι’αυτό και δεν βιάζομαι… έχοντας πάντα το προνόμιο να μπορώ να το κάνω αυτό».

Μετά από τριάμισι χρόνια έχασε και η Κλεοπάτρα την δουλειά της ως Art Director σε διαφημιστική εταιρία. Στην δική της περίπτωση, όμως, η απόλυση ήταν σχετικά αναμενόμενη. «Είχαν φύγει ήδη κάποιοι και είχε ακουστεί ότι θα έφευγαν και άλλοι. Οπότε όλοι, λίγο-πολύ, λέγαμε μεταξύ μας ότι μπορεί να είμαστε οι επόμενοι. Τελικά αυτή τη φορά ήμουν από τους "τυχερούς"», μας λέει με πικρία.

Η οικονομική κρίση, όπως μας λέει η Κλεοπάτρα, ήταν η αφορμή να χάσει αυτή και άλλοι συνάδελφοί της την θέση τους, καθώς «έπρεπε να μειωθούν τα έξοδα της εταιρίας». Έτσι, μία μέρα βρέθηκε στο γραφείο της προϊσταμένης της για μία δουλειά και εκεί της το ανακοίνωσε: «Μου είπε ότι μόλις το είχε μάθει. Δεν ήταν αγενής, είχε μια στάση διπλωματική, θα έλεγα». Λίγες μέρες μετά πήρε την αποζημίωσή της.

Ρωτάμε την Κλεοπάτρα τι κάνει τώρα, αν έχει ξεκινήσει να ψάχνει για μια νέα δουλειά. «Δεν έχω ψάξει ιδιαίτερα», μας λέει. «Θέλω λίγο να χαλαρώσω και να δω με ηρεμία τα επόμενα επαγγελματικά μου βήματα». Το γεγονός ότι ζει μεν μόνη της αλλά υποστηρίζεται οικονομικά από τους γονείς της την βοηθά να μην αντιμετωπίζει ακόμα κάποιο σημαντικό οικονομικό πρόβλημα. Άλλωστε, όπως λέει, «Είναι πολύ νωρίς ακόμα. Δεν έχει περάσει ούτε μήνας. Οπότε δεν έχω κάποιο πρόβλημα. Γράφτηκα ταμείο ανεργίας, έχω και κάποια λεφτά στην άκρη και την αποζημίωση, οπότε μπορώ να τα βγάλω πέρα μέχρι την επόμενη δουλειά. Επίσης έχω και τη στήριξη της οικογένειας μου».

Η Κλεοπάτρα, σε αντίθεση με τα άλλα δύο παιδιά με τα οποία μιλήσαμε, χαμογελά και μας λέει ότι βλέπει το επαγγελματικό της μέλλον πολύ καλύτερο. «Είμαι αισιόδοξος άνθρωπος», μας λέει. «Απλά πρέπει να πάρω τις σωστές αποφάσεις. Για αυτό και δεν βιάζομαι ιδιαίτερα, έχοντας πάντα και το προνόμιο να μπορώ να το κάνω αυτό». Την ρωτάμε για το μεγάλο επαγγελματικό της όνειρο και μας λέει πως αυτό είναι «η πραγματοποίηση ενός φεστιβάλ που έχω χρόνια στο μυαλό μου. Ίσως έχει έρθει η ώρα να το κυνηγήσω».

Φοίβος Μιχαήλ Νίκου, 29 ετών: «Να βρω απλά μια δουλειά πάνω στο αντικείμενό μου θέλω, με έναν φυσιολογικό μισθό».

Πριν από μερικές μόλις ημέρες απολύθηκε ο Φοίβος από μία τεχνική – κατασκευαστική εταιρία στην οποία εργαζόταν ως Γεωλόγος – Ερευνητής για έξι μήνες. Η απόλυση του ήρθε εντελώς απρόσμενα, «μάλιστα πριν απολυθώ είχα κάνει κάποια οικονομικά ανοίγματα...» Τον ρωτάμε για ποιον λόγο του ζήτησαν διακοπή συνεργασίας και μας εξηγεί ότι «η εταιρεία δεν είχε αναλάβει πρόσφατα κάποιο έργο και με τις δεδομένες συνθήκες (οικονομική κρίση κ.λ.π.) για τουλάχιστον τον επόμενο χρόνο δεν θα αναλάμβανε...».

Η απόλυσή του πάντως ήταν εντελώς τυπική: «Με κάλεσε στο γραφείο ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, μου εξήγησε την δεδομένη οικονομική κατάσταση της εταιρείας, με ευχαρίστησε για τις υπηρεσίες μου και για ό,τι είχα κάνει γι’αυτόν προσωπικά αλλά και για την εταιρεία και μου είπε πως δεν μπορεί να συνεχιστεί περαιτέρω η συνεργασία μας. Δεν ήταν επιθετικός, ήταν ευθύς», λέει ψύχραιμα ο Φοίβος.

Το πρόβλημα, βέβαια, στην δική του περίπτωση είναι ότι, καθώς εργαζόταν ως ελεύθερος επαγγελματίας με δελτίο παροχής υπηρεσιών, δεν δικαιούται αποζημίωση. Έτσι, μας λέει, χρειάστηκε να βρει μία προσωρινή δουλειά που δεν έχει να κάνει με το αντικείμενό του, αλλά μέχρι να πληρωθεί και από αυτήν τα βγάζει πέρα πολύ δύσκολα οικονομικά.

Ο Φοίβος νιώθει ιδιαίτερη ανασφάλεια για το επαγγελματικό του μέλλον. Χωρίς, όμως, να έχει μεγάλες απαιτήσεις και τρελά όνειρα. «Να βρω απλά μια δουλειά πάνω στο αντικείμενό μου θέλω, με έναν φυσιολογικό μισθό ώστε να μπορέσω να πατήσω στα πόδια μου και να εξασφαλισθώ οικονομικά», μας λέει.