Θόλος: Το ΙΜΕ μας ξεναγεί στην αρχαία Αθήνα

Τρίτη πρωί, στο κτίριο 1 του Ελληνικού Κόσμου του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού. Καθώς ανεβαίνω τρέχοντας –μαζί με μερικούς άλλους αργοπορημένους– τις σκάλες που οδηγούν στο εσωτερικό της Θόλου, του ολοκαίνουριου φουτουριστικού κτιρίου που συμπληρώνει το συγκρότημα και τραβά την προσοχή των διερχόμενων την Πειραιώς τους τελευταίους μήνες, ελάχιστα απ’ όσα πρόκειται να επακολουθήσουν γνωρίζω. Το νέο ημισφαιρικό θέατρο εικονικής πραγματικότητας του Ελληνικού Κόσμου πραγματοποιεί σήμερα τα ημι-επίσημα εγκαίνιά του, παρουσιάζοντας ”την πρώτη διαδραστική περιήγηση στην αρχαία αγορά της Αθήνας”. Αυτές είναι όλες οι πληροφορίες που έχω προλάβει να μάθω.

Περνώντας την πόρτα του θεάτρου, οδηγούμαστε σε έναν ημι-σκοτεινό χώρο, προθάλαμο της κύριας αίθουσας προβολής, όπου προβάλλονται, σε οθόνες, βίντεο - πληροφορίες για την αρχαία ιστορία της πόλης των Αθηνών, και της εξέλιξης της πολιτικής, πολιτιστικής και κοινωνικής σκηνής της στους αιώνες. ”Για να προσαρμοστεί το μάτι του θεατή στο σκοτάδι της αίθουσας προβολής” είναι ο κύριος λόγος ύπαρξης του προθαλάμου. Τα βίντεο διαρκούν λίγα λεπτά. Στη συνέχεια περνάμε στην κυρίως αίθουσα.

Ένα εντυπωσιακότατο αμφιθέατρο, χωρητικότητας 132 ατόμων, με πολυτελή καθίσματα, στα μπράτσα των οποίων είναι εγκατεστημένος ο απαραίτητος ηλεκτρονικός εξοπλισμός (πλήκτρα και joystick) για την πλοήγηση στις εικόνες που προβάλλονται στην οθόνη –ή μάλλον στη Θόλο. Μακράν από το να αποτελεί μία κοινή οθόνη, η ”Θόλος” θυμίζει μορφολογικά πλανητάριο, λόγω του ημισφαιρικού σχήματος της επιφάνειας προβολής.

Οι προβολές γίνονται κυριολεκτικά πάνω από τα κεφάλια των θεατών, δίνοντας την αίσθηση της εμβύθισης στον εικονικό χώρο, η οποία υποβοηθείται και από τη δυνατότητα ενεργού συμμετοχής που απολαμβάνει το κοινό των προβολών. Όπως πληροφορούμαστε, το περιεχόμενο που προβάλλεται στη ”Θόλο”, όπως και στα υφιστάμενα μικρότερα συστήματα Εικονικής πραγματικότητας του ΙΜΕ, την ”Κιβωτό” και τη ”Μαγική Οθόνη”, δεν είναι μαγνητοσκοπημένο, αλλά χάρη στην ψηφιακή του υποδομή έχει ευελιξία και ζωντάνια.

Η σημαντική αυτή διαφορά οφείλεται στο γεγονός ότι ο βασικός μηχανισμός δημιουργίας και προβολής στην ψηφιακή ”Θόλο” είναι πολύ ισχυρές συστοιχίες ηλεκτρονικών υπολογιστών, οι οποίες παράγουν τις προβαλλόμενες εικόνες σε πραγματικό χρόνο, χρησιμοποιώντας την οπτικοποιημένη πληροφορία που έχει ήδη παραχθεί από το ΙΜΕ.

Καθώς ξεκινά η προβολή, μεταφερόμαστε στην κλασσική Αθήνα του 400 π.Χ., για μια εικονική περιήγηση στα κτίρια της αγοράς, συνοδευόμενη από λεπτομερείς επεξηγήσεις σχετικά με τη λειτουργία, την κατασκευή και την εξέλιξη στο χρόνο του καθενός από αυτά. Μέσα από την περιήγηση, ανακύπτουν ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες σχετικά με την καθημερινή ζωή των Αθηναίων πολιτών και του ρόλου της αγοράς ως τόπου συνάθροισης και δημόσιας συζήτησης.

Το ταξίδι στο χρόνο συνεχίζεται, με την Αθήνα των ελληνιστικών χρόνων (περί το 150 π.Χ.) να αποτελεί τη δεύτερη στάση του. Τώρα στην αγορά δεσπόζουν τα μεγάλα εμπορικά κτίρια – στοές, ενώ έμφαση δίνεται στην ευεργετική δράση των ελληνιστικών ηγεμόνων. Τέλος, η ρωμαϊκή εικόνα της Αγοράς (περί το 150 μ.Χ.) αποτυπώνει τη σταδιακή της αποδυνάμωση ως διοικητικού και εμπορικού κέντρου. Στην τελευταία αυτή περιήγηση γινόμαστε μάρτυρες της ανάπτυξης του θρησκευτικού και πολιτιστικού χαρακτήρα της αγοράς, με την ανέγερση νέων ναών, ωδείου, βιβλιοθήκης και νυμφαίου.

Φοράμε τα ειδικά στερεοσκοπικά γυαλιά και μεταφερόμαστε απ’ ευθείας στο κέντρο της αγοράς. Επιτέλους, ανεμπόδιστη θέα στο βράχο της Ακρόπολης! Καθώς τα χρόνια περνούν, και το ταξίδι στο χρόνο συνεχίζεται, νέα κτίρια αρχίζουν να κατασκευάζονται, νέοι κίονες υψώνονται σιγά σιγά γύρω μας. Η αίσθηση ότι απλώνοντας το χέρι μπορείς να τους αγγίξεις κάνει την όλη εμπειρία ακόμη πιο ενδιαφέρουσα.

Τα ”μαγικά κουμπάκια” που βρίσκονται δίπλα στα καθίσματα δίνουν τη δυνατότητα στον καθένα να περιηγείται στο χώρο κατά βούληση –σε αναζήτηση της καλύτερης θέας στην Ακρόπολη, ή της ιδανικής οπτικής γωνίας προς τη στοά του Αττάλου– δημιουργώντας έτσι άπειρα εναλλακτικά σενάρια περιηγήσεων στο ίδιο εικονικό μοντέλο. Στην ολοκληρωμένη μορφή της, η εμπειρία της Θόλου διαρκεί 40 λεπτά και περιλαμβάνει, εκτός από τη διαδραστική περιήγηση, ένα δρώμενο στην αρχαία αγορά, κατά τη διάρκεια του οποίου οι θεατές, με την παρότρυνση και καθοδήγηση των συμμετεχόντων ηθοποιών, αναλαμβάνουν το δικό τους ρόλο συμμετέχοντας στις θρησκευτικές, εμπορικές και πολιτειακές δραστηριότητες στο χώρο της Αγοράς.

Από το Μάρτιο του 2007, στα δύο προγράμματα θα προστεθεί και ένα τρίτο, υπό τον τίτλο ”η Αθηνά στην αρχαία αγορά”, στο οποίο, σύμφωνα με τους υπευθύνους του προγράμματος, οι θεατές θα αφήνονται σε… θεϊκά χέρια. Στα κλασικά χρόνια, η θεά Αθηνά θα τους καθοδηγεί στη μεγαλύτερη αθηναϊκή γιορτή, την Πομπή των Παναθηναίων, καλώντας τους να συμμετάσχουν στους Παναθηναϊκούς Αγώνες, ενώ στην Ελληνιστική περίοδο θα παρακολουθούν την επίσημη διαδικασία εγγραφής των μυστών που συρρέουν από όλο τον ελληνικό κόσμο για να συμμετάσχουν στα Ελευσίνια μυστήρια.

Τέλος, στη Ρωμαϊκή περίοδο η περιήγηση κορυφώνεται με στιγμές δόξας αλλά και καταστροφής: μαζί με τους υπόλοιπους πολίτες της Αθήνας οι θεατές υποδέχονται με μεγαλοπρέπεια τον αυτοκράτορα Αδριανό, στη συνέχεια όμως βλέπουν την Αγορά να λεηλατείται μετά την επιδρομή του βαρβαρικού φύλου των Ερούλων.

Το εισιτήριο για τις προβολές της Θόλου κοστίζει 10 ευρώ, ενώ παρέχονται ειδικές εκπτώσεις για παιδικά, φοιτητικά και οικογενειακά εισιτήρια. Οι προβολές πραγματοποιούνται κατά τις ώρες λειτουργίας του Ελληνικού Κόσμου, κάθε Δευτέρα, Τρίτη και Πέμπτη 9.00-14.00, Τετάρτη και Παρασκευή 09.00-21.00 και Κυριακή 10.00-15.00.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το site του Ελληνικού Κόσμου ή επικοινωνήστε με το τηλέφωνο 212 2540000.

Ηρώ Κουνάδη

Ελληνικός Κόσμος, Πειραιώς 254, Ταύρος