10 πράγματα που πρέπει να δείτε στην Καστοριά
Ο γύρος της λίμνης, η θέα από τον Προφήτη Ηλία, τα αρχοντικά στο Ντολτσό και άλλοι επτά λόγοι να επισκεφθείτε την αρχόντισσα της δυτικής Μακεδονίας.
του Γιώργου Κόκουβα
Οι πρώτες αντανακλάσεις του μακεδονίτικου ουρανού φαίνονται στα νερά της λίμνης. Τα σπιτάκια με τις κεραμοσκεπές και οι βυζαντινές εκκλησίες κάνουν την εμφάνισή τους στον ορίζοντα. Οι κύκνοι, τα δέντρα που σκύβουν στην Ορεστιάδα (όπως λέγεται η λίμνη) και η αμφιθεατρική πόλη όλο και πλησιάζουν. Όταν είστε αρκετά κοντά στις όχθες ώστε να αντικρίσετε… κατά πρόσωπο τους κορμοράνους κάτω από τα πλατάνια, η περιήγηση αρχίζει: Μόλις φτάσατε στην Καστοριά.
Και έχετε πολλά να δείτε και να κάνετε: Η «αρχόντισσα» της δυτικής Μακεδονίας διαθέτει πολλά θέλγητρα για να σας γοητεύσει, κι εμείς συγκεντρώνουμε τα δέκα αγαπημένα μας, σε μια καταγραφή των καστοριανών highlights για όσους βρεθούν στις όχθες της λίμνης.
*Η γυρολιμνιά
Ιδανικά με αυτοκίνητο, αλλά οι τολμηροί μπορούν να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους στον περίπατο, η παραλίμνια διαδρομή αποτελεί τον καλύτερο τρόπο να γνωρίσετε την πόλη… σφαιρικά, ακολουθώντας τον δρόμο που ξεκινά από την νότια παραλία και είναι σπαρμένος με επιβλητικά πλατάνια, βυζαντινούς ναούς, σπηλιές, αρχοντικά αλλά και παγκάκια με θέα τη λίμνη, ιδανικά για στάση ανάκτησης δυνάμεων και φωτογραφίες.
*Ο Προφήτης Ηλίας
Τα ανηφορικά δρομάκια στην καρδιά της πόλης οδηγούν στην «ανοιχτωσιά» του λόφου του Προφήτη Ηλία, όπου βρίσκεται η ομώνυμη μονή, ένα γραφικό αναψυκτήριο, ένα περιφραγμένο πάρκο με παγώνια και άλλα σπάνια πουλιά, αλλά το μεγαλύτερο ατού της τοποθεσίας είναι η εκθαμβωτική θέα προς την υπόλοιπη πόλη και την λίμνη μέχρι την αντίπερα όχθη της. Ιδανικό σημείο για να την απολαύσετε και να ποζάρετε είναι το λιθόχτιστο προαύλιο της εκκλησίας.
*Η Σπηλιά του δράκου
Πριν λίγες δεκαετίες, μερικά παιδιά παίζοντας στη νότια όχθη της λίμνης, ανακάλυψαν τυχαία ένα άνοιγμα στα βράχια. Σύντομα οι σπηλαιολόγοι συνειδητοποίησαν πως αυτό το άνοιγμα έκρυβε ένα σπήλαιο πολλών εκατομμυρίων ετών, αλλά μέχρι να το ερευνήσουν και να γίνει επισκέψιμο με ασφάλεια, έπρεπε να αποτρέψουν τα παιδιά από το να το εξερευνούν παίζοντας. Κάπως έτσι, οι γονείς των παιδιών άρχισαν να τους μιλούν για έναν δράκο που ζούσε στη σπηλιά, βαφτίζοντας τελικά εν αγνοία τους το νέο επιβλητικό αξιοθέατο της Καστοριάς. Σήμερα, το σπήλαιο είναι επισκέψιμο, με ξεναγό που θα σας εξηγήσει πώς σχηματίστηκαν οι εντυπωσιακοί σταλαγμίτες και σταλακτίτες του σπηλαίου, γιατί δεν υπάρχει ζωή στις λίμνες εντός του και πώς πέθανε εκεί μια αρκούδα… 10.000 ετών. Η σπηλιά είναι ανοιχτή καθημερινά, εκτός Δευτέρας, από το τις 10:00 έως τις 17:00, όπου πρέπει να μαζευτεί ένας μικρός αριθμός ατόμων, προκειμένου να γίνει η ξενάγηση. Η είσοδος στοιχίζει 6€, ενώ για 2€ επιπλέον, μπορείτε να κλείσετε θέση και στην μίνι… κρουαζιέρα στη λίμνη με το καραβάκι που κάνει τον γύρο της, σε μη τακτικά όμως δρομολόγια.
*Το Ντολτσό
Η πιο αρχοντική από τις γειτονιές της Καστοριάς, η «παλιά πόλη» που ξεκινά από τον παραλιακό δρόμο στην νότια πλευρά, είναι ιδανική για βόλτα στην αρχιτεκτονική ιστορία της Μακεδονίας, στα πλακόστρωτα καλντερίμια με τα παλιά αρχοντικά και τα χαρακτηριστικά κτίσματα με την πέτρινη βάση και τα ξύλινα δοκάρια. Εδώ θα βρείτε επίσης το μουσείο Λαογραφίας καθώς και πολλά παρεΐστικα μεζεδοπωλεία για γευστικό διάλειμμα.
*Το μοναστήρι της Παναγίας της Μαυριώτισσας
Βρίσκεται στην πιο ήσυχη πλευρά της λίμνης, στη ανατολική της πλευρά και αποτελεί εξαιρετικό δείγμα από την μεγάλη βυζαντινή κληρονομιά της Καστοριάς. Ιδρυμένη τον 11ο αιώνα από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α’, ανήκει στην κατηγορία των μονόχωρων ξυλόστεγων βασιλικών, με ημικυκλική αψίδα και εξαιρετικές όσο και… μαρτυρικές τοιχογραφίες – όπως θα διαπιστώσετε, έχουν αφαιρεθεί με βάναυσο τρόπο όλα τα μάτια των μορφών της χριστιανοσύνης.
*Τα μουσεία
Για την μουσειακή περιήγηση στην Ιστορία και την παράδοση της πόλης, θα επιστρέψετε στο Ντολτσό, όπου βρίσκεται το Λαογραφικό Μουσείο (τηλ: 2467028603) αλλά και το μουσείο Ενδυματολογίας (τηλ: 2467028913). Στο πρώτο, θα βρείτε σε ένα αρχοντικό του 17ου αιώνα την αναπαράσταση ενός τυπικού καστοριανού σπιτιού, με τον καλό οντά, την κρεββάτα, το κελάρι, το ζυμωτήριο και όλα τα χαρακτηριστικά αντικείμενα της καθημερινότητας. Στο δεύτερο, θα γνωρίσετε τις γυναικείες, ανδρικές και παιδικές φορεσιές της περιοχής, καθώς και συλλογές κοσμημάτων και νομισμάτων της Καστοριάς. Στον λόφο Ξενία, την «βυζαντινή ακρόπολη» της Καστοριάς, θα βρείτε επίσης το Βυζαντινό Μουσείο (τηλ: 2467026781) με μεγάλη συλλογή από εικόνες, γλυπτά, ψηφιδωτά, χειρόγραφα και ξυλόγλυπτα.
*Στάση για τοπικά προϊόντα
Μια επίσκεψη στην πόλη την Καστοριάς δεν μπορεί παρά να συνοδεύεται από τις χειμωνιάτικες προμήθειες σε… φασόλια, προϊόν για το οποίο φημίζεται η περιοχή, καθώς και στα γουναράδικα της παραλίας για τους φίλους των γούνινων προϊόντων.
*Το φαγητό
Πεντανόστιμες γωνιές θα βρείτε σε κάθε σημείο της πόλης, παραλίμνια ή στην… «ενδοχώρα», αλλά οι δικές μας αγαπημένες είναι οι εξής:
-Γράδα: Δημιουργική ελληνική κουζίνα σε γενναίες μερίδες και περιβάλλον που παραπέμπει σε γαλλικό μπιστρό – δοκιμάσαμε εξαιρετικό κριθαρώτο με σαφράν, πεντανόστιμες country style πατάτες και spicy ribs (περί τα 12-15€ κατ’ άτομο).
-Αλλοτινό: Ατμόσφαιρα παλιού μαγειρείου, προσεγμένη διακόσμηση και ωραία πιάτα ψητών ή μαγειρευτών, αλλά και πιο ιδιαίτερων γεύσεων, όπως φιλετάκια με σάλτσα Μαδέρα και «τσιγγάνικο» χοιρινό με κρεμμύδια και γλυκόξινη σος (περί τα 15€ κατ’ άτομο). Το γλυκό έρχεται κερασμένο.
-OuzoTherapy: Τίμιο «νεο-ουζερί» στην νότια παραλία, για παρεΐστικη ατμόσφαιρα, ούζο και μια επιλογή από ωραίους μεζέδες (περί τα 10€ κατ’ άτομο για ούζο και τσιμπολόγημα).
*Η διασκέδαση
Στη νότια παραλία, θα βρείτε τα «ξενυχτάδικα» της πόλης, που ενδείκνυνται για όσους επιζητούν ξενύχτι με πολλά ντεσιμπέλ και mainstream μουσικές (τα Zaza και Lago είναι ενδεικτικές τέτοιες περιπτώσεις), ενώ για πιο ήσυχες περιστάσεις θα επιλέξετε το γοητευτικό στέκι του Ανθού, ένα πανέμορφο γραφικό καφενείο με πολλά ξεχωριστά δωμάτια για να απολαύσετε τον καφέ ή το ποτό σας. Τέλος, στην βόρεια παραλία θα πιάσετε τραπέζι στους άνετους καναπέδες του πρόσφατα ανακαινισμένου Ναυτικού Ομίλου για καφέ ή ποτό μέχρι πρωίας με εκπληκτική θέα στη λίμνη, live βραδιές και ζεστή ατμόσφαιρα.
*Οι δραστηριότητες
Όποια περίοδο του έτους κι αν βρεθείτε στην πόλη, θα συναντήσετε και έναν διαφορετικό τρόπο να απολαύσετε την ζωντάνια της πόλης: Οι σημαντικότερες από αυτές τις αφορμές είναι τον Ιανουάριο, οπότε λαμβάνουν χώρα τα περίφημα Ραγκουτσάρια, η πρώτη αποκριάτικη γιορτή του χρόνου στην Ελλάδα, με μπόλικο βαλκανικό χρώμα από τις τσαμπούνες και τα μπουλούκια στο δρόμο, ενώ το καλοκαίρι είναι το River Party, στο γειτονικό Νεστόριο, που συγκεντρώνει τους πιο εναλλακτικούς έλληνες και ξένους καλλιτέχνες για live gigs στη φύση. Τον χειμώνα θα πεταχτείτε ως το χιονοδρομικό κέντρο στο Βίτσι, για σλάλομ σε υψόμετρο 1.610 μέτρων
Οι πρώτες αντανακλάσεις του μακεδονίτικου ουρανού φαίνονται στα νερά της λίμνης. Τα σπιτάκια με τις κεραμοσκεπές και οι βυζαντινές εκκλησίες κάνουν την εμφάνισή τους στον ορίζοντα. Οι κύκνοι, τα δέντρα που σκύβουν στην Ορεστιάδα (όπως λέγεται η λίμνη) και η αμφιθεατρική πόλη όλο και πλησιάζουν. Όταν είστε αρκετά κοντά στις όχθες ώστε να αντικρίσετε… κατά πρόσωπο τους κορμοράνους κάτω από τα πλατάνια, η περιήγηση αρχίζει: Μόλις φτάσατε στην Καστοριά.
Και έχετε πολλά να δείτε και να κάνετε: Η «αρχόντισσα» της δυτικής Μακεδονίας διαθέτει πολλά θέλγητρα για να σας γοητεύσει, κι εμείς συγκεντρώνουμε τα δέκα αγαπημένα μας, σε μια καταγραφή των καστοριανών highlights για όσους βρεθούν στις όχθες της λίμνης.
*Η γυρολιμνιά
Ιδανικά με αυτοκίνητο, αλλά οι τολμηροί μπορούν να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους στον περίπατο, η παραλίμνια διαδρομή αποτελεί τον καλύτερο τρόπο να γνωρίσετε την πόλη… σφαιρικά, ακολουθώντας τον δρόμο που ξεκινά από την νότια παραλία και είναι σπαρμένος με επιβλητικά πλατάνια, βυζαντινούς ναούς, σπηλιές, αρχοντικά αλλά και παγκάκια με θέα τη λίμνη, ιδανικά για στάση ανάκτησης δυνάμεων και φωτογραφίες.
*Ο Προφήτης Ηλίας
Τα ανηφορικά δρομάκια στην καρδιά της πόλης οδηγούν στην «ανοιχτωσιά» του λόφου του Προφήτη Ηλία, όπου βρίσκεται η ομώνυμη μονή, ένα γραφικό αναψυκτήριο, ένα περιφραγμένο πάρκο με παγώνια και άλλα σπάνια πουλιά, αλλά το μεγαλύτερο ατού της τοποθεσίας είναι η εκθαμβωτική θέα προς την υπόλοιπη πόλη και την λίμνη μέχρι την αντίπερα όχθη της. Ιδανικό σημείο για να την απολαύσετε και να ποζάρετε είναι το λιθόχτιστο προαύλιο της εκκλησίας.
*Η Σπηλιά του δράκου
Πριν λίγες δεκαετίες, μερικά παιδιά παίζοντας στη νότια όχθη της λίμνης, ανακάλυψαν τυχαία ένα άνοιγμα στα βράχια. Σύντομα οι σπηλαιολόγοι συνειδητοποίησαν πως αυτό το άνοιγμα έκρυβε ένα σπήλαιο πολλών εκατομμυρίων ετών, αλλά μέχρι να το ερευνήσουν και να γίνει επισκέψιμο με ασφάλεια, έπρεπε να αποτρέψουν τα παιδιά από το να το εξερευνούν παίζοντας. Κάπως έτσι, οι γονείς των παιδιών άρχισαν να τους μιλούν για έναν δράκο που ζούσε στη σπηλιά, βαφτίζοντας τελικά εν αγνοία τους το νέο επιβλητικό αξιοθέατο της Καστοριάς. Σήμερα, το σπήλαιο είναι επισκέψιμο, με ξεναγό που θα σας εξηγήσει πώς σχηματίστηκαν οι εντυπωσιακοί σταλαγμίτες και σταλακτίτες του σπηλαίου, γιατί δεν υπάρχει ζωή στις λίμνες εντός του και πώς πέθανε εκεί μια αρκούδα… 10.000 ετών. Η σπηλιά είναι ανοιχτή καθημερινά, εκτός Δευτέρας, από το τις 10:00 έως τις 17:00, όπου πρέπει να μαζευτεί ένας μικρός αριθμός ατόμων, προκειμένου να γίνει η ξενάγηση. Η είσοδος στοιχίζει 6€, ενώ για 2€ επιπλέον, μπορείτε να κλείσετε θέση και στην μίνι… κρουαζιέρα στη λίμνη με το καραβάκι που κάνει τον γύρο της, σε μη τακτικά όμως δρομολόγια.
*Το Ντολτσό
Η πιο αρχοντική από τις γειτονιές της Καστοριάς, η «παλιά πόλη» που ξεκινά από τον παραλιακό δρόμο στην νότια πλευρά, είναι ιδανική για βόλτα στην αρχιτεκτονική ιστορία της Μακεδονίας, στα πλακόστρωτα καλντερίμια με τα παλιά αρχοντικά και τα χαρακτηριστικά κτίσματα με την πέτρινη βάση και τα ξύλινα δοκάρια. Εδώ θα βρείτε επίσης το μουσείο Λαογραφίας καθώς και πολλά παρεΐστικα μεζεδοπωλεία για γευστικό διάλειμμα.
*Το μοναστήρι της Παναγίας της Μαυριώτισσας
Βρίσκεται στην πιο ήσυχη πλευρά της λίμνης, στη ανατολική της πλευρά και αποτελεί εξαιρετικό δείγμα από την μεγάλη βυζαντινή κληρονομιά της Καστοριάς. Ιδρυμένη τον 11ο αιώνα από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α’, ανήκει στην κατηγορία των μονόχωρων ξυλόστεγων βασιλικών, με ημικυκλική αψίδα και εξαιρετικές όσο και… μαρτυρικές τοιχογραφίες – όπως θα διαπιστώσετε, έχουν αφαιρεθεί με βάναυσο τρόπο όλα τα μάτια των μορφών της χριστιανοσύνης.
*Τα μουσεία
Για την μουσειακή περιήγηση στην Ιστορία και την παράδοση της πόλης, θα επιστρέψετε στο Ντολτσό, όπου βρίσκεται το Λαογραφικό Μουσείο (τηλ: 2467028603) αλλά και το μουσείο Ενδυματολογίας (τηλ: 2467028913). Στο πρώτο, θα βρείτε σε ένα αρχοντικό του 17ου αιώνα την αναπαράσταση ενός τυπικού καστοριανού σπιτιού, με τον καλό οντά, την κρεββάτα, το κελάρι, το ζυμωτήριο και όλα τα χαρακτηριστικά αντικείμενα της καθημερινότητας. Στο δεύτερο, θα γνωρίσετε τις γυναικείες, ανδρικές και παιδικές φορεσιές της περιοχής, καθώς και συλλογές κοσμημάτων και νομισμάτων της Καστοριάς. Στον λόφο Ξενία, την «βυζαντινή ακρόπολη» της Καστοριάς, θα βρείτε επίσης το Βυζαντινό Μουσείο (τηλ: 2467026781) με μεγάλη συλλογή από εικόνες, γλυπτά, ψηφιδωτά, χειρόγραφα και ξυλόγλυπτα.
*Στάση για τοπικά προϊόντα
Μια επίσκεψη στην πόλη την Καστοριάς δεν μπορεί παρά να συνοδεύεται από τις χειμωνιάτικες προμήθειες σε… φασόλια, προϊόν για το οποίο φημίζεται η περιοχή, καθώς και στα γουναράδικα της παραλίας για τους φίλους των γούνινων προϊόντων.
*Το φαγητό
Πεντανόστιμες γωνιές θα βρείτε σε κάθε σημείο της πόλης, παραλίμνια ή στην… «ενδοχώρα», αλλά οι δικές μας αγαπημένες είναι οι εξής:
-Γράδα: Δημιουργική ελληνική κουζίνα σε γενναίες μερίδες και περιβάλλον που παραπέμπει σε γαλλικό μπιστρό – δοκιμάσαμε εξαιρετικό κριθαρώτο με σαφράν, πεντανόστιμες country style πατάτες και spicy ribs (περί τα 12-15€ κατ’ άτομο).
-Αλλοτινό: Ατμόσφαιρα παλιού μαγειρείου, προσεγμένη διακόσμηση και ωραία πιάτα ψητών ή μαγειρευτών, αλλά και πιο ιδιαίτερων γεύσεων, όπως φιλετάκια με σάλτσα Μαδέρα και «τσιγγάνικο» χοιρινό με κρεμμύδια και γλυκόξινη σος (περί τα 15€ κατ’ άτομο). Το γλυκό έρχεται κερασμένο.
-OuzoTherapy: Τίμιο «νεο-ουζερί» στην νότια παραλία, για παρεΐστικη ατμόσφαιρα, ούζο και μια επιλογή από ωραίους μεζέδες (περί τα 10€ κατ’ άτομο για ούζο και τσιμπολόγημα).
*Η διασκέδαση
Στη νότια παραλία, θα βρείτε τα «ξενυχτάδικα» της πόλης, που ενδείκνυνται για όσους επιζητούν ξενύχτι με πολλά ντεσιμπέλ και mainstream μουσικές (τα Zaza και Lago είναι ενδεικτικές τέτοιες περιπτώσεις), ενώ για πιο ήσυχες περιστάσεις θα επιλέξετε το γοητευτικό στέκι του Ανθού, ένα πανέμορφο γραφικό καφενείο με πολλά ξεχωριστά δωμάτια για να απολαύσετε τον καφέ ή το ποτό σας. Τέλος, στην βόρεια παραλία θα πιάσετε τραπέζι στους άνετους καναπέδες του πρόσφατα ανακαινισμένου Ναυτικού Ομίλου για καφέ ή ποτό μέχρι πρωίας με εκπληκτική θέα στη λίμνη, live βραδιές και ζεστή ατμόσφαιρα.
*Οι δραστηριότητες
Όποια περίοδο του έτους κι αν βρεθείτε στην πόλη, θα συναντήσετε και έναν διαφορετικό τρόπο να απολαύσετε την ζωντάνια της πόλης: Οι σημαντικότερες από αυτές τις αφορμές είναι τον Ιανουάριο, οπότε λαμβάνουν χώρα τα περίφημα Ραγκουτσάρια, η πρώτη αποκριάτικη γιορτή του χρόνου στην Ελλάδα, με μπόλικο βαλκανικό χρώμα από τις τσαμπούνες και τα μπουλούκια στο δρόμο, ενώ το καλοκαίρι είναι το River Party, στο γειτονικό Νεστόριο, που συγκεντρώνει τους πιο εναλλακτικούς έλληνες και ξένους καλλιτέχνες για live gigs στη φύση. Τον χειμώνα θα πεταχτείτε ως το χιονοδρομικό κέντρο στο Βίτσι, για σλάλομ σε υψόμετρο 1.610 μέτρων
