Ο «ταξιδευτής» ποταμός Νέστος μας δελεάζει να τον ακολουθήσουμε με οποιοδήποτε μέσο και να έρθουμε σε άμεση επαφή με καταπράσινα δάση, γραφικά χωριουδάκια από άλλες εποχές, πνιγμένα στην φύση μονοπάτια, δασικά χωριά και προστατευόμενους υγροβιότοπους.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Το πώς θα μπορούσε ένα ποτάμι να σε παρασύρει σε μέρη μαγευτικά και ονειρεμένα, με το να ακολουθήσεις απλά την πορεία του, το γνωρίζουν μόνο όσοι είχαν την τύχη να συναντήσουν τον μυθικό Νέστο στην διαδρομή του από την Ξάνθη προς την Δράμα και μπήκαν στον πειρασμό να τον ακολουθήσουν στα Στενά του μέχρι την στιγμή που θα σχηματίσει το φημισμένο Δέλτα.
Μια υδάτινη διαδρομή σπάνιας ομορφιάς και φυσιολατρικού χαρακτήρα που επιφυλάσσει στον απροετοίμαστο οδοιπόρο (ή ταξιδιώτη) μοναδικές συγκινήσεις και εμπειρίες. Απροετοίμαστο, γιατί δεν είχε συνειδητοποιήσει πως ακολουθώντας την ροή του ποταμού είτε με αυτοκίνητο είτε με τον σιδηρόδρομο θα ερχόταν σε επαφή με την μαγεία της φύσης στην πιο «καθαρή» της μορφή. Εν ολίγοις, στην περίπτωση του Νέστου, σημασία έχει το ταξίδι και όχι ο προορισμός. 
Πρώτη στάση λοιπόν, το χωριό Τοξότες με τον γραφικό σιδηροδρομικό σταθμό που βρίσκεται εκεί και εξυπηρετεί αυτούς που θέλουν να το επισκεφτούν από άλλες πόλεις. Από την Αθήνα θα πρέπει να πάτε στην Ξάνθη- σιδηροδρομικώς ή οδικώς- και από εκεί να πάρετε την αμαξοστοιχία που πραγματοποιεί την διαδρομή Δικαία – Θεσσαλονίκη. Πληροφορίες για τα δρομολόγια εδώ. Αν θέλετε να μάθετε τα δρομολόγια μπορείτε να επικοινωνήστε και με τον Σταθμό Τοξοτών (τηλ. 25410 93290). Οι Τοξότες είναι ένα μικρό χωριουδάκι δύο διαφορετικών πολιτισμών (μουσουλμανικού και χριστιανικού) που αν και θυμίζει σε αρκετά μέρη του «χωριό- φάντασμα», αξίζει να το επισκεφτείτε και να πιείτε τον καφέ σας στην πλατεία του που βρίσκεται στην χριστιανική πλευρά ή να κάνετε rafting στα νερά του Νέστου που κυλάνε δίπλα στον οικισμό. Αν θέλετε να διανυκτερεύσετε στο χωριό, τότε ιδανική επιλογή αποτελεί το σύγχρονο ξενοδοχείο Φιλοξενία (65€ για ένα δίκλινο με πρωινό) 
Αμέσως μετά τους Τοξότες και πριν τις γραμμές του τρένου που οδηγούν στο χωριό Γαλάνη, στρίβοντας δεξιά και προχωρώντας πιο ψηλά, μετά το εκκλησάκι του προφήτη Ηλία, θα έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε από την πιο ψηλή κορυφή την θέα των μαιανδρισμών του ποταμού. Είναι σίγουρο πως θα σας αποζημιώσει.
Αξίζει να αναφέρουμε εδώ, την ταβέρνα – σημείο αναφοράς για τους επισκέπτες των στενών «Τα Τέμπη του Νέστου», η οποία βρίσκεται ακριβώς μετά την διασταύρωση του τρένου στους Τοξότες, στην τελική στροφή δεξιά για το χωριό Γαλάνη.
Προσπερνώντας τα σχεδόν ερειπωμένα χωριά της Θράκης Κρωμνικό, Ίμερα, Λιβερά (εδώ υπάρχει και σιδηροδρομικός σταθμός) και το παραμυθένιο δάσος που τα καλύπτει, θα καταλήξετε στην χώρα των αρχαίων Διών, την Σταυρούπολη, στην οποία μπορείτε να εγκατασταθείτε και να χρησιμοποιήσετε σαν ορμητήριό σας για τις φυσιολατρικές σας εξορμήσεις. Προτείνουμε το ξενοδοχείο "Nemesis Hotel" (70€ για το δίκλινο με πρωινό). Σημειώστε πως τις Κυριακές ο ΟΣΕ διοργανώνει «σιδηροδρομικές» εκδρομές από την Ξάνθη για την Σταυρούπολη ή το Παρανέστι και επιστρατεύει ντόπιους ξεναγούς που σας ενημερώνουν για το οικοσύστημα της περιοχής. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Στην Σταυρούπολη θα έχετε την δυνατότητα να συμμετέχετε σε υπαίθριες δραστηριότητες όπως canoe kayak, rafting, 4x4 και βόλτες με άλογα, χρησιμοποιώντας τις βάσεις της Riverland, της Vistonis ή της Nativus που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, αλλά αδιαμφισβήτητα το highlight των πέριξ είναι το καταπράσινο δάσος του Ερύμανθου κοντά στο γαλήνιο χωριό Λειβαδίτης, βόρεια της πόλης. Εκεί βρίσκεται κρυμμένο το ομώνυμο Δασικό Χωριό, σε υψόμετρο 1350 μέτρων. 
Αν θέλετε να έρθετε πιο κοντά με το ορεινό φυσικό περιβάλλον της περιοχής, τότε δεν έχετε παρά να κάνετε κράτηση σε κάποιο από τα δώδεκα ξύλινα σπιτάκια του, χωρητικότητας τεσσάρων έως έξι ατόμων. Επισκεπτόμενοι το χωριό μπορείτε να θαυμάσετε από κοντά τον καταρράκτη της περιοχής ύψους 35 μέτρων ακολουθώντας το δασικό μονοπάτι της Δασικής Υπηρεσίας και το Κάστρο της Καλύβας με πανοραμική θέα στην κοιλάδα του Νέστου και να πάρετε μια γεύση από την πολυπολιτισμικότητα των Πομακοχωρίων.
Ο τελικός προορισμός του Νέστου – και δικός μας- εκεί που ο ποταμός συναντά την θάλασσα σχηματίζοντας ένα μεγάλο Δέλτα, είναι μια περιοχή η οποία προστατεύεται από όποια συνθήκη μπορείτε να φανταστείτε: Ramsar, Natura 2000 και ένα σωρό ακόμα. Η ανθρώπινη επέμβαση έχει αφήσει και εδώ το στίγμα της, αλλά για έναν μυστήριο λόγο η περιοχή δεν παύει να παραμένει μαγευτική.
Σε συνολική έκταση περίπου πεντακοσίων χιλιάδων στρεμμάτων, ο σημαντικότερος υγρότοπος της χώρας περιλαμβάνει πλούσια χλωρίδα και πανίδα, αμμοθίνες (λόφοι από άμμο), καλαμιώνες, μικρές λιμνούλες, υγρά λιβάδια και το – επίσης ταλαιπωρημένο από τον άνθρωπο – «Μεγάλο Δάσος» (Κοτζά – Ορμάν), στο οποίο, σπάνια πλέον, καταφεύγουν πουλιά και θηλαστικά. Σημαντικό κομμάτι της πανίδας του Δέλτα και ένας από τους κύριους πόλους έλξης των φίλων της φύσης, είναι οι Νεροβούβαλοι, ένα σπάνιο είδος βουβαλιών, το οποίο πασχίζει να επιβιώσει στο φυσικό του περιβάλλον. 
Ο υγρότοπος που σχηματίζεται στο Δέλτα του Νέστου, συνδέεται άρρηκτα με την μυθική λιμνοθάλασσα της Βιστωνίδας, ο υγροβιότοπος της οποίας επίσης προστατεύεται από την διεθνή Συνθήκη Ραμσάρ και αποτελεί την ιδανική τοποθεσία για να ολοκληρώσετε το οδοιπορικό σας. Εικόνες γαλήνιες, οι οποίες συγκεντρώνουν κάθε χρόνο παρατηρητές πουλιών από κάθε γωνιά του κόσμου, οι οποίοι έρχονται να παρατηρήσουν τα μεταναστευτικά πουλιά που περνούν από την λίμνη. Μάλιστα, ο χλωρός τάπητας που δημιουργείται από τα φυτά που επιπλέουν στην επιφάνεια της λίμνης, όπως τα νούφαρα και τα νεροκάστανα, φιλοξενεί τις φωλιές σπάνιων πουλιών, όπως το μουστακογλάρονο και το μαυρογλάρονο.
Η επίσκεψή σας στην λίμνη μπορεί να συνδυαστεί με διανυκτέρευση στο ψαροχώρι του Πόρτο Λάγος, το οποίο απέχει 24 χιλιόμετρα από την Ξάνθη και είναι χτισμένο επάνω στην στενή χερσόνησο που χωρίζει την Βιστωνίδα από την θάλασσα. Ενδεικτικά αναφέρουμε για κατάλυμμα το ξενοδοχείο Porto Vistonis διακόσια μέτρα από το λιμάνι του Πόρτο Λάγος. (από 60€ για ένα δίκλινο με πρωινό)
