Γρεβενά: Εξορμήσεις από την «Πόλη των Μανιταριών»

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Απαντήστε ειλικρινά: Σε ποιόν άλλον νομό της Ελλάδος θα μπορούσε να βρει κανείς γιγαντιαία... μαμούθ, την μεγαλύτερη ποικιλία μανιταριών, ένα από τα δημοφιλέστερα χιονοδρομικά κέντρα, έναν Δρυμό που κόβει την ανάσα και δεκαεφτά πέτρινα γεφύρια να συναγωνίζονται το ένα το άλλο σε ομορφιά; Όλα τα παραπάνω και πολλά ακόμα αξιοθέατα έχει την δυνατότητα να απολαύσει ιδίοις όμμασι, επισκέπτης που θα βρεθεί στον νομό των Γρεβενών. Μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες περιοχές της ορεινής Ελλάδας και must προορισμό για τους fans των χειμερινών διακοπών, πολύ περισσότερο μετά την ολοκλήρωση της Εγνατίας οδού.

Μαμούθ και... μανιτάρια
Τα προϊστορικά ζώα που έζησαν στην περιοχή των Γρεβενών πριν τρία εκατομμύρια χρόνια, έφεραν τους μεγαλύτερους χαυλιόδοντες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα (πέντε μέτρα) και για αυτόν τον λόγο έχουν μπει στο βιβλίο Γκίνες. Επίσης, στην περιοχή Μηλιά βρέθηκαν απολιθωμένα - πλην των μαμούθ- μερικά από τα πιο «επικίνδυνα» ζώα της προϊστορίας: Μαχαιρόδοντες (τεράστια αιλουροειδή), μαστόδοντες, ρινόκεροι και τάπιροι. Τα ευρήματα των ανασκαφών, αλλά και πολλές ακόμα πληροφορίες για την προϊστορία των Γρεβενών, θα μπορέσετε να δείτε από κοντά στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μηλιάς, δεκαπέντε χιλιόμετρα από την πόλη των Γρεβενών (τηλ. 24620 41715, 41485).

Εκτός από την πλούσια προϊστορία του, ο νομός των Γρεβενών μπορεί να υπερηφανεύεται και για τα... μανιτάρια. Πέρα από κομμάτι της – πλούσιας- χλωρίδας του, τα μανιτάρια των Γρεβενών έχουν γίνει πλέον μέρος της τοπικής παράδοσης και της ιστορίας. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, η συλλογή και το μαγείρεμα των μανιταριών έχουν «πάρει τα πάνω τους», με ολοένα και περισσότερο κόσμο να ανακαλύπτει την ιδιαίτερη γεύση τους και να ταξιδεύει από κάθε γωνιά της Ελλάδας για να τα συλλέξει. Προσοχή όμως! Δεν είναι όλα τα μανιτάρια ακίνδυνα. Ορισμένες ποικιλίες είναι δηλητηριώδεις. Περισσότερες πληροφορίες για τα μανιτάρια των Γρεβενών θα βρείτε στην ιστοσελίδα Manitari.gr. Σημειώστε επίσης, ότι κάθε Αύγουστο μανιταρόφιλοι από όλη την Ελλάδα συγκεντρώνονται στη Γιορτή Μανιταριού που λαμβάνει χώρα κάθε φορά και σε διαφορετικό χωριό.

Για όσους θέλουν να τα γευτούν μαγειρεμένα σε ποικίλες συνταγές, υπάρχουν σε αρκετά σημεία της πόλης των Γρεβενών, αλλά και στα γύρω χωριά εστιατόρια που... ειδικεύονται σε αυτά. Ξεχωρίζει η παραδοσιακή ταβέρνα Αυλαίς, στην καρδιά της πόλης (Πλ. 25ης Μαρτίου 6, τηλ. 2462025402) . Σε περίπτωση που θέλετε να πάρετε και για το σπίτι, επισκεφτείτε το Manitari Shop (13ης Οκτωβρίου 43, τηλ. 2462028101) για μια μεγάλη ποικιλία άγριων μανιταριών, αλλά και τοπικών προϊόντων.

Ένας ιδιαίτερος Εθνικός Δρυμός
Το απόλυτο highlight του νομού, είναι ένας Εθνικός Δρυμός που δεν μας αφήνει ασυγκίνητους. Η Βάλια Κάλντα ή «Ζεστή Κοιλάδα» (αυτή είναι η μετάφρασή της από τα βλάχικα), ονομάστηκε έτσι γιατί εμφανίζει σημαντικές θερμοκρασιακές διακυμάνσεις στη διάρκεια του 24ώρου, με πολύ υψηλές θερμοκρασίες κατά την διάρκεια της ημέρας και πολύ χαμηλές κατά τη διάρκεια της νύχτας. Θεσπίστηκε ως Εθνικός Δρυμός το 1966 και αποτελεί μια από τις πιο κρύες και υγρές περιοχές της Ελλάδας. Αυτός ο ανεκτίμητης οικολογικής αξίας τόπος, εκτείνεται στο βορειοανατολικό τμήμα της οροσειράς της Πίνδου, στο νότιο άκρο του Νομού Γρεβενών σε υψόμετρο περίπου χιλίων τετρακοσίων μέτρων, ενώ η συνολική έκτασή του φτάνει τα 69.000 στρέμματα.

Τα πυκνά του δάση με τις μαύρες – λευκόδερμες πεύκες και οξυές, φιλοξενούν σπάνια είδη πουλιών όπως είναι ο γύπας και ο βασιλαετός και θηλαστικά όπως το αγριόγιδο και το ζαρκάδι. Η Βάλια Κάλντα αποτελεί επίσης, ένα από τα τελευταία καταφύγια της καφέ αρκούδας στην Ελλάδα. Η περιήγησή σας στον Δρυμό θα ξεκινήσει δύο χιλιόμετρα από το χωριό Περιβόλι, όπου μετά από έναν χωματόδρομο θα βρεθείτε στην θέση Σταυρός (είσοδος στον Δρυμό). Από εκεί μπορείτε να συνεχίσετε την περιήγηση είτε με τα πόδια είτε με 4x4, μιας και ο δρόμος είναι αρκετά δύσκολος για απλό αυτοκίνητο.

Κατευθυνόμενοι αριστερά προς την τοποθεσία «Κόκκινα Πεύκα» (υπάρχουν σχετικές ταμπέλες), θα αντικρύσετε την πανέμορφη θέα της κοιλάδας μέσα από τις καταπράσινες πλαγιές. Στον πυρήνα του Δρυμού, βρίσκεται και το «διάσημο» Αρκουδόρεμα (βλ. φωτογραφία) με τα κρυστάλλινα νερά του να ρέουν ανάμεσα σε ένα πυκνό δάσος από μαυρόπευκα. Η ονομασία του δεν είναι τυχαία, μιας και εδώ κατεβαίνουν οι αρκούδες του Δρυμού για να βρουν τροφή. Ο περίπατος κατά μήκος του ποταμού είναι ελκυστικός και ενδείκνυται για να έρθετε σε κοντινότερη επαφή με το μαγευτικό φυσικό τοπίο.

Βασιλίτσα: Let it Snow… Board
Οι λάτρεις των χειμερινών σπορ και δη του snowboard είναι σίγουρο πως θα βρουν «καταφύγιο» εδώ. Ο «αλπικός» αυτός προορισμός, βρίσκεται στις ψηλότερες πλαγιές του όρους Λίγγος στην οροσειρά της Πίνδου, σ΄ ένα ιδιαίτερα όμορφο φυσικό περιβάλλον. Οι συνολικά δεκαέξι πίστες του, μήκους είκοσι δύο χιλιομέτρων, διακλαδώνονται μέσα στο τοπίο, προσφέροντας στους επισκέπτες του κέντρου μοναδικές χιονοδρομικές εμπειρίες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι η Βασιλίτσα διεκδικεί επάξια τον τίτλο του μεγαλύτερου χιονοδρομικού κέντρου στην Ελλάδα. Must εδώ για τους τολμηρούς, αποτελεί το νυχτερινό σκι στην χαμηλού φωτισμού πίστα που καταλήγει ο συρόμενος αναβατήρας Ελίμεια και οργανώνεται κάθε Σάββατο. Ακόμα και αν φοβάστε στην ιδέα πάντως, η παρακολούθηση και μόνο έχει μεγάλο ενδιαφέρον.

Στον χώρο του χιονοδρομικού θα βρείτε αρκετές σχολές για σκι, καταστήματα ενοικίασης εξοπλισμού και δύο σαλέ. Το ημερήσιο πάσο κοστίζει 13€ τα Σαββατοκύριακα και 10€ τις καθημερινές, ενώ η ετήσια κάρτα κοστίζει 150€. Οι ενοικιάσεις σκι και snowboard κοστίζουν 13€ και 20€ αντίστοιχα. Για την διαμονή σας κοντά στο χιονοδρομικό, μπορείτε να επιλέξετε κάποιο από τα κοντινά χωριουδάκια και τα ξενοδοχεία που βρίσκονται σε αυτά. Τα χωριά αυτά είναι: η Σμίξη, το Δίστρατο, το Πολυνέρι, το Πανόραμα, η Αλατόπετρα, η Λάβδα, η Σαμαρίνα, η Αβδέλλα, το Περιβόλι, οι Φιλιππαίοι, τα Αναβρυτά, οι Μαυραναίοι, το Σπήλαιο, ο Ζιάκας, το Μοναχίτι, το Μικρολίβαδο , το Κοσμάτι, το Τρίκωμο, το Μεσολούρι, το Πρόσβορο και το Δοτσικό.

Ενδεικτικά, στο Πολυνέρι βρίσκεται το Don Constantino, ένα πέτρινο ξενοδοχείο με πανοραμική θέα της περιοχής και πολυτελή διακόσμηση (Τηλ. 2462083060). Στο χωριό Λάβδα, ανάμεσα στο χιονοδρομικό και την Βάλια Κάλντα, βρίσκεται το κομψό και στυλάτο PIndos Palace (τηλ. 24620 25190, το δίκλινο κοστίζει 140€ με πρωινό), ενώ στο 35ο χιλιόμετρο της οδού Γρεβενών – Βασιλίτσας θα βρείτε το πολυτελές Vasilitsa Resort (τηλ. 2462083555). Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το χιονοδρομικό, αλλά και τα ξενοδοχεία που βρίσκονται κοντά του επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του.

Τα γεφύρια των Γρεβενών
Ακόμα ένα highlight του νομού, είναι τα εντυπωσιακά πέτρινα γεφύρια που βρίσκονται διάσπαρτα στα χωριά του. Είναι δεκαεφτά στον αριθμό και χτίστηκαν την περίοδο της Τουρκοκρατίας, αποτελώντας διόδους προς την Θεσσαλία, την Ήπειρο και την Μακεδονία. Τα ονόματά τους σχετίζονται με την τοποθεσία τους ή με αυτόν που τα κατασκεύασε και έχουν πλέον ανακηρυχτεί διατηρητέα. Ξεχωρίζουν για την ιδιαίτερη ομορφιά τους το γεφύρι του Ζιάκα (βλ. φωτογραφία), το γεφύρι της Κρανιάς, της Πραμόριτσας, το γεφύρι του Αζίζ – Αγά και το γεφύρι του Σπανού που συνέδεε την Ήπειρο με την Μακεδονία.

Αν έχετε χρόνο στην διάθεσή σας, αξίζει να επισκεφτείτε όσο περισσότερα μπορέσετε και να θαυμάσετε από κοντά την απαράμιλλη ομορφιά του φυσικού τοπίου γύρω τους, αλλά και την τεχνική αρτιότητά τους. Πληροφορίες για το καθένα ξεχωριστά θα βρείτε εδώ.

Αναβάσεις στις λίμνες Φλέγκα
Γνωστές και ως Δρακόλιμνες (μία... συνώνυμη βρίσκεται και στο όρος Γκαμήλα στα Ζαγοροχώρια) οι δύο αυτές λίμνες βρίσκονται στα υπαλπικά υψίπεδα του βουνού Μαυροβουνίου στην Φλέγκα. Αποτελούν σύμβολο της περιοχής και στα νερά τους ζούνε διάφορα αμφίβια συμπεριλαμβανομένου του προστατευόμενου αλπικού τρίτωνα. Για να τις προσεγγίσετε μπορείτε να επιλέξετε κάποιο από τα τρία μονοπάτια που οδηγούν σε αυτές: το πρώτο ξεκινάει από το Αρκουδόρεμα, το δεύτερο από το ρέμα Σαλατούρα και το τρίτο από το διάσελο Σαλατούρα Μηλιάς και ακολουθεί την κορυφογραμμή του Μαυροβουνίου.
 
Από την πλευρά του Μετσόβου, υπάρχει το μονοπάτι Ρ6 που ακολουθεί τον δασικό δρόμο μέχρι το καταφύγιο του Δήμου Μετσόβου και καταλήγει στις λίμνες μέσω της κορυφογραμμής του Μαυροβουνίου. Τέλος, από το χωριό Βοβούσα και διασχίζοντας το Αρκουδόρεμα ανηφορικά, υπάρχει ακόμα ένα μονοπάτι που καταλήγει στην πεδιάδα της Βάλια Κάλντα και στις Λίμνες Φλέγκας.

«Ανακατωμένες» απόκριες
Σήμα κατατεθέν των Γρεβενών, τα αποκριάτικα Ανακατωσάρια, είναι ένα τριήμερο γλέντι – αναβίωση παλαιού λαϊκού δρώμενου που έχει τις ρίζες του στα μέσα του 19ου αιώνα. Όλος ο πληθυσμός συμμετέχει σε ένα υπαίθριο πανηγύρι με άφθονο κρασί, φαγητό, φωτιές, χορούς και εκκωφαντικές μουσικές από χάλκινα πνευστά. Όλα αυτά στην κεντρική πλατεία της πόλης των Γρεβενών, η οποία κάθε Φεβρουάριο πλημμυρίζει από κόσμο κάθε ηλικίας και καταγωγής. Πάρτε μια γεύση από την καρναβαλική ατμόσφαιρα στο παρακάτω βίντεο:



Επίσης, μην ξεχάσετε να:

• Επισκεφτείτε τις εκκλησίες και τις μονές του Νομού, που αποτελούν σπουδαία μνημεία της μεταβυζαντινής περιόδου, με περίτεχνες αγιογραφίες, ξυλόγλυπτα τέμπλα και ενδιαφέροντες αρχιτεκτονικούς ρυθμούς. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη Μονή Παναγιάς Τορνικιού στο χωριό Παναγιά, την Μονή της Κοίμησης της Θεοτόκου στο χωριό Σπήλαιο και τις εκκλησίες της Σαμαρίνας.

• Κάνετε rafting και καγιάκ στα νερά του Βενέτικου, παραπόταμου του Αλιάκμονα, θαυμάζοντας έτσι από κοντά τα όμορφα γεφύρια του νομού. Η πρώτη διαδρομή ξεκινάει από τη γέφυρα του Μοναχιτίου και καταλήγει στην γέφυρα του Σπανού, περνώντας κάτω από τέσσερα γεφύρια και η δεύτερη ξεκινάει από την γέφυρα Ελευθεροχωρίου διασχίζοντας το φαράγγι με τους σκουρόχρωμους βράχους. H Overland και η Trekking  διοργανώνουν rafting στον Βενέτικο με τιμές που κυμαίνονται από 40€ μέχρι 60€.

Πώς να πάτε: Tα Γρεβενά απέχουν 410 χλμ. από την Αθήνα, επιλέγοντας τη διαδρομή Λαμία-Καρδίτσα-Τρίκαλα-Καλαμπάκα-Γρεβενά. Από Θεσσαλονίκη επιλέξτε την Εγνατία Οδό για Βέροια-Κοζάνη-Γρεβενά.

Διαμονή: Στο συμπαθητικό Αλώνι του Ήλιου στον Ζιάκα Γρεβενών, στις παρυφές του Όρλιακα σε υψόμετρο εννιακοσίων μέτρων (τηλ. 24620 83837, το δίκλινο κοστίζει 100€ με πρωινό), στο Αχίλλειον με θέα τα όρη της Καλαμπάκας και την οροσειρά της Πίνδου (τηλ. 2462085600, 100€ το δίκλινο με πρωινό) και στον ξενώνα Παπαζήση, δεκαοκτώ χιλιόμετρα έξω από τα Γρεβενά στον δρόμο προς Βασιλίτσα (τηλ. 24620 85712 - 6977 207141, 40€ το δίκλινο χωρίς πρωινό).

Ακριβώς δίπλα από τον ξενώνα, θα βρείτε και το εστιατόριο Venetico που σερβίρει καθημερινά τοπικές νοστιμιές με βάση τα Γρεβενιώτικα μανιτάρια. Επίσης, στον παραδοσιακό ξενώνα Breati στο χωριό Κρανέα (τηλ. 24620 86186, 60€ το δίκλινο με πρωινό) και στο γραφικό Άρκτος hotel  έξω από το χωριό Πολυνέρι, πολύ κοντά στο χιονοδρομικό της Βασιλίτσας (τηλ. 2462 0 82618, 2462 0 82619, 60€ το δίκλινο με πρωινό).