Ρόδος: Χωρίς παρεξήγηση

της Ηρώς Κουνάδη

Λέγαμε πρόσφατα ότι τα μέρη που στιγματίστηκαν από ένα υπέρμετρο τουριστικό hype τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 και κατέληξαν να προβάλλονται τόσο ώστε τελικά να τα σνομπάρουμε, έφτασαν στο σημείο αυτό για τον απλούστατο λόγο ότι ήταν ωραία. Ακριβώς όπως η Μύκονος δεν είναι μόνο το Cavo Paradiso, οι μπουτίκ στα Ματογιάννεια και η Ψαρού, έτσι και η Ρόδος δεν είναι μόνο το Φαληράκι, οι Πεταλούδες και τα μαγαζάκια με τα σουβενίρ στην παλιά πόλη και τη Λίνδο. Αρκούν, όμως, μερικές μακρινές αναμνήσεις μιας εντελώς διαφορετικής περιόδου της ζωής σου –εν προκειμένω, της πενταήμερης– και λίγη εξωτερική προπαγάνδα τύπου Star Channel για να γίνει η ζημιά. Μεγάλη αδικία.

Αδικία, για την υπέροχη παλιά πόλη που μπορεί το πρωί να ξεχειλίζει από το φολκλόρ των μαγαζιών που πωλούν σουβενίρ, όταν όμως βραδιάζει αποπνέει τη μαγευτική εκείνη ατμόσφαιρα που μόνο όσοι έχουν περπατήσει μεσάνυχτα σε ερειπωμένα κάστρα γνωρίζουν. Αδικία, για τους αρχαιολογικούς χώρους στην Κάμειρο και την Ιαλυσό που ξεφεύγουν από τη λογική «μια που ήρθαμε ως εδώ, να δούμε και τα αρχαία», καθηλώνοντας τους επισκέπτες τους σε ολοήμερες αναζητήσεις της αρχέγονης Ιστορίας του νησιού.

Αδικία για την πανέμορφη Λίνδο, που δε χάνει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της, όση «αξιοποίηση» κι αν βαραίνει τα λιθόκτιστα καλντερίμια της. Αδικία, για τα γραφικά ορεινά χωριουδάκια, που κρύβονται προσεκτικά από τα φώτα της δημοσιότητας παραμένοντας η ανέγγιχτη από το χρόνο χαρά του εξερευνητή. Αδικία για τις υπέροχες παραλίες, που εκτείνονται –τόσο γεωγραφικά όσο και ποιοτικά– πολύ πέρα από την Καλλιθέα και το Φαληράκι.

Η παλιά πόλη της Ρόδου αποτελεί έναν προορισμό από μόνη της. Όχι μόνο γιατί δε χορταίνουμε να βολτάρουμε στα λιθόστρωτα σοκάκια της, να χαζεύουμε τα οικόσημα στα μεγαλοπρεπή κτίσματα, να ανακαλύπτουμε κρυφές πλατειούλες και να πίνουμε καφέδες κάτω από δέντρα που έχουν δει ιππότες να περνούν κάτω από τις καμάρες της, αλλά και γιατί συγκεντρώνει όσα αξιοθέατα είναι ανθρωπίνως δυνατό να επισκεφθείς σε δύο μέρες. Δύο χιλιάδες τετρακόσια χρόνια ιστορίας στριμωγμένα σε 583 στρέμματα είναι πολλά ακόμα και για ένα μνημείο με περίοπτη θέση στη Λίστα Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Μεσαιωνικά κτίρια που θυμίζουν φρούρια, λιθόκτιστα καλντερίμια, μιναρέδες, σπίτια με ολάνθιστα μπαλκόνια, σιντριβάνια, ήσυχες ή πολυσύχναστες μικρές πλατείες, συνθέτουν ένα μωσαϊκό εποχών και πολιτισμικών επιρροών που απειλεί να σας κρατήσει αιχμάλωτους εδώ για όλο το υπόλοιπο των διακοπών σας. Η διαδρομή περνά κάτω από αψίδες και καμάρες, στρίβει πίσω από ένα τειχάκι καλυμμένο με κισσό, περνά ανάμεσα σε δύο πέτρινα κτίρια που με την πρώτη ματιά έμοιαζαν ενωμένα, για να βγάλει ξανά και ξανά σε μία ακόμα έκπληξη.

Στην πλακόστρωτη Οδό των Ιπποτών, που θεωρείται ένας εκ των καλύτερα συντηρημένων μεσαιωνικών δρόμων σήμερα, θαυμάζουμε ένα ένα τα οικόσημα και τις προσόψεις των σπιτιών των ιπποτών του τάγματος του Αγίου Ιωάννη, μέχρι να καταλήξουμε, στο τέλος του δρόμου, στην Πλατεία Μουσείου με το Νοσοκομείο των Ιπποτών, το οποίο σήμερα στεγάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ρόδου. Απέναντί του, η Εκκλησία της Παναγιάς του Κάστρου, η οποία χρονολογείται από τον 11ο μ.Χ. αιώνα, υπήρξε ο καθεδρικός ναός των ορθόδοξων Χριστιανών της Ρόδου την περίοδο του Βυζαντίου, για να γίνει αργότερα, όταν οι Ιππότες κατέλαβαν την Ρόδο, ο Καθεδρικός Ναός των Καθολικών Χριστιανών.

Στην άλλη άκρη του δρόμου, το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, κτισμένο τον 7ο αιώνα, ήταν ένα βυζαντινό φρούριο, που μετατράπηκε στις αρχές του 14ου αιώνα από τους Ιππότες του Αγίου Ιωάννη σε κατοικία του Μεγάλου Μαγιστρου καθώς και σε διοικητικό κέντρο του τάγματος των Ιπποτών, καταστράφηκε το 1856 από έκρηξη στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη και ξαναχτίστηκε το 1930 για να χρησιμοποιηθεί ως κατοικία του Ιταλού Διοικητή. Οι χώροι του ισογείου φιλοξενούν δυο μεγάλες μόνιμες εκθέσεις με θέμα την πόλη της Ρόδου: η πρώτη αναφέρεται στα χρόνια από την ίδρυση της πόλης το 408 π.Χ. μέχρι την εποχή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και η δεύτερη από τον 4ο αιώνα μ.Χ. μέχρι την οθωμανική κατοχή το 1522.

Καθώς πλησιάζουμε στο κέντρο της πόλης, το σκηνικό αλλάζει δραματικά, η ατμόσφαιρα εποχής μένει όμως ίδια. Αυτή τη φορά συνδυασμένη με το προαναφερθέν τουριστικό φολκλόρ, αλλά και την αέναη κίνηση κάθε ώρα της ημέρας και της νύχτας, τα πολύβουα café, τα ταβερνάκια και τα μπαρ που καταλαμβάνουν δρόμους και πλατείες. Ο κεντρικός δρόμος της μεσαιωνικής πόλης, η Σωκράτους, οδηγεί στο Τζαμί του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, το οποίο οικοδομήθηκε το 1808, στη θέση όπου ο ίδιος ο Σουλεϊμάν είχε κτίσει στις αρχές του 16ου αιώνα ένα παλαιότερο τζαμί. Στρίβοντας στην Πλατεία Αρίωνος, επισκεπτόμαστε το Τζαμί του Μουσταφά Πασά και τα Τουρκικά Λουτρά, του 16ου αιώνα.

Εντάξει, θα το παραδεχτούμε, κολλήσαμε κι εμείς –όπως όμως θα κολλήσετε κι εσείς. Η Ρόδος σαφέστατα δεν είναι μόνο η μεσαιωνική πόλη της, γι’ αυτό στο σχεδιασμό του ταξιδιού φροντίστε να εξοικονομήσετε όσες περισσότερες ημέρες από την άδεια μπορείτε.

Θα σας χρειαστούν, για να προλάβετε να αφιερώσετε τουλάχιστον μία μέρα στη Λίνδο –αν δεν ξελογιαστείτε από την ομορφιά της, και δεν… απατήσετε μαζί της την πόλη της Ρόδου, επιλέγοντάς την ως βάση για τις περιηγήσεις σας στο νησί– για να χαθείτε στο λαβύρινθο των ασβεστωμένων καλντεριμιών της, ανάμεσα στα μεσαιωνικά τείχη, αυστηρά και μόνο πεζή ή αν οι αντοχές σας εγκαταλείψουν καβάλα σε ένα γαϊδουράκι, για να σκαρφαλώσετε μέχρι την Ακρόπολη, το φυσικό φρούριο που με τα χρόνια μετατράπηκε σε οχυρό, και να θαυμάσετε από εκεί τη συγκλονιστική θέα, για να πιάσετε θέση στα τραπεζάκια κάτω από τα δέντρα της μεγάλης κεντρικής πλατείας, να πάρετε δυνάμεις και να ξαναξεκινήσετε από την αρχή.

Θα σας χρειαστούν, επίσης, για να επισκεφθείτε τους αρχαιολογικούς χώρους στην Κάμειρο και την Ιαλυσό, δύο εκ των τριών αρχαίων πόλεων κρατών του νησιού –η τρίτη ήταν η Λίνδος. Να περπατήσετε στην Ακρόπολη της Ιαλυσού, να αφουγκραστείτε ιστορίες χιλιετιών μπροστά στο ναό της Πολιάδας Αθηνάς, να περιπλανηθείτε στα ερείπια του μεσαιωνικού κάστρου και στην αρχαία νεκρόπολη στην Ιαλυσό, να εξερευνήσετε τα ερείπια των ελληνιστικών χρόνων, την αρχαία αγορά, το δωρικό ναό και τις αψίδες, που ήρθαν στο φως μόλις το 1929 στην Κάμειρο, η οποία πήρε το όνομα Πομπηία της Ελλάδας, καθώς η ξαφνική ερήμωσή της παραμένει ένα άλυτο μυστήριο που προβληματίζει αρχαιολόγους και ιστορικούς.

Θα σας χρειαστούν, ακόμη, για να περπατήσετε την πανέμορφη, λιγότερο προβεβλημένη Κοιλάδα των Επτά Πηγών, αλλά και την hyper Κοιλάδα με τις Πεταλούδες, αγνοώντας τις γκρίνιες του τύπου «δεν είναι πια αυτό που ήταν» –όπως και όλος ο υπόλοιπος πλανήτης, τι να κάνουμε τώρα– και έχοντας στα υπ’ όψιν ότι η περίοδος κατά την οποία οι κάμπιες γίνονται πεταλούδες και ξεκινούν να πετάνε πάνω από τα –ούτως ή άλλως πανέμορφα– καταπράσινα μονοπάτια και ρυάκια είναι μετά τα τέλη Ιουλίου. Για να οδηγήσετε μέχρι τα ορεινά χωριά, και να γνωρίσετε μια τελείως διαφορετική, σταματημένη στο χρόνο πλευρά της Ρόδου, απολαμβάνοντας τοπική κουζίνα με θέα στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, περπατώντας σε δρομάκια που καταλήγουν σε μεγάλες πλατείες, πίνοντας καφέ και ροδίτικο ούζο με μεζέ σε σκιερές, λουλουδιασμένες αυλές παρέα με τους ντόπιους. Στα «οπωσδήποτε» χωριά της ενδοχώρας σημειώστε την Ψίνθο, την Έμπωνα, τα Λάερμα και τον Άγιο Ισίδωρο.

Θα σας χρειαστούν, τέλος, για να εξερευνήσετε… βουτώντας μία προς μία όλες τις υπέροχες παραλίες του νησιού. Ίσως μία – δυο κάθε μέρα, ανάλογα με τη διάθεση και τα κέφια της στιγμής. Θέλετε χρυσαφένια αμμουδιά; Στα Κολύμπια, στα Στεγνά, στον Κάλαθο, στη Βλύχα, στο Λαδικό, στην Τσαμπίκα. Προτιμάτε ολόλευκα βότσαλα; Στο Αφάντου, στο Γενάδι, στις Σπηλιές, στο Χαράκι. Θέλετε οργάνωση και exclusive παροχές; Στην Καλλιθέα και την Ιξιά. Θέλετε ολοήμερα και ολονύχτια πάρτι και αστείους, μεθυσμένους τουρίστες; Ξέρετε πού. Στο Φαληράκι. Θέλετε ερημιές; Στους Πεύκους και στο Πλημμύρι. Θέλετε την ξαπλώστρα σας, αλλά μόνο αυτή, χωρίς wild μουσικές, shopping και ξενοδοχεία που θυμίζουν την Copa Cabana; Στην Αγία Αγάθη, την Κάμειρο και τον εξωτικό Άγιο Παύλο, κάτω από τη Λίνδο. Θέλετε wind surfing και out of this world τοπία; Στο Πρασονήσι.

Πού να μείνετε
Είναι απολύτως βέβαιο ότι δε θα δυσκολευτείτε καθόλου στην εύρεση καταλύματος στη Ρόδου. Θα δυσκολευτείτε μάλλον να διαλέξετε ανάμεσα στις χιλιάδες επιλογές που προσφέρει το νησί: μια καλή τακτική για αυτό είναι να επιλέξετε πρώτα την περιοχή στην οποία θέλετε να μείνετε, και εν συνεχεία το ξενοδοχείο.

Αν, λοιπόν, επιλέξετε για βάση σας την παλιά πόλη της Ρόδου –πράγμα που συνιστούμε ανεπιφύλακτα, παρά τον κίνδυνο να κολλήσετε εδώ και να μη δείτε τίποτα άλλο– μία από τις καλύτερες επιλογές, και μάλιστα low budget, είναι το κουκλίστικο Hotel Attiki (60 ευρώ το δίκλινο δωμάτιο τον Αύγουστο) με τα έξι δωμάτιά του να αντλούν ονόματα και έμπνευση από έξι ποιητές, και την καταπράσινη αυλή του να σας υποδέχεται καθημερινά με ολόφρεσκο, σπιτικό πρωινό.

Επίσης στην παλιά πόλη, δύο βήματα από το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, το Nikos Takis Fashion Hotel (από 170 ευρώ το δίκλινο δωμάτιο τον Αύγουστο) είναι ένα πανέμορφο boutique ξενοδοχείο που αντλεί την έμπνευσή του από τη μόδα, τα παραμύθια της Ανατολής και τις δημιουργίες των δύο σχεδιαστών.

Θέλετε κάτι πιο… ανοιχτό, πιο δίπλα στη θάλασσα, πιο resort; Επιλέξετε ανάμεσα στα εντυπωσιακά Electra Palace στην Ιαλυσό (από 220 ευρώ το δίκλινο τον Αύγουστο) Lindian Village στη Λάρδο, 5 χιλιόμετρα έξω από τη Λίνδο (από 400 ευρώ το δίκλινο με ημιδιατροφή τον Αύγουστο) ή την απόλυτη πολυτέλεια του Μελένος Λίνδος (από 385 έως 800 ευρώ η σουίτα τον Αύγουστο)

Πού να φάτε
Όπως κάθε ανεπτυγμένο τουριστικά μέρος, η παλιά πόλη της Ρόδου έχει κι αυτή τις τουριστοπαγίδες της. Για να τις αποφύγετε, σημειώστε να επισκεφθείτε το Φώτης Μέλαθρον, για ελληνική και διεθνή κουζίνα, το Ντινόρις για φρέσκο ψάρι και θαλασσινά, και το Θαύμα εν Καιρώ για multi ethnic δημιουργίες. Για καθένα από αυτά, υπολογίστε τα αναμενόμενα 25-30 ευρώ το άτομο.


Στην Ψίνθο, εξαιρετικά μαγειρευτά –hit ο κόκορας με χυλοπίτες– σε τεράστιες μερίδες και με εξαιρετική θέα στη θάλασσα από ψηλά θα δοκιμάσετε στον Ορίζοντα. Στην παραλία της Καμείρου, το ταβερνάκι σερβίρει ολόφρεσκα ψάρια και άλλους αλμυρούς μεζέδες επάνω στο κύμα, ενώ στη Λίνδο must για ελληνική κουζίνα είναι η Αμβροσία, και για μεσογειακές γεύσεις ο Μαυρίκος. Σε πείσμα της φήμης που θέλει τη Ρόδο ακριβή, κανένα από αυτά δε θα σας κοστίσει περισσότερα από 20-25 ευρώ το άτομο, με την εξαίρεση ίσως της Καμείρου, και ανάλογα πάντα με το ψάρι (ή τα θαλασσινά) που θα επιλέξετε, όπου και πάλι η διαφορά θα είναι μικρή.