Φλωρεντία: Σαν κινούμενος πίνακας

της Έλενας Μπούλια

Θα είμαι ειλικρινής. Η πρώτη μου εντύπωση φτάνοντας στην Φλωρεντία δεν ήταν η καλύτερη. Ίσως επειδή είχα μόλις φύγει από την Ρώμη, με την οποία είχα απλά συγκλονιστεί, ίσως επειδή ο καιρός ήταν συννεφιασμένος και μουντός δημιουργώντας μου μία μελαγχολία που εστιαζόταν στο ότι το ταξίδι μου στην Ιταλία έφτανε στο τέλος του, ίσως απλά επειδή το ξενοδοχείο στο οποίο μέναμε απείχε λίγο από το ιστορικό κέντρο, και οι γειτονιές γύρω από αυτό δεν έμοιαζαν αρκετά με αυτές μιας συνηθισμένη δυτικοευρωπαϊκής πόλης. Πάντως η πρώτη σκέψη που έκανα έχοντας αφήσει τις βαλίτσες στο ξενοδοχείο και περπατώντας προς το κέντρο και παρατηρώντας μόνο παμπάλαια μεσαιωνικά κτίρια ήταν «Τόσος ντόρος πια για την Φλωρεντία;»

Και μετά φτάσαμε στην Piazza Santa Croce, μία από τις κεντρικές πλατείες της Φλωρεντίας που φιλοξενεί τον υπέροχο ομώνυμο καθεδρικό σε ρυθμό βασιλικής, στον οποίο αξίζει να μπείτε για να θαυμάσετε τους τύμβους του Γαλιλαίου, του Μικελάντζελο, του Μακιαβέλι, το κενοτάφιο του Δάντη και πολλά άλλα αξιοσημείωτα αγάλματα. Ο κόσμος γύρω από την πλατεία πολύς. Κάποιοι από αυτούς έκαναν την βόλτα τους και φωτογράφιζαν το ναό, άλλοι κάθονταν για καφέ ή ένα γρήγορο γεύμα στις γύρω καφετέριες και οι περισσότεροι στριμώχνονταν στα καταστήματα με τα δερμάτινα και τα κοσμηματοπωλεία γύρω από την πλατεία, δίνοντάς μας μία πρώτη εικόνα του τι επρόκειτο να ακολουθήσει στις υπαίθριες (και μη) αγορές της πόλης.

Πίνοντας έναν εξαιρετικό εσπρέσο στο γωνιακό Oibo, κάτω από τις μεγάλες τέντες που ήδη συγκρατούσαν τις πρώτες μεγάλες σταγόνες βροχής, το βλέμμα μας περιπλανιόταν στα πέτρινα δρομάκια που έμοιαζαν να προσκαλούν τους περαστικούς και εμάς μαζί σε έναν μεσαιωνικό λαβύρινθο που όλοι μας ονειρευόμαστε κάποτε να χαθούμε. Και «χαθήκαμε». Περπατήσαμε την πλακόστρωτη Borgo dei Greci με τα πανύψηλα κτίρια και τα μεγάλα σιδερένια φανάρια που φώτιζαν μυσταγωγικά το δρόμο. Χαζέψαμε στις αμέτρητες βιτρίνες πανάκριβων καταστημάτων και πιάσαμε την κουβέντα με υπαίθρια πωλητές δερμάτινων ειδών που επέμεναν πως τέτοιες τιμές δεν θα βρούμε πουθενά. Η αλήθεια, όμως, είναι -κάνοντας μία μικρή παρένθεση εδώ- πως δερμάτινα είχαμε ήδη βρει στην Ρώμη, σε πολύ χαμηλότερη τιμή από αυτά της Φλωρεντίας (και αντίστοιχης ποιότητας, θέλω να πιστεύω) οπότε γλιτώσαμε από αυτόν τουλάχιστον τον πειρασμό. Εντύπωση, πάντως, μας έκανε πως οι περισσότεροι τουρίστες δεν δίσταζαν καθόλου μπροστά στα υπαίθρια κιόσκια, όμοια με αυτά των λαϊκών αγορών, και χρέωναν με 500 ή και 1.000 ευρώ για ένα δερμάτινο μπουφάν τις ήδη φουσκωμένες πιστωτικές τους κάρτες.

Όσο η ομορφιά της πόλης ξετυλίγονταν μπροστά στα μάτια μας, άλλο τόσο προέκυπταν στην κουβέντα μας «κοινωνιολογικά» συμπεράσματα που εν ολίγοις κατέληγαν σε αυτό που ακούμε συχνά για τους «πλούσιους» λαούς σήμερα: Αυτοί που ψώνιζαν ασύστολα από τα καταστήματα, αυτοί που κυκλοφορούσαν φορτωμένοι με τσάντες Louis Vuitton και Gucci ήταν στην πλειοψηφία τους Κινέζοι (ή γενικότερα Ασιάτες) και Ρώσοι τουρίστες. Οι υπόλοιποι αρκούνταν στο να θαυμάζουν τις βιτρίνες, να αγοράζουν κάποια αναμνηστικά και να τρώνε στις τύπου fast food τρατορίες με τις λογικές τιμές και τα προμαγειρεμένα γεύματα. Η συμμετοχή, ωστόσο, των Ασιατών στο υπερκαταναλωτικό όργιο ήταν κωμικοτραγική. Έμπαιναν στα καταστήματα μαζικά, σε γκρουπ, και ορμούσαν λαίμαργα στις πανάκριβες τσάντες και τα αξεσουάρ, ενώ τα πρόσωπα των πωλητών (απογοητευμένα όπως μάθαμε αργότερα από την γενικότερη κρίση που μαστίζει την άλλοτε πάμπλουτη πόλη) ξαφνικά έλαμπαν. Ούτε η δυσκολία στην λεκτική επικοινωνία ούτε οι εξωφρενικές τιμές, όμως, δεν έδειχναν να ενοχλούν τους μικροκαμωμένους τουρίστες που έβγαιναν από την μία μπουτίκ -σε γκρουπ πάλι- για να μπουν απευθείας στην επόμενη κατά πολλές χιλιάδες ευρώ φτωχότεροι. Καταλήξαμε στο ότι για να απολαύσει κανείς την αγορά της πόλης σε όλο της το μεγαλείο πρέπει να έχει πολλά χρήματα μαζί του.

Ας είναι, η Φλωρεντία είχε αμέτρητα κάλλη ακόμα για να μας μαγέψει και τίποτα δεν θα μπορούσε να μας χαλάσει την διάθεση. Όπως η Piazza della Signoria, που ξεπρόβαλλε κάποια στιγμή μπροστά μας, στην καρδιά την πόλης, στολισμένη με τον εκπληκτικό Σιντριβάνι του Ποσειδώνα, έργο του Bartolomeo Ammanati και φυσικά με το γιγαντιαίο ρομανέσκ κάστρο Palazzo Vecchio, ένα από τα εντυπωσιακότερα κάστρα της Τοσκάνης, που στεγάζει το δημαρχείο της πόλης, το οποίο μπορεί κανείς να επισκεφθεί. Οι ζογκλέρ και οι street artists μας παρέσυραν σε έναν αστείο χορό οδηγώντας μας τελικά στην περίφημη Gallery Uffizi, που είναι σίγουρα ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει η Φλωρεντία (αν όχι η Ιταλία ολόκληρη) από μουσειακής άποψης. Μην διανοηθείτε να φύγετε από την Φλωρεντία χωρίς να την επισκεφθείτε και να θαυμάσετε χιλιάδες μοναδικά έργα τέχνης, συμπεριλαμβανομένων ελληνικών και ρωμαϊκών γλυπτών, αναγεννησιακών και μπαρόκ πινάκων αλλά και αριστουργηματικά κομμάτια του Μποτιτσέλι και του Τιζιάνο. Φροντίστε, πάντως, να έχετε κάνει από πριν κράτηση για τα εισιτήριά σας αν δεν θέλετε να περιμένετε πολλές ώρες στην ουρά για να μπείτε. On-line κρατήσεις εισιτηρίων για την Uffizi μπορείτε να κάνετε και από το site της γκαλερί, εδώ.

Κι αν βγήκαμε από την Gallery Uffizi συνεπαρμένοι από τα έργα και την πολυτέλεια του μουσείου, αυτό που νιώσαμε αντικρίζοντας τον ποταμό Άρνο και την ξακουστή, πολυφωτογραφημένη και πολυμνημονευμένη γέφυρα Ponte Vecchio δύσκολα περιγράφεται. Ένα αρχιτεκτονικό θαύμα των ετρουσκικών χρόνων που αναστυλώθηκε τον 14ο αιώνα και στέκεται ακόμα πάνω σε ξύλινους πασσάλους. Και παρ’όλα αυτά ήταν η μοναδική γέφυρα της πόλης που κατάφερε να σωθεί από το μένος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Το εντυπωσιακότερο, όμως, σχετικά με αυτήν την γέφυρα είναι τα αμέτρητα κοσμηματοπωλεία, κυρίως, που στριμώχνονται πάνω της, με τις τόσο φορτωμένες βιτρίνες που πραγματικά σε θαμπώνουν και σε ζαλίζουν καθώς τις περιδιαβαίνεις. Η δε θέα από την κεντρική βεράντα της γέφυρας, πάνω από τον ποταμό θα σας μείνει αξέχαστη. Μην αρκεστείτε να την αποτυπώσετε σε μερικές φωτογραφίες και να φύγετε. Σταθείτε λίγο, μυρίστε τον δροσερό, υγρό αέρα, αφήστε το βλέμμα σας να ταξιδέψει στον ορίζοντα, παρακολουθήστε τα κωπηλατικά κανό και το γηπεδάκι 5x5 στην μία όχθη του Άρνου και όταν καταφέρετε να «ξεκολλήσετε», μην γυρίσετε πίσω. Περάστε την απέναντι όχθη και μαζέψτε δυνάμεις για πολύ περπάτημα…

Χωρίς φυσικά να έχουμε ολοκληρώσει την περιήγησή μας στο ιστορικό κέντρο, μπήκαμε στον πειρασμό μετά τις προτροπές των ντόπιων να ανέβουμε στην Piazzale Michelangelo. Εκεί μπορείτε να βρεθείτε είτε με τα πόδια (αν έχετε φυσικά το κουράγιο) ή με κάποια συγκοινωνία. Εμείς, είχαμε νοικιάσει αυτοκίνητο, κάτι το οποίο αποδείχθηκε πολύ κακή ιδέα καθώς δεν υπάρχουν δωρεάν υπαίθρια parking, ενώ σε κάθε πεζοδρόμιο, αν καταφέρει κανείς να βρεις θέση, υπάρχουν παρκόμετρα που χρεώνουν από 1 έως 2 ευρώ την ώρα, καθημερινά 8.00 με 20.00. Η Piazzale Michelangelo είναι μία διάσημη πλατεία πάνω σε έναν από τους λόφους της πόλης που προσφέρει εκπληκτική πανοραμική θέα στην Φλωρεντία. Ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Michelangelo ενώ στο κέντρο της φιλοξενείται ένα μπρούτζινο αντίγραφο του έργου "Δαβίδ".

Στην ίδια όχθη του Arno και ακόμα πιο κοντά στην Ponte Vecchio υπάρχει και ένα τεράστιο καταπράσινο πάρκο που φιλοξενεί κάποιους από τους εντυπωσιακότερους κήπους της πόλης, τον Giardino Bardini, Giardino Vegni, τον τεράστιο Giardino di Boboli καθώς και το μοναδικό Palazzo Pitti, ένα μουσείο που φιλοξενεί κάποια έργα τέχνης από την ιδιωτική συλλογή της οικογένειας των Μεδίκων, καθώς και άλλα σημαντικά έργα. Σας συνιστώ πάντως, όλες τις βόλτες σας στην πλευρά αυτήν της Φλωρεντίας να τις κάνετε με ποδήλατο, για να ζήσετε «εκ των έσω» το φυσικό μεγαλείο της πόλης, χωρίς να σας κουράσει το συνεχές περπάτημα.

Επιστρέφοντας στο ιστορικό κέντρο και καθώς θα συνεχίζετε τις βόλτες σας, αξίζει να επισκεφθείτε τον διασημότερο καθεδρικό της Φλωρεντίας, την επιβλητική εκκλησία της Santa Maria del Fiore, γνωστότερη ως Duomo (φωτο), που με τα αμέτρητα πολύχρωμα αγάλματα χτισμένα στις πλευρές της αποτελεί θαυμαστό αναγεννησιακό δείγμα και ένα από τα ορόσημα της πόλης που ξεχωρίζουν χάρη στο υπερμέγεθες του ναού και το πανύψηλο καμπαναριό στο οποίο μπορείτε να ανέβετε. Αρκετά κοντά βρίσκεται και η περίφημη Piazza della Repubblica, μία από τις κεντρικότερες πλατείες της Φλωρεντίας, αποτελώντας άλλοτε την αγορά και άλλοτε το παλιό γκέτο, το οποίο εξαλείφθηκε την σύντομη περίοδο του Risanamento, όταν η Φλωρεντία υπήρξε πρωτεύουσα την ενωμένης Ιταλίας (ανάμεσα στο 1815 και 1871). Χαρακτηριστικότερο αξιοθέατο της πλατείας είναι η τεράστια αψίδα, το “Arcone”, γνήσιας φλωρεντίνικης αρχιτεκτονικής και έργο του Micheli, στην μία της πλευρά, καθώς και τα ιστορικά καφέ στην βόρεια πλευρά της, το Caffè Gilli στα δεξιά και το Caffè Paszkowski, στα αριστερά.

Τέλος, άλλα αξιοθέατα που σας προτείνουμε να επισκεφθείτε είναι η Basilica di San Lorenzo, ένας από τους μεγαλύτερους ναούς στην Φλωρεντία και εκεί όπου ενταφιάστηκαν τα περισσότερα μέλη της οικογένειας των Μεδίκων, η οποία χρονολογείται από το 393. Ακόμα, ιδιαίτερα αξιόλογη είναι η Galleria dell’Academia, που αποτελεί την πρώτη ακαδημία ζωγραφικής στην Ευρώπη και φιλοξενεί, μεταξύ άλλων, σπουδαία έργα τέχνης του Michelangelo και υπέροχους γοτθικούς πίνακες. Ενώ, πριν φύγετε, και αν θέλετε να έχετε και μία άποψη της σύγχρονης Φλωρεντίας, μάθετε το πρόγραμμα του μεγάλου εκθεσιακού χώρου Firenze Fiera, στον οποίον διοργανώνονται τακτικά ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις και συναυλίες (εμείς είχαμε την τύχη να βρεθούμε σε μία απολαυστικότατη έκθεση τοπικών τροφίμων και ποτών!).

Το παραμυθένιο San Gimignano
Αν το ταξίδι μας στην Φλωρεντία, την πρωτεύουσα της Τοσκάνης, αποτυπώθηκε στην μνήμη μας σαν ένα ζωντανό όνειρο, η επίσκεψή μας, την τελευταία μέρα στο καστρο-χωριό του San Gimignano μας περιέβαλλε σε ένα μαγικό παραμύθι. Εκδρομές στο San Gimignano οργανώνονται από πρακτορεία της Φλωρεντίας με πούλμαν (το ξενοδοχείο στο οποίο θα μείνετε μπορεί να σας ενημερώσει σχετικά) και αν σας περισσεύουν κάποιες ώρες από το ταξίδι σας, επιβάλλεται -όχι απλά συνιστάται- να πάτε (από την Φλωρεντία, άλλωστε, απέχει μόνο 40 λεπτά).

Όταν θα ανέβετε τον λόφο που το φιλοξενεί και θα φτάσετε στην εξωτερική πύλη του κάστρου (φωτο), θα σας δημιουργηθεί η εντύπωση ότι μπαίνετε σε ένα μικρό χωριό, που απλά περιβάλλεται από ψηλά τείχη. Αφήνοντας, όμως, πίσω το κεντρικό δρομάκι που θα σας υποδεχθεί και καθώς θα εισχωρείτε προς το κέντρο του, μια μεσαιωνική αύρα θα σας παρασύρει και θα σας ταξιδέψει σε άλλους χρόνους. Στην πραγματικότητα, το χωριό αυτό αποτελείται από 14 πύργους (άλλοτε υπήρχαν 72), οι οποίοι συμβολίζουν την οικονομική ευρωστία και ισχύ των οικογενειών που ζούσαν εκεί κατά των Μεσαίωνα. Μονάχα πέτρα θα συναντάτε σε κάθε βήμα σας. Σκούρα και υγρή πέτρα που φαντάζει να σιγοψιθυρίζει ιστορία.

Στα στενά και τις πλατείες του θα συναντήσετε πανέμορφα μαγαζάκια με είδη λαϊκής τέχνης, κάποια εστιατόρια και καφέ που απλώνουν τα τραπεζάκια τους στις αυλές τους όταν ο καιρός είναι καλός, τα σαββατοκύριακα ντόπιοι μάστορες και καλλιτέχνες επιδεικνύουν τα έργα τους, ενώ δεν αποκλείεται να πετύχετε και κάποια μικρή μπάντα σε υπαίθρια συναυλία. Μάθαμε, μάλιστα, πως μέχρι το τέλος του χρόνου στις πλατείες του χωριού θα πραγματοποιούνται συναυλίες και διάφορες εκθέσεις, ενώ την παραμονή και τα ανήμερα της Πρωτοχρονιάς λαμβάνουν χώρα εκεί μεγάλα υπαίθρια πάρτι και κονσέρτα.

Η πραγματική μαγεία του San Gimignano, πάντως, βρίσκεται πάνω από αυτό. Στις πολεμίστρες των πύργων του, από όπου μπορεί να θαυμάσει κανείς τους απέραντους αμπελώνες, ελαιώνες και την πλούσια φύση που ξετυλίγεται στις πεδιάδες της Τοσκάνης. Ανεβαίνοντας προς τα’κει την ημέρα που το επισκεφθήκαμε, βρεθήκαμε σε ένα μικρό καταπράσινο πάρκο, σε μία γαλήνια όαση, όπου ένα ζωγράφος πρόσθετε τις τελευταίες πινελιές στο έργο του, ενώ ένας πλανόδιος αρπιστής συνόδευε τα πουλιά στο κελάηδισμά τους. Αν σας ακούγεται παραμυθένιο, φανταστείτε πώς θα νιώσετε αν το ζήσετε.

Κάτσαμε σε ένα ετοιμόρροπο παγκάκι και αφήσαμε το βλέμμα μας να χορτάσει ομορφιά. Αναρωτηθήκαμε πώς θα ήταν να ζούσαμε εδώ για πάντα και πόσο πιο γαλήνια θα περνούσαν οι μέρες μας. Πριν φύγουμε, με μισή καρδιά, για να προλάβουμε την πτήση της επιστροφής, αγόρασα μια καρτ ποστάλ με τις πολύχρωμες πεδιάδες της Τοσκάνης και το καστρο-χωριό του San Gimignano στο βάθος, την οποία τοποθέτησα σε στρατηγική θέση στο γραφείο, έτσι, για να πιστεύω πως το San Gimignano δεν είναι πολύ μακριά. Για να απολαμβάνω καθημερινά την προσωπική μου, φανταστική απόδραση.

Πού να φάτε στην Φλωρεντία:
Σε γενικές γραμμές, το φαγητό στην Φλωρεντία είναι εξαιρετικό. Αν αναζητήσετε μία τοπική σπεσιαλιτέ θα σας μιλήσουν για την «φιορεντίνικη» μπριζόλα. Προσέξτε: Υποτίθεται πως είναι ό,τι πιο μαλακό και γευστικό έχετε φάει ποτέ. Στην ωμή του version (και όταν λέμε ωμή, εννοούμε με το αιματάκι να στάζει καθώς θα το κόβετε). Γιατί αν κάνετε το λάθος και το ζητήσετε καλοψημένο (όπως κάναμε εμείς) θα είναι σίγουρα ό,τι πιο σκληρό και άνοστο έχετε φάει, και σίγουρα θα μετανιώσετε τα 40 περίπου ευρώ που θα σας κοστίσει.

Πέρα από αυτό, όμως, για καλό φαγητό προτιμήστε:
* Το εστιατόριο Il Barrino: Πολύ ζεστό και φιλικό περιβάλλον, με προσεγμένη διακόσμηση, πεντανόστιμα ορεκτικά και καλό σπιτικό κρασί. (Via Gioberti 71/R, τηλ. 055 660565)

* Το café-restaurant Oibo: Βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο, στην πλατεία S. Croce (στην Borgo dei Greci 1). Θα το βρείτε ανοικτό όλη μέρα για καφέ και φαγητό που εστιάζει στα φρέσκα λαχανικά και ζυμαρικά και στα μοναδικά γλυκά. Ευχάριστος χώρος και μοντέρνο περιβάλλον.

* Το εστιατόριο Osteria del Porcellino: Εξαιρετικό φαγητό και φρέσκα κρέατα, σε αυτό το παραδοσιακό εστιατόριο (ταβέρνα για τα δικά μας δεδομένα) κοντά στο Mercato Nuovo, στο μικρό δρομάκι via Val di Lamona, στα δεξιά της Porta Rossa. Δοκιμάστε φιλέτο με μπαλσάμικο ή ταλιατέλες με μπύρα ή προτιμήστε κάποια από τις σούπες και θα μας θυμηθείτε.

* Το Queen Victoria: Αν προτιμάτε γρήγορο, πεντανόστιμο και οικονομικό φαγητό, θα βρείτε πολλά τέτοιου τύπου εστιατόρια στο κέντρο της Φλωρεντίας, αλλά εμείς σας προτείνουμε το Queen Victoria με τα αμέτρητα πιάτα ζυμαρικών που είναι σερβιρισμένα και ζεσταίνονται μπροστά στα μάτια σας. Βρίσκεται στην via Por Santa Maria 34/R.

* Το La Bottega del Gelato Bar: Γιατί δεν υπάρχει περίπτωση να φύγετε από την Φλωρεντία αν δεν φάτε παγωτό. Και μόνο κοιτάζοντας τις αμέτρητες γεύσεις και ποικιλίες θα συγκλονιστείτε. Θα απογοητευτείτε με τις τιμές βέβαια γιατί, όπως συμβαίνει παντού σχεδόν στην Ιταλία, χρεώνεστε με το μέγεθος του χωνακίου, οι τιμές των οποίων ξεκινούν από 3-4 ευρώ (τα μικρότερα, που πόσο παγωτό να χωρέσουν;) Το καλύτερο παγωτό, πάντως, το φάγαμε στο La Bottega del Gelato Bar, που βρίσκεται στην via Por Santa Maria, απέναντι από το Queen Victoria που αναφέραμε παραπάνω.

Πού να μείνετε στην Φλωρεντία:
* Hotel Lido: Τριών αστέρων και θεωρητικά art hotel αφού στα δωμάτια και τους διαδρόμους του θα βρείτε όμορφους πίνακες και έργα τέχνης. Βρίσκεται αρκετά κοντά στο ιστορικό κέντρο (15’ – 20’ λεπτά με τα πόδια), διαθέτει πολύ άνετα και όμορφα διακοσμημένα δωμάτια και εξαιρετικά φιλικούς υπαλλήλους. Οι τιμές του κυμαίνονται στα 120 με 140 ευρώ για ένα δίκλινο με πρωινό.

* Grand Hotel Cavour: Πολυτελές και επιβλητικό το Grand Hotel Cavour βρίσκεται στην καρδιά του ιστορικού κέντρου της Φλωρεντίας, ενώ εντυπωσιάζει τόσο για τους πανέμορφους κοινόχρηστους χώρους του, όσο και για τα άνετα και εξαιρετικά διακοσμημένα δωμάτια. Οι τιμές του κυμαίνονται από 110 έως 210 ευρώ (ανάλογα με τον τύπο δωματίου που θα επιλέξετε) για ένα δίκλινο με πρωινό.

* Hotel degli Orafi: Στεγάζεται σε ένα υπέροχο κτίριο του 13ου αιώνα, στην καρδιά της πόλης, με θέα στην Ponte Vecchio και την Uffizi Gallery. Θα σας εντυπωσιάσει τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά, με τα πανέμορφα ανακαινισμένα δωμάτια που θυμίζουν κάτι από παλάτι. Οι τιμές του για ένα απλό δίκλινο δωμάτιο κυμαίνονται από 180 μέχρι 200 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου και του πρωινού.