Δαμασκός: To διαμάντι της Συρίας

του Νικόλα Γεωργιακώδη 

Από τις αρχαιότερες πόλεις της Μέσης Ανατολής, η Δαμασκός, κατοικείται συνεχώς από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ιδρύθηκε περίπου το 5.000 π.Χ., όπως δείχνουν οι ανασκαφές και η πολυκύμαντη ιστορία της αποτυπώνεται στα δεκάδες σημαντικά μνημεία που σώζονται μέχρι τις μέρες μας. Μεγάλοι κατακτητές πέρασαν από δω αφήνοντας ο καθένας το δικό του στίγμα στην πανάρχαια αυτή πόλη. Για να αναφέρουμε μερικούς: Ναβουχοδονόσωρ, Μέγας Αλέξανδρος, Σαλαντίν, Μαμελούκοι, Σταυροφόροι. Το 1979, η UNESCO, αναγνωρίζοντας την παγκόσμια ακτινοβολία της Δαμασκού, συμπεριέλαβε την αρχαία πόλη στον κατάλογο της Αρχαίας Κληρονομιάς.

Πρωτεύουσα της μαγευτικής Συρίας από το 1946, η Δαμασκός αποτελεί το διοικητικό και οικονομικό κέντρο της χώρας. Πρόκειται για μια θρυλική πόλη που στέκεται ακόμη όρθια στις επάλξεις του χρόνου, κρατώντας μέσα στους αιώνες το άρωμά της. Αναφέροντας στην λέξη Συρία, πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μας έχουμε κάτι φοβικό (Μέση ανατολή, Ιράκ, Τρομοκρατία). Η εικόνα αλλάζει όμως, μόλις προσγειώνεσαι στο αεροδρόμιο της Δαμασκού. Η μεγάλη πόλη ανοίγεται μπροστά σου και οι κάτοικοί της σε υποδέχονται με ζεστασιά.

Ο πληθυσμός της πόλης ανέρχεται στους 4.5 εκατομμύρια κατοίκους με το 90% να είναι μουσουλμάνοι. Το υπόλοιπο 10% μοιράζεται στους κάθε λογής χριστιανούς. Οι κάτοικοι μιλάνε κυρίως αγγλικά και γαλλικά, αλλά μην εκπλαγείτε αν ακούσετε και ελληνικά. Αν μάλιστα καταλάβουν ότι είστε από την Ελλάδα, τότε η φιλοξενία θα είναι ακόμα πιο ζεστή! Βλέπετε, η ελληνική επίδραση στην περιοχή της Συρίας υπήρξε και είναι ακόμη έντονη. Θα διαπιστώσετε ότι πολλοί κάτοικοι μιλούν ελληνικά έστω και σπασμένα. Έχουν δουλέψει στην Ελλάδα είτε σαν εργάτες, ναυτικοί, ακόμη και γιατροί. Άλλοι έχουν σπουδάσει σε ελληνικά πανεπιστήμια.

Η Δαμασκός διαιρείται στην Παλαιά Πόλη – και την πιο αξιόλογη να επισκεφθεί κανείς – και την νέα, όπου εκτυλίσσεται η σημερινή πολύβουη ζωή της. Η Παλαιά Πόλη περιβάλλεται από ένα εντυπωσιακό τείχος με 7 πύλες. Εκεί φυγαδεύτηκε ο Απόστολος Παύλος. Μια ιδέα μπορεί να πάρει ο επισκέπτης αν ανέβει στον λόφο Κασίν, όπου θα έχει μια θαυμάσια πανοραμική θέα της πόλης. Δεκάδες παλιά σπίτια, θολωτά με ψηλοτάβανες αίθουσες και σιντριβάνια, χρησιμοποιούνται ως εστιατόρια ή ξενοδοχεία. Μικρά παλάτια μισοεγκαταλειμμένα φέρνουν στον νου άλλες εποχές. Η μυρωδιά του πράσινου μήλου από τους αργιλέδες αιωρείται παντού καθώς προχωράμε στα σοκάκια.

Η επίσκεψη στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο είναι απαραίτητη για τον «ψαγμένο» τουρίστα. Εκεί βρίσκονται πέτρινες πλάκες με την αρχαιότερη όπως πιστεύεται γραφή του κόσμου (αραμαϊκά), αλλά και διάφορα άλλα ενδιαφέροντα ευρήματα. Ύστερα από την πρώτη βόλτα και την επίσκεψη στο μουσείο επιβάλλεται χαλάρωση. Ξαποσταίνουμε σε ένα από τα δεκάδες παραδοσιακά καφενεία για αραβικό καφέ αρωματισμένο με κάρδαμο. Για τους πιο… μερακλήδες μια σίσα (ναργιλές) με αρωματικό καπνό (κατά προτίμηση μήλο), θα δώσει κουράγιο για την συνέχεια.

Στα σούκ –σοκάκια- του Αλ Χαμιντία, της μεγαλύτερης κλειστής αγοράς του κόσμου, το παζάρι δίνει και παίρνει. Ένα ατελείωτο δίκτυο από σκεπαστές στοές γεμάτες μαγαζιά που θυμίζει έντονα το δικό μας Μοναστηράκι. Στο πολύ μεγαλύτερο φυσικά. Εδώ θα βρείτε τα πάντα: ρούχα, μπαχαρικά, χαλιά, ασημικά, χρυσά, ασημοκεντημένα υφάσματα, πλούσια διακοσμητικά θέματα. Οτιδήποτε περιμένει κανείς από ένα μεσανατολικό παζάρι. Μην ξεχάσετε, επίσης, να ρωτήσετε τους ντόπιους για του Σούκ του Χρυσού (αγορά χρυσού). Εκεί θα βρείτε κομμάτια σε απίστευτες τιμές, από 18 καράτια και πάνω! Που ξέρετε, μπορεί να σας χρειαστούν εν όψει οικονομικής κρίσης… Έξω ακριβώς από το κάστρο του Αλ Χαμιντία, θα δείτε το εντυπωσιακό χάλκινο άγαλμα του έφιππου Σαλαντίν (φώτο). Πρόκειται για τον θρυλικό αρχηγό των Αράβων που πολέμησε τους Σταυροφόρους. Η Δαμασκός ήταν η πόλη που κατέληξε και ετάφη το 1193. Έξω από την Ανατολική Πύλη της παλαιάς πόλης (Bab Sharqi) στα 400 μέτρα περίπου δεξιά θα βρεθείτε στο Bab Kisan. Εκεί είναι η εκκλησία του Απόστολου Παύλου και το καταφύγιό του. Το μέρος που δίδαξε και κατοίκησε. Το εσωτερικό του είναι εντυπωσιακό, με πλήθος αγιογραφιών. Επίσης, κοντά στην Bab Sharqi, στο τέλος της Via recta, στο χριστιανικό μέρος της πόλης, βρίσκεται το σπίτι του Αγίου Ανανία .Εκεί λέγεται ότι ο Ανανίας βάπτισε τον Σαούλ (Απόστολο Παύλο). Το σπίτι –εκκλησάκι βρίσκεται πέντε μέτρα κάτω από το έδαφος και έχει αναπαλαιωθεί αρκετές φορές. Αποτελείται από δύο μικρά δωμάτια με γυμνούς, πέτρινους τοίχους και είναι το μόνο μέρος χριστιανικής λατρείας από τον πρώτο αιώνα που έχει επιβιώσει στην πόλη.

Από τις 7 πύλες που περιβάλλουν την Παλαιά πόλη, αυτή με την μεγαλύτερη ιστορία είναι η Bab Touma ή αλλιώς η Πύλη του Αγίου Θωμά, ενός από τους 12 Αποστόλους του Ιησού. Είναι επίσης ο πιο παλαιός δήμος της Δαμασκού. Τον 16ο αιώνα, μετά την κατάληψη της Αντιόχειας από τα τουρκικά στρατεύματα, ο δήμος της Bab Touma έγινε η έδρα των Ελληνο- Ορθόδοξων και Ελληνο-καθολικών Εκκλησιών για την Βόρεια Ανατολή (Συρία, Λίβανος και νότια Τουρκία).

Το κτίριο που ακολουθεί δεν είναι τυχαίο. Οπότε οφείλετε να προετοιμαστείτε αναλόγως πριν το επισκεφτείτε. Το Τζαμί των Ομμευαδών, το πλέον σημαντικό κτίσμα της Δαμασκού, αλλά και ολόκληρης της Συρίας είναι πραγματικά εκθαμβωτικό. Το ιστορικό του παρελθόν είναι πλούσιο: στην ίδια θέση υπήρξε ναός (3000 π.Χ), ακολούθησε χριστιανική Βασιλική, που έδωσε την θέση της στο μεγάλο τέμενος του σήμερα. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα τζαμιά στον κόσμο και μία από τις αρχαιότερες τοποθεσίες συνεχούς προσευχής από την άνοδο του Ισλάμ. Η αρχιτεκτονική και διακοσμητική λαμπρότητα είναι αρκούντως επιβλητικές ενώ η ιερότητα του ναού υπολείπεται μόνο σε σχέση με τα ιερά τεμένη της Μέκκας και της Μεδίνας. Στην εσωτερική αυλή δεσπόζει η οκταγωνική κατασκευή της δυτικής πλευράς, διακοσμημένη με περίτεχνα μωσαϊκά του 14ου αιώνα που στέκονται επάνω σε ρωμαϊκούς κίονες. Υπάρχουν τρεις μιναρέδες. Ο παλαιότερος είναι «της νύφης», ο ομορφότερος είναι μάλλον ο Αλ Γκαρμπίγια, ενώ ο ψηλότερος είναι αυτός του Ιησού που ονομάστηκε έτσι γιατί, σύμφωνα με την παράδοση, εδώ θα εμφανιστεί ο Χριστός την Ημέρα της Κρίσης.

Στο εσωτερικό του χώρου προσευχής ένας μικρός ναός μοιάζει εκτός τόπου και χρόνου. Με πράσινο τρούλο και μαρμάρινη επένδυση το παρεκκλήσι του Ιωάννη του Βαπτιστή φιλοξενεί το λείψανό του. Σύμφωνα με την ιστορία, όταν χτιζόταν το τέμενος τον 8ο αιώνα, βρέθηκε ένα φέρετρο θαμμένο κάτω από την παλαιά Βασιλική. Περιείχε το κεφάλι του βιβλικού χαρακτήρα, με μαλλιά και δέρμα, σχεδόν άθικτα. Έκτοτε, αυτό το λείψανο βρίσκεται ακόμα μέσα στο τέμενος και πιστεύεται ότι ανήκει στον άνθρωπο που βάφτισε τον Ιησού. Στους αρχαιολογικούς κήπους έξω ακριβώς από το Τζαμί, βρίσκεται το μαυσωλείο του Σαλαντίν, χτισμένο το 1193. Αποκαταστάθηκε χάρις στον Γερμανό Kaiser Wilhelm , κατά την επίσκεψή του στην Δαμασκό το 1898 και περιέχει το ξύλινο φέρετρο του αρχηγού των Αράβων, περίτεχνα διακοσμημένο με μοτίβα της εποχής.

Εκδρομές
Πριν φύγετε από την Δαμασκό, αξίζει να επισκεφτείτε ορισμένα μέρη που είναι σχετικά κοντά και έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον.

Σαιντνάγια
45 λεπτά βόρεια της Δαμασκού, δεσπόζει η Σαιντνάγια, μια πόλη χτισμένη στα βουνά, 1500 μέτρα πάνω από την θάλασσα. Ήταν μία από τις επισκοπικές πόλεις του αρχαίου Πατριαρχείου της Αντιοχείας και συνδέεται με πολλά βιβλικά και θρησκευτικά γεγονότα. Σύμφωνα με τοπικές παραδόσεις, σε αυτήν την περιοχή ο Κάιν σκότωσε τον αδερφό του Άβελ. Το μοναστήρι που υπάρχει εκεί είναι χτισμένο μέσα στο βουνό (400 μ.Χ.) και είναι όλο από πέτρα. Μουσουλμάνοι και χριστιανοί από κάθε γωνιά της γης, επισκέπτονται το ιερό της μονής για να θεραπευτούν. Ο θρύλος λέει, ότι μια καλόγρια ενώ κουβαλούσε λάδι, σκόνταψε και το έχυσε. Στο σημείο που έπεσε το λάδι σχηματίστηκε η εικόνα της Παναγίας, που υπάρχει ακόμα και σήμερα και προσκυνείται ακόμα και από τους μουσουλμάνους…

Παλμύρα
Μία πόλη γεμάτη αρχαία. Ήταν σταυροδρόμι εμπορίου στην αρχαιότητα και παρά τους αιώνες που έχουν περάσει από πάνω της δεν σταματάει να προκαλεί δέος. Εντυπωσιακά ερείπια που περιλαμβάνουν τάφους ως και 4 ορόφους, μια μακρά οδό στολισμένη με ελληνιστικού τύπου κτίσματα, τον μεγάλο ναό του Μπέλ, αγορά, βουλή και λουτρά. Έξω από τον αρχαιολογικό χώρο, δίπλα ακριβώς, μπορείτε να επισκεφτείτε το Μουσείο της περιοχής πού στεγάζει αρκετά ευρήματα. Σε αυτήν την πόλη έζησε και πέθανε η περίφημη βασίλισσα Ζηνοβία, πού αντιστάθηκε σθεναρά στην ρωμαϊκή κατάκτηση φέρνοντας έτσι και το τέλος της πόλης. Για να θαυμάσετε την Παλμύρα σε όλο της το μεγαλείο θα πρέπει να αφιερώσετε τουλάχιστον μία ολόκληρη μέρα. Υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία στην περιοχή και εστιατόρια για τους … κουρασμένους επισκέπτες.

Μάλιστα τα Cham Hotel (Παλμύρα και Δαμασκός), διοργανώνουν σαφάρι στην έρημο της Παλμύρα και σας δίνουν την δυνατότητα να διανυκτερεύσετε με τους Βεδουίνους μέσα σε σκηνές, συντροφιά με παραδοσιακή μουσική, χορό της κοιλιάς και παραδοσιακά αραβικά φαγητά: Μάνσαφ (κοτόπουλο με σως γιαουρτιού), ρύζι με κουκουνάρι και μοσχάρι, ρεβυθοσαλάτα, αραβικές πίτες και παραδοσιακό αραβικό καφέ (Άχουε) – είναι σαν τον ελληνικό αλλά πιο βαρύς. Στο πακέτο συμπεριλαμβάνεται ξεναγός για τον ναό (+5€) και καμήλες για την διαδρομή. Το συνιστούμε ανεπιφύλακτα!

Ψώνια, βόλτες, περιποίηση
Η περιοχή Αμπουρεμάνε είναι η πιο κοσμοπολίτικη περιοχή της Δαμασκού. High class μαγαζιά, Fancy εστιατόρια και ένα πιο ευρωπαϊκό προφίλ την χαρακτηρίζουν. Για τις γυναίκες, υπάρχουν δεκάδες ινστιτούτα αισθητικής σε κάθε περιοχή της Δαμασκού. Όλα σε πολύ καλές τιμές και με αρκετές υπηρεσίες. Μπορείτε να περιποιηθείτε τα νύχια σας (3€) και να κάνετε μασάζ, spa και περιποίηση προσώπου μόνο με 50€!

Φαγητό - Διασκέδαση
Το φαγητό στην Δαμασκό είναι πολύ φτηνό και πεντανόστιμο. Θα φάτε τα καλύτερα σουβλάκια της ζωής σας και όχι μόνο! Τα εστιατόρια είναι πραγματικά αμέτρητα στα σοκάκια της πόλης και οι ιδιοκτήτες θα χαρούν να σας εξυπηρετήσουν. Από αραβική κουζίνα δοκιμάσαμε και εντυπωσιαστήκαμε με το «Bed haretna» κοντά στην πύλη της Bab Touma και με το «Bed yasmin» πάλι στην ίδια περιοχή. Αν είστε του… ιταλικού, το «La Casa» στην Sharia Abdul Malek θα σας γοητεύσει, με τον όμορφο εσωτερικό του χώρο που θυμίζει σπίτι. Το "Tale" βρίσκεται στον λόφο Κασίν, με φοβερή θέα και έχει αραβική κουζίνα, αλλά και ευρωπαϊκή. Στην περιοχή Al Kasaa, υπάρχει ένα από τα διασημότερα καφέ με ευρωπαϊκό στυλ, το Steed Café. Εκεί μπορείτε να γευθείτε αραβική και ευρωπαϊκή κουζίνα, καφέ, ποτά και αργιλέ. Επίσης το “Arabesque” στο κέντρο της Δαμασκού, με αραβική κουζίνα και όμορφη ατμόσφαιρα και το κυριλέ Elisaar στην Bab Touma. Όλα τα εστιατόρια στην Δαμασκό, από το πιο φτηνό μέχρι το πιο ακριβό έχουν εξαιρετικό σέρβις.

Στα top νυχτερινά μαγαζιά της πόλης συμπεριλαμβάνεται το Back Door στην Sharia Masr, που παίζει κυρίως ξένη μουσική, αλλά βάζει και ελληνικά! Ο ιδιοκτήτης του, ο Nabil Saroyf, έχει προτίμηση στα ελληνικά μπιτάκια , οπότε μην εκπλαγείτε αν ακούσετε κάποιο γνώριμο τραγούδι! Το Abu al-Azz, πίσω από το σουκ Αλ Χαμιντία, είναι ένα παραδοσιακό μαγαζί με αραβική μουσική, στο οποίο μπορείτε να φάτε και να δείτε χορό της κοιλιάς, όπως επίσης και δερβίσηδες. Τέλος, το Oxygen στην Bab Touma είναι ένα Funky Bar με αυστηρή πόρτα.

Διαμονή
Η Δαμασκός προσφέρει άνετη διαμονή σε όμορφα ξενοδοχεία. Στο κέντρο της πόλης μπορείτε να μείνετε στα Cham, Sheraton, 4 seasons και Meridien, όλα τεσσάρων αστέρων. Για πιο low budget επιλογές : City Hotel, Al-Rabie Hotel, Al-Haramain Hotel όλα στο κέντρο της Δαμασκού.

Πώς θα πάτε
Απευθείας με την Syrian Air (γύρω στα 350€), με Cyprus Airways μέσω Λάρνακας (390€) ή και με Turkish Airlines (410€) με στάση στην Άγκυρα (Οι τιμές στις παρενθέσεις ενδέχεται να έχουν μεταβληθεί).  Πιο αναλυτικά μπορείτε να δείτε τις πτήσεις προς Δαμασκό εδώ, όπως επίσης και οικονομικα πακέτα για Συρία εδώ και εδώ.

Γενικά Tips
*Πίνετε μόνο εμφιαλωμένο νερό.
* Η πόλη της Δαμασκού είναι αρκετά μεγάλη, οπότε συνίσταται να νοικιάσετε αμάξι. ΠΡΟΣΟΧΗ πολύ στους δρόμους της πόλης όπου συνήθως επικρατεί το αδιαχώρητο.
*Το αλκοόλ επιτρέπεται.
* Το ντύσιμο στους ιερούς χώρους πρέπει να είναι σεμνό για τις γυναίκες. Δεν χρειάζεται να προκαλέσετε.
*Αν σκοπεύετε να επισκεφτείτε την Δαμασκό τον χειμώνα, προετοιμαστείτε για χειμώνα! Το κρύο θα είναι αρκετά τσουχτερό.
* Μην πείτε δημόσια την λέξη "Χαρά" (με έντονο το "χ") καθώς σημαίνει ... περιττώματα.
* Για να δείτε όλα τα αξιοθέατα της πόλης, αλλά και τις γύρω περιοχές θα χρειαστείτε τουλάχιστον μία βδομάδα. Μην ανησυχείτε. Οι τιμές είναι αρκετά χαμηλές (400€ για 5 μέρες είναι καλά), αρκεί να υπολογίσετε ότι 1 ευρώ αντιστοιχει σε 59 συριακές λίρες)
* Αν θέλετε να επισκεφτείτε την πόλη μέσα στις γιορτές (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά), τα ξενοδοχεία Sheraton και Meridien κάνουν τα καλύτερα ρεβεγιόν σε πολύ προσιτές τιμές. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε τις ιστοσελίδες τους.

Γενικά, ο λαός είναι φιλικός και φιλόξενος. Οι ηθικές αρχές τους, τις οποίες και διατηρούν και σέβονται είναι ζωντανές. Ο επισκέπτης είναι ασφαλής αρκεί να σέβεται και να μην προσβάλλει τα ήθη και τα έθιμα με συμπεριφορές ανάρμοστες. Απλό ντύσιμο όχι όμως αποκαλυπτικό, σεβασμός στα τεμένη, φιλική στάση, υπομονή και χαμόγελο θα σας χαρίσουν αξέχαστες διακοπές σε έναν πραγματικά μοναδικό, θρυλικό προορισμό!

Κλεινοντας, παραθέτουμε μια ρήση του Μάρκ Τουέϊν για την πόλη η οποία πραγματικά την αντιπροσωπεύει πλήρως : «...τα παλαιότερα ιστορικά γεγονότα βάσισαν την πλοκή τους στην Δαμασκό. Εάν επιστρέψεις στο θαμπό παρελθόν, θα ανακαλύψεις ότι πάντοτε υπήρχε μια Δαμασκός... Διαφύλαξε τα οστά χιλίων αυτοκρατοριών και, πριν επιλέξει να χαθεί, θα υποδεχθεί τα υπολείμματα μυριάδων ακόμα»