Καρναβάλι στην Ξάνθη: Εικόνες Δύσης με χρώματα Ανατολής

της Έλενας Μπούλια

Έχουμε πολλές φορές αναφερθεί σε πόλεις της ελληνικής επαρχίας ως «μέρη για να ζει κανείς ανθρώπινα». Έχουμε εκθειάσει τις φυσικές ομορφιές τόπων και τοπίων, την ειλικρινή φιλοξενία των κατοίκων τους, την καθαριότητα και την οργάνωση των δήμων τους. Όσα μέρη, όμως, της Ελλάδας κι αν επισκεφθεί κανείς, λίγα μπορούν να δημιουργήσουν στον ταξιδιώτη αυτό το ανεξήγητο αίσθημα της ανάγκης για επιστροφή, σαν οι ρίζες του τόπου να φυτρώνουν από τη γη και να μπλέκουν σφιχτά στα πόδια και την καρδιά. Ένα τέτοιο μέρος είναι και η Ξάνθη.

Ξημερώματα Καθαράς Δευτέρας, κατηφορίζοντας στην Παλιά Πόλη: Ξεθεωμένοι από το τρελό πανηγύρι του Καρναβαλιού στην κεντρική πλατεία, έχοντας γιορτάσει το κάψιμο του Τζάρου στον ποταμό Κόσυνθο, αναζητούμε ένα καταφύγιο που θα μας ζεστάνει (το κρύο είναι τσουχτερό) και θα ημερέψει την πείνα μας. Εικόνες και σκέψεις περνούν από τα μάτια του μυαλού με ιλιγγιώδη ταχύτητα και σε ποιες από αυτές να πρωτοσταθεί κανείς για να ξεκινήσει να μιλά για την Ξάνθη! Ας σταθούμε, μια που το έφερε η κουβέντα στο, πιο επίκαιρο, το Καρναβάλι της.

«Πάτρα της βορείου Ελλάδος» χαρακτηρίζουν οι ταξιδιώτες καρναβαλιστές την Ξάνθη, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που την διακρίνουν ως κορυφαία στη διοργάνωση του δεκαπενθήμερου της Αποκριάς. Ο λόγος είναι ότι η Ξάνθη γιορτάζει το Καρναβάλι με έναν δικό της, πολύ πιο «ελληνικό» τρόπο, αφού ντόπιοι και μη φροντίζουν να περάσουν μέσα από αυτό αναφορές τόσο στη λαϊκή τοπική παράδοση, όσο και στη σύγχρονη επικαιρότητα, χρησιμοποιώντας αξεσουάρ, διακοσμητικά και φορεσιές που έχουν χρειαστεί μήνες και πηγαίο μεράκι για να ετοιμαστούν. Το αποτέλεσμα είναι αληθινό και μαγικό ταυτόχρονα, όσο παράδοξο και να ακούγεται αυτό. Ολόκληρη η πόλη χαμογελά τις μέρες αυτές και μαζί της χαμογελούν οι άνθρωποι, οι γειτονιές και τα σοκάκια.

Φέτος, όπως μάθαμε, ο Δήμος Ξάνθης ετοίμασε κάτι πραγματικά εντυπωσιακό. «Το ταξίδι των Aquareves» θα είναι το θέμα των φετινών Θρακικών Λαογραφικών Εορτών, που ξεκινούν το Σάββατο (23/02), με ένα σεληνιακό πλοίο που θα ταξιδέψει τους επιβάτες του στους δρόμους της πόλης, η οποία ωστόσο έχει μεταμορφωθεί σε ένα εξωτικό νησί, με παραδεισένιες ακτές και κρυμμένους θησαυρούς, σε ένα παραμυθένιο τοπίο γεμάτο όνειρα, μαγεία και ξέφρενα πάρτι. Ξυλοπόδαροι, ακροβάτες, μουσικοί και φαντασμαγορικά πυροτεχνήματα θα βρίσκονται στην πλατεία-νησί δίνοντας τον καλύτερό τους εαυτό για να διασκεδάσουν τους επισκέπτες τους, όπως μόνο οι Θρακιώτες ξέρουν να κάνουν.

Επιστροφή στην αναπόληση. Η Ξάνθη, λοιπόν, είναι μαγική. Είναι μικρή, είναι φιλική, κάνει κρύο αλλά είναι ζεστή. Και, το καλύτερό της, είναι μια απέραντη βόλτα. Η Παλιά Πόλη αποτελεί αναμφισβήτητα το highlight, με τα στενά σοκάκια της και τα εκπληκτικής αρχιτεκτονικής διατηρητέα κτίρια, την πλατεία Αντίκα, το λαογραφικό μουσείο της που στεγάζεται από το 1975 στο Αρχοντικό Κουγιουμτζόγλου και εξιστορεί με μοναδικό τρόπο την κοινωνική και οικονομική ζωή της πόλης από τις αρχές του 20ου αιώνα, και τα αμέτρητα μαγαζάκια της με τις αντίκες –πραγματικά έργα τέχνης.

Κάθε Σάββατο πραγματοποιείται στην καινούργια πόλη το περίφημο Παζάρι, που όμοιό του δεν έχουμε ξαναδεί. Εκεί το πάντρεμα Δύσης και Ανατολής έχει αποφέρει ανεπανάληπτους καρπούς. Στο Παζάρι βρίσκει κανείς τα πάντα: Από έπιπλα και οικιακές συσκευές, μέχρι ρούχα, διακοσμητικά και τρόφιμα. Και στους πάγκους με τα τρόφιμα σταματάμε. Γλυκά και ξηροί καρποί, λαχματζούν και γιαουρτλού, καριόκες, λουκούμια, παστέλια, σιροπιαστά, αμυγδαλωτά, παστέλια, η Ξάνθη φημίζεται για τις λιχουδιές της και δεν παραμελεί να γλυκαίνει με αυτές τους επισκέπτες της.

Επόμενη τρανταχτή εικόνα: «Η παραλία». Στην Ξάνθη βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας, η Πολυτεχνική Σχολή του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου της Θράκης. Για τους μεγαλύτερους αυτό μεταφράζεται ως «ζωή», με το μέσο όρο ηλικίας της πόλης να κυμαίνεται στα 20-25. Για τους νεώτερους, όμως, αυτό σημαίνει «παραλία». Όχι, δεν κάνετε λάθος, η θάλασσα απέχει μισή ώρα περίπου από την πόλη. Η «παραλία» είναι το meeting spot των νέων της Ξάνθης, ο δρόμος που περνά κατά μήκος του πανεπιστημίου και βρίθει από μαγαζιά, bar και καφετέριες. Εκεί που ο φοιτητόκοσμος χαλαρώνει, διασκεδάζει και ρεμβάζει τις όμορφες παρουσίες που πηγαινοέρχονται.

Όπως αναφέραμε και προηγουμένως, η Ξάνθη είναι μια ατελείωτη βόλτα, χωρίς μεμονωμένα αξιοθέατα αλλά με περισσότερο και λιγότερο εντυπωσιακές εικόνες που παγιδεύουν το βλέμμα. Το ποτάμι κατά μήκος της είναι μία από αυτές, οι ανακαινισμένες καπναποθήκες, το λεγόμενο Πι, μοσχομυρίζουν αναμνήσεις από την πολιτιστική κληρονομιά του παρελθόντος, οι εκκλησίες και τα μοναστήρια έλκουν τον κάθε περαστικό, η πανοραμική θέα από το κάστρο και τα τείχη της Ξανθίππης, από την οποία πήρε και το όνομά της η πόλη, κόβει την ανάσα.

Τα καφέ και τα εστιατόρια δίνουν και παίρνουν στην πόλη και με δυσκολία μπορεί να διακρίνει κανείς τα καλύτερα, τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται στην «παραλία» και στην πλατεία Αντίκα της Παλιάς Πόλης. Από αυτά αξίζει να επισκεφθεί κανείς για καφέ το Ψωμί και Σοκολάτα και το Πικάσο, για ποτό το Κοκόρι και το Ντίλι Ντίλι (φοβερές latin και reggae βραδιές), και για φαγητό τα εστιατόρια Ερωδιός και Δρομάκι, ενώ η ψαροταβέρνα Κήπος, δίπλα στο ποτάμι, μας εξέπληξε ευχάριστα.

Λίγα μόνο χιλιόμετρα έξω από την πόλη, η μαγεία συνεχίζεται. Αξίζει να βρεθεί κανείς στο Πόρτο Λάγος, το όμορφο ψαροχώρι με τις παραδοσιακές ταβέρνες στα σύνορα των Νομών Ξάνθης και Ροδόπης, εκεί που η λίμνη Βιστωνίδα ενώνεται με το Θρακικό Πέλαγος. Η ομορφιά του τοπίου είναι αξιομνημόνευτη, ενώ η περιοχή χαρακτηρίζεται από το εκκλησάκι του προστάτη των ναυτικών, τον Άγιο Νικόλα, που μοιάζει να αρμενίζει στα ανοιχτά της λίμνης. Νοτιότερα, ανάμεσα στους Νομούς Ξάνθης και Καβάλας, εκβάλει το Δέλτα του Ποταμού Νέστου, ένας από τους σημαντικότερους υγροτόπους της χώρας με μεγάλη ποικιλία στα είδη χλωρίδας και πανίδας και ένα εντυπωσιακό παραποτάμιο δάσος (το Κοτζά-Ορμάν). Στα ορεινά του νομού, τέλος, οι διαδρομές για πεζοπορία, ποδηλασία και σαφάρι με jeep 4x4, αλλά και ο καταρράκτης του Λειβαδίτη, και το Δασικό χωριό του Αντάλοφου, αποτελούν εμπειρίες ανεπανάληπτες.

Το άλμπουμ των εικόνων από τη «γειτονιά των αισθήσεων» κάπου εδώ κλείνει. Στην Ξάνθη έχει ήδη ξημερώσει Καθαρά Δευτέρα και το καφέ που μας έχει μέχρι τώρα φιλοξενήσει πρέπει να κλείσει και να ετοιμαστεί για την απογευματινή του βάρδια. Παίρνουμε το δρόμο της επιστροφής και με δυσκολία αποχωριζόμαστε τις ρίζες της Ξάνθης που δένουν τα πόδια μας, χωρίς όμως να καταφέρουμε να τις λύσουμε και από την καρδιά μας, η οποία έχει από την πρώτη στιγμή δώσει τον δικό της όρκο επιστροφής.

Διαμονή στην Ξάνθη:

* Z-Palace: Μοντέρνα υποδομή και υψηλό επίπεδο υπηρεσιών, στο κέντρο της Ξάνθης. Τιμές για αυτήν την περίοδο: 107 ευρώ το δίκλινο με πρωινό, χρήση γυμναστηρίου και σάουνας. (Τέρμα Γεωργίου Κονδύλη, Ξάνθη, τηλ. 25410 64414).

* Elena Hotel: Δύο μόνο βήματα από την Παλιά Πόλη και δίπλα στο ποτάμι, αποτελεί ένα από τα φιλικότερα καταλύματα της Ξάνθης. Οι τιμές αυτές τις μέρες ξεκινούν από 80 ευρώ για ένα δίκλινο με πρωινό. (Λ. Στρατού 2, Ξάνθη, τηλ. 25410 63901 – 5).

* Hotel Nemesis: Μοναδικής αρχιτεκτονικής αγροτουριστική μονάδα στην ορεινή Ξάνθη, κοντά στον οικισμό Κομνηνά του Δήμου Σταυρούπολης. Οι τιμές αυτήν την εποχή ξεκινούν από 100 ευρώ για ένα δίκλινο με τζάκι ή υδρομασάζ και πρωινό, και μπορούν να φτάσουν τα 140 ευρώ για ένα τετράκλινο (μονόχωρο) με πρωινό. (Κομνηνά Σταυρούπολης, Ξάνθη, τηλ. 2542 021005).