Subbuteo: Ο βασιλιάς των σπορ στο… τραπέζι

Οι τωρινές ηλικίες των 20 με 30 κατά πάσα πιθανότητα θα το θυμούνται. Πολύ πριν κάνουν την εμφάνιση τους τα ποδοσφαιράκια στις κονσόλες, η τότε νεολαία (και όχι μόνο) πέρναγε ατελείωτες ώρες σε ντέρμπι δίχως αύριο πάνω σε ξύλινα τραπέζια, λακτίζοντας με τους δείκτες πλαστικούς παίκτες πάνω σε πράσινη τσόχα. Οι πιο μερακλήδες πιθανώς να είχαν στήσει και το δικό τους στάδιο με κερκίδες, φίλαθλους, αστυνομικούς, φώτα, ακόμα και γηπεδικούς… ήχους σε βινύλιο. Ακόμα και σήμερα όμως, σχεδόν εβδομήντα χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, το Subbuteo δεν έχει χάσει την αίγλη του. Mάλιστα επανακυκλοφορεί… δριμύτερο, αυτή τη φορά από την εταιρεία Paul Lamond Games (κοστίζει περίπου 40€ μπορείτε να το παραγγείλετε εδώ)

Το 1929 ένας Άγγλος εν ονόματι Bill Kealey, παρουσιάζει ένα επιτραπέζιο παιχνίδι ποδοσφαίρου με την ονομασία New Footy. Το παιχνίδι περιλαμβάνει ξύλινα τέρματα με δίχτυ, φιγούρες από χαρτόνι και ημισφαιρικές βάσεις στις οποίες τοποθετούνταν οι φιγούρες που αναπαριστούσαν τους παίκτες. Η κάθε φιγούρα είχε συγκεκριμένη στάση για κάθε θέση, ενώ οι βάσεις ήταν ιδιαίτερα σκληρές και δεν γλιστρούσαν εύκολα. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένας άλλος Άγγλος, o Peter Adolph, παρουσιάζει μια πιο εξελιγμένη μορφή επιτραπέζιου ποδοσφαίρου. Αρχική του πρόθεση είναι να την ονομάσει «The Hobby», αλλά αφού κάτι τέτοιο δεν του επιτρέπεται, βρίσκει μια αντίστοιχη λατινική και κάπως έτσι γεννιέται το «Subbuteo». 

Το 1947 λοιπόν, κυκλοφορεί για πρώτη φορά το Subbuteo, περιλαμβάνοντας φιγούρες από σελιλόιντ (γνωστές και ως “Flat”), οι οποίες στηρίζονται σε πλαστικές ημισφαιρικές βάσεις που στην κάτω μεριά γίνονται ελαφριά επίπεδες. Στο παιχνίδι δεν περιλαμβάνεται η τσόχα, αλλά στις οδηγίες συνίσταται να χρησιμοποιείται αντί για γήπεδο μια… στρατιωτική κουβέρτα, η οποία τότε λόγω πολέμου ήταν σε αφθονία, ενώ στη συσκευασία υπάρχει και μια κιμωλία για το χάραγμα των γραμμών του γηπέδου. Με τα χρόνια οι φιγούρες εξελίχθηκαν στις κλασσικές «βαρέων βαρών» του 1967, στις Zombie του 1978 και εν τέλει σε αυτές ελαφριού τύπου το 1980, δεκαετία κατά την οποία το παιχνίδι έφτασε στο ζενίθ της φήμης του.

Παράλληλα, κυκλοφορούν και διάφορα αξεσουάρ που ενίσχυαν την ποδοσφαιρική εμπειρία όπως πράσινη τσόχα με γραμμές γηπέδου, κύπελλα, κερκίδες, φίλαθλοι, τραυματιοφορείς, φώτα, διαιτητές και βινύλιο με ήχους κερκίδας. Η απήχηση του παιχνιδιού είναι μεγάλη.  Παντού εμφανίζονται κλαμπ που διοργανώνουν ή συμμετέχουν σε διοργανώσεις, ενώ ιδρύεται η Αγγλική Ομοσπονδία Subbuteo και η Διεθνής Ομοσπονδία- FISA (Federation International Subbuteo Association). 

Την δεκαετία του ’90 η κυκλοφορία παιχνιδιών για κονσόλες περιορίζει την απήχηση του Subbuteo, χωρίς όμως να πτοεί τους εκατομμύρια θαυμαστές τους σε όλο τον κόσμο. Το 1999, η ιδιοκτήτρια εταιρεία του παιχνιδιού Hasbro, ανακοινώνει ότι προτίθεται να σταματήσει την παραγωγή σετ και αξεσουάρ, με την δικαιολογία ότι η ζήτηση δεν καλύπτει τα κριτήρια της εταιρείας για κάλυψη των εξόδων της παραγωγής. Το 2001 σταματά οριστικά η παραγωγή του, ενώ το 2005 η Hasbro σε μια καθαρά «εμπορική» κίνηση επανακυκλοφορεί το παιχνίδι με flat πλαστικές φιγούρες, στοχεύοντας αποκλειστικά στο παιδικό κοινό. 

«Το προϊόν γνώρισε μεγάλη άνθηση και στην Ελλάδα τη δεκαετία του ‘80», μου λέει ο Λεωνίδας Κουτρουμάνος πρόεδρος του ΠΣΕΑΕΠ  (Πανελλήνιος Σύλλογος Ερασιτεχνών Αθλητών Επιτραπέζιου Ποδοσφαίρου) και αντιπρόεδρος της FISTF (το νέο όνομα της Διεθνούς Ομοσπονδίας) σχετικά με την πορεία του Subbuteo επί ελληνικού εδάφους. «Τότε δεν υπήρχαν ακόμα τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και είχαμε πάρα πολλά μέλη στον Σύλλογο, κυρίως παιδιά», προσθέτει ο κ. Κουτρουμάνος. Το 1998 σηματοδότησε και στην Ελλάδα την «πτώση» του Subbuteo, το οποίο όμως ξαναγεννήθηκε το 2005 με την δημιουργία της πρώτης ανεπίσημης Ελληνικής Ομοσπονδίας. Το 2007 ο κ. Κουτρουμάνος ίδρυσε μαζί με άλλα δύο άτομα τον Πανελλήνιο Σύλλογο και το επιτραπέζιο ποδοσφαιράκι αρχίζει να παίρνει τα πάνω του, τόσο σε επίπεδο δημιουργίας clubs όσο και σε συμμετοχή από επίδοξους παίκτες. 

 «Το 2007 υπήρχαν συνολικά 7 clubs, σήμερα έχουμε 19 και ο αριθμός τους συνεχίζει να αυξάνεται. Κάθε χρόνο βάζουμε στον Σύλλογο δυο με τρία clubs. Αυτή τη στιγμή έχουμε 370 μέλη», αναφέρει χαρακτηριστικά και με μπόλικη αισιοδοξία για το μέλλον του «αθλήματος» στην χώρα.  Αξίζει μάλιστα να αναφέρουμε πως η Ελλάδα είναι η τρίτη δύναμη παγκοσμίως σε δυναμικότητα μελών, αλλά και σε αποτελέσματα τουρνουά στις μικρές ηλικίες.

Την ραγδαία αυτή ανάπτυξη ο κ. Κουτρουμάνος την αποδίδει στην πολύ καλή δουλειά που έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια από τους φίλους του επιτραπέζιου ποδοσφαίρου. «Έχουμε μερικά από τα καλύτερα γήπεδα στον κόσμο, πάνω από εκατό τραπέζια συνολικά, με καινούργιους παίκτες και εξοπλισμό», λέει για τον χώρο του Συλλόγου στην Καλλιθέα (Χρυσάνθου 3, δίπλα στον ηλεκτρικό), ο οποίος είναι ανοικτός τέσσερεις φορές την εβδομάδα (Τρίτη, Πέμπτη και Σαββατοκύριακα) για τα μέλη της Ομοσπονδίας (20€ εγγραφή και 20€ ετήσια συνδρομή). Δικές τους εγκαταστάσεις με «στημένα» Subbuteo, σε μικρότερη όμως έκταση, έχουν και τα clubs αρκετών περιοχών, όπως οι «Ολύμπια», οι «Highlanders Χαϊδαρίου» και ο ιστορικός «Άτλας».

Παγκόσμια τουρνουά γίνονται πλέον και σε ελληνικό έδαφος (ή καλύτερα… τραπέζι), τις ημερομηνίες των οποίων καθορίζει η Παγκόσμια Ομοσπονδία. «Είμαστε από τους προνομιούχους να έχουμε ένα από τα πέντε μεγαλύτερα πρωταθλήματα του κόσμου, το οποίο ονομάζουμε “Marathon” και γίνεται κάθε καλοκαίρι, ενώ είναι πολύ πιθανό το 2013 να φιλοξενήσουμε στον χώρο της Ομοσπονδίας μας το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα», λέει με περηφάνια ο κ. Κουτρουμάνος βλέποντας την αγάπη του για το «άθλημα», αλλά και τους κόπους πολλών χρόνων, επιτέλους, να καρποφορούν. «Έχουμε πολλές διεθνείς διακρίσεις. Η ομάδα του Άτλα έχει κατακτήσει το Europa League με αντίπαλο την Ρόμα το 2010, στην κατηγορία των Βετεράνων έχουμε πάρει χάλκινα μετάλλια, ενώ στη κατηγορία των πιτσιρικάδων έχουμε πάρει και χάλκινα και αργυρά σε παγκόσμια πρωταθλήματα και συνεχίζουμε να έχουμε διεθνείς επιτυχίες», προσθέτει. 

Μακριά από οπαδικούς φανατισμούς (τα ελληνικά clubs επίτηδες δεν έχουν ονόματα ελληνικών ομάδων), το Ελληνικό Subbuteo παρελαύνει και κερδίζει έδαφος σε πείσμα των καιρών (και των video games). «Πριν στηθεί όλο αυτό το οικοδόμημα ήταν πολύ δύσκολα τα πράγματα για εμάς», λέει χαρακτηριστικά.
 
«Τώρα πλέον όλα έχουν μπει σε μια σειρά. Τα πιτσιρίκια που ξεκινούν να παίζουν ενθουσιάζονται, τα περισσότερα μάλιστα τα φέρνουν σε εμάς οι γονείς τους που και αυτοί αγάπησαν το παιχνίδι» προσθέτει και τονίζει τον αγνό χαρακτήρα του αθλήματος: «Θέλουμε να βγούμε από το τέλμα του ελληνικού ποδοσφαίρου. Να είμαστε κάτι διαφορετικό. Το άθλημά μας είναι αγνό, δεν έχεις στοιχήματα, σκοπιμότητες. Παίζουμε για την τρέλα μας και για να περάσουμε καλά. Τους χουλιγκανισμούς τους αφήνουμε στο ποδόσφαιρο». 

Στο μέλλον ο κ. Κουτρουμάνος ελπίζει το Subbuteo  να κυκλοφορήσει ξανά στα ράφια των καταστημάτων, αλλά και να γίνει επίσημο άθλημα, έτσι ώστε όσοι συμμετέχουν σε παγκόσμιες διοργανώσεις, ανεξαρτήτως ηλικίας, να έχουν κέρδος από αυτό. «Η Ελλάδα έχει φωνή και μπορούμε να κάνουμε πράγματα. Βρισκόμαστε σε πολύ καλό δρόμο», καταλήγει.

Info: Πληροφορίες για το πού και πώς θα προμηθευτείτε το Subbuteo σε ελληνικό έδαφος μπορεί να σας παράσχει τηλεφωνικώς η Ομοσπονδία, η οποία συνεργάζεται με αντιπρόσωπους σε Ελλάδα και εξωτερικό που φέρνουν το παιχνίδι. (Τηλ: 6942803094). Αν το παραγγείλετε online, το στάνταρ πακέτο με κόκκινες και μπλε εμφανίσεις κοστίζει περί τα 40€, ενώ για μια επαγγελματική ομάδα με επίσημες εμφανίσεις υπολογίστε από 30€ έως 100€ ανάλογα με τη λεπτομέρεια των παικτών.