2009: Η χρονιά των άστρων

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Το διάστημα ανέκαθεν εξίταρε την φαντασία του ανθρώπου. Ποιοί είμαστε; Από που προερχόμαστε; Κινείται η γη; Υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες; Η επιστήμη της αστρονομίας κλήθηκε να απαντήσει σε ορισμένα από αυτά τα ερωτήματα η βάση των οποίων χάνεται στα βάθη των αιώνων. Μην πάμε όμως και πολύ μακριά. Πόσες φορές, ξαπλωμένοι ανάσκελα σε κάποια παραλία το καλοκαίρι, αφεθήκαμε να κοιτάζουμε με τις ώρες τα αστέρια και να σκεφτόμαστε πόσο μικροί και ασήμαντοι είμαστε σε σχέση με το σύμπαν; Η γοητεία του ουρανού είναι ακαταμάχητη. Η μελέτη του το ίδιο. Οποιοσδήποτε έχει έστω και ένα μικρό "κόλλημα" με την αστρονομία (ερασιτεχνικά ή μη) θα σας το μαρτυρήσει.

Τετρακόσια χρόνια λοιπόν, από την πρώτη παρατήρηση με τηλεσκόπιο του διάσημου αστρονόμου Galileo Galilei το 1609, η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (International Astronomical Union, IAU ) ανακήρυξε το 2009 ως Παγκόσμιο Έτος Αστρονομίας με κεντρικό θέμα «Το Σύμπαν: Δικό σας να το Ανακαλύψετε» (The Universe, Yours to Discover). Ο τίτλος φανερώνει ξεκάθαρα τον κυρίαρχο σκοπό και στόχο της παγκόσμιας αυτής προσπάθειας. Να δοθεί η δυνατότητα σε όλους εμάς τους "απλούς" πολίτες να συνειδητοποιήσουμε, μέσα από μια σειρά εκδηλώσεων και παρουσιάσεων, την θέση μας στο Σύμπαν που μας περιβάλλει, την όμορφη αίσθηση της έρευνας και της ανακάλυψης, την θετική συνεισφορά της Αστρονομίας και των άλλων θετικών επιστημών στην καθημερινή ζωή, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο η επιστημονική γνώση μπορεί να συνεισφέρει σε μια πιο ισορροπημένη και ειρηνική κοινωνία. Και τι πιο αντιπροσωπευτικό για να να εκφράσει μια ειρηνική κοινωνία από το ίδιο το σύμπαν, του οποίου αποτελούμε και εμείς ένα (μικροσκοπικό) κομμάτι. Όπου τα πάντα διέπονται από τους νόμους της Φυσικής και της Αστρονομίας. Όπου οι μόνες εκρήξεις είναι εκείνες των άστρων και των supernova.

Όπως αναφέρει και ο κ. Κανάρης Τσίγκανος, πρόεδρος της Ελληνικής Αστρονομικής Εταιρείας, "Το Διεθνές Έτος Αστρονομίας 2009 είναι, πρώτα και πάνω απ’όλα, μια δραστηριότητα για όλους τους πολίτες του πλανήτη μας. Έχει ως στόχο να δημιουργήσει τον ενθουσιασμό της προσωπικής ανακάλυψης, την ανάδειξη των αξιών της
επιστημονικής μεθόδου και της ευχαρίστησης του «μοιράσματος» της θεμελιώδους
γνώσης για το Σύμπαν και της θέσης μας μέσα σ’αυτό."

Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά μαζί με τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου στο Παγκόσμιο Έτος Αστρονομίας, με μία σειρά εκδηλώσεων που έλαβαν και θα λάβουν χώρα σε όλη την χώρα μέχρι το τέλος του χρόνου. Η Αστρονομία άλλωστε, μία από τις αρχαιότερες επιστήμες, έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα. Οι Έλληνες αστρονόμοι Θαλής, Αρίσταρχος, Πυθαγόρας, Πτολεμαίος, Ίππαρχος, Ερατοσθένης, κλπ, έθεσαν τις βάσεις της κατανόησης του κόσμου μας και έκαναν τους πρώτους υπολογισμούς για το μέγεθος της Γης καθώς και την απόσταση ανάμεσα σε αυτήν, τη Σελήνη και τον Ήλιο.

Δείτε τo διαφημιστικό video για το Παγκόσμιο Έτος Αστρονομίας 2009 στα Ελληνικά:

Μερικές από τις εκδηλώσεις και ομιλίες στα πλαίσια του Παγκόσμιου Έτους Αστρονομίας που ξεχωρίσαμε σε Αθήνα και επαρχία είναι οι παρακάτω:

Παρασκευή 26 Ιουνίου 2009, ώρα 19:30 : Κοσμικά εργαστήρια υψηλών ενεργειών. Ομιλητής: Ν. Βλαχάκης, Επίκ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά τις διαλέξεις ακολουθεί επίσκεψη στο αστεροσκοπείο, όπου γίνεται ενημέρωση για διάφορα επίκαιρα αστρονομικά θέματα, επίδειξη της λειτουργίας του τηλεσκοπίου και νυκτερινή παρατήρηση. Πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής στα τηλ. 7276917, 7276858, 7276896.

Σάββατο 27 Ιουνίου 2009: Αστρονομική βραδιά στο Τελλόγλειο, Θεσσαλονίκη. Σελήνη: 5 ημερών. -Προβολή διαφανειών -Έκθεση φωτογραφίας από τον Όμιλο φίλων Αστρονομίας (ΟΦΑ) -Ξενάγηση στο Μηχανισμό των Αντικυθήρων από το Γιάννη Σειραδάκη -Ξενάγηση στο βραδινό ουρανό με φορητά τηλεσκόπια του ΟΦΑ. Παρατηρήσεις διαττόντων αστέρων (δ-Υδροχόου) με γυμνό οφθαλμό.

Δευτέρα 7 Ιουλίου 2009: 10ο Θερινό Σχολείο Αστρονομίας στον Βόλο. Τμήματα: αρχαρίων, προχωρημένων, ανώτερο και Ολυμπιάδας. Αναλυτικό πρόγραμμα μπορείτε να βρείτε εδώ. Αμφιθέατρο Οικονομικού τμήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Σάββατο 29 Αυγούστου 2009: Ανοικτή εκδήλωση στις 29 Αυγούστου 2009 και στις 20:00 στο χώρο του τηλεσκοπίου Δ.Δωρίδη στο Θησείο.

Δευτέρα 31 Αυγούστου 2009: Αστροβραδιά στην Άνω Κερασιά Μαγνησίας σε συνεργασία με τον ομώνυμο τοπικό Εξωραϊστικό Σύλλογο. Πλατεία άνω Κερασιάς Μαγνησίας.

20- 24 Σεπτεμβρίου 2009: Αθήνα, 9ο Πανελληνίο Αστρονομικό Συνέδριο της Ελληνικής Αστρονομικής Εταιρείας. Οι εκδηλώσεις θα κορυφωθούν με την διοργάνωση του 9ου Πανελληνίου Αστρονομικού Συνεδρίου της Ελ. Ασ. Ετ., στο οποίο θα υπάρξει ειδική ημερίδα και για εκπαιδευτικούς. Για περισσότερες πληροφορίες κάντε κλικ εδώ.

25-27 Σεπτεμβρίου 2009: 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας. Θα διεξαχθεί στο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Θράκης του ξενοδοχείου Alexander Beach.

Κυριακή 1η Νοεμβρίου 2009: Ομιλία του κ. Ιωάννη Βέργου, φυσικού, με θέμα: "Μεταβλητοί αστέρες". Αμφιθέατρο Οικονομικού τμήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Αν τώρα η ιδέα της παρατήρησης του ουρανού σας ενθουσίασε και ανεξαρτήτως έτους αστρονομίας θέλετε να ανακαλύψετε με το δικό σας μάτι τα μυστικά των άστρων, οι επιλογές που έχετε ειναι πολλές και για κάθε τσέπη. Οι μεγαλύτερες εταιρείες στον χώρο είναι η Meade, η Coronado, η Orion, η Bushnel και η Celestron, οι οποίες διαθέτουν μια μεγάλη ποικιλία από τηλεσκόπια (βλ. σχετικά links). Κάντε κλικ πάνω στο όνομά τους για να δείτε περισσότερες πληροφορίες και χαρακτηριστικά.