Εδώ: Μια παράσταση που φιλοδοξεί να αλλάξει τον κόσμο

της Ηρώς Κουνάδη

1 δημοσιογράφος
8 αληθινές ιστορίες – μαρτυρίες μεταναστών που ζουν εδώ
4 πρωτοεμφανιζόμενοι Έλληνες ηθοποιοί
1 καινούριος χώρος
10 ανοιχτές πρόβες-δοκιμές με ελεύθερη είσοδο για το κοινό

Αυτά, τα ολίγα –κι όμως τόσα πολλά, που απλά δε φαίνονταν με την πρώτη ματιά– έλεγε το δελτίο τύπου της παράστασης «Εδώ – a work in progress» που έφτασε στο γραφείο μου ένα τυχαίο μεσημέρι της προηγούμενης εβδομάδας. Κι από κάτω μία και μοναδική φράση, αντί κειμένου. «Οχτώ πραγματικές αφηγήσεις που μάλλον θα αλλάξουν τον τρόπο που βλέπουμε τους μετανάστες στην Ελλάδα». Μάλιστα.

Είμαι γενικώς ιδιαίτερα επιφυλακτική με τις εξαγγελίες για παραστάσεις/ ταινίες/ ιστορίες/ εμπειρίες που υπόσχονται να αλλάξουν τον τρόπο που βλέπω κάτι. Ειδικά, δε, για τον τρόπο που «βλέπουμε» –το πρώτο πληθυντικό εδώ χωρά πολλή συζήτηση– τους μετανάστες στην Ελλάδα ήμουν σχεδόν πεπεισμένη ότι δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξει με καμία θεατρική παράσταση και καμία αληθινή ιστορία. Αν με ρωτούσαν πριν δω το «Εδώ», θα απαντούσα ότι ο χρόνος είναι η μόνη μας ελπίδα σε ό,τι αφορά την αλλαγή. Κι αυτό, με κάποια επιφύλαξη.

Το Κ44 στο Γκάζι το είχα προσέξει εδώ και μερικές μέρες. Το είχα δει φευγαλέα διασχίζοντας την Κωνσταντινουπόλεως ένα βράδυ Σαββάτου από εκείνα που περνάς μπροστά από νέους χώρους βιαστικά στο δρόμο για το «στέκι», βάζοντας μια υποσημείωση στο μυαλό –οι πιο οργανωτικοί και στο κινητό– να τα επισκεφθείς μέσα στην εβδομάδα. Περνώντας τις πόρτες του, ο χώρος και η ατμόσφαιρα μου έφεραν στο μυαλό κάτι από Bios και κάτι από τον Άνθρωπο του Μεταξουργείου. Καθόλου άσχημα για αρχή.

Προλαβαίνουμε δεν προλαβαίνουμε να παραγγείλουμε ποτά, και οι τέσσερις ηθοποιοί της παράστασης «βγαίνουν», όχι στο χώρο μπροστά από τα καθίσματα που προορίζεται για σκηνή επάνω στην οποία θα εκτυλιχθεί το έργο, αλλά στον κυρίως χώρο του μπαρ, και μας συστήνονται, προλογίζοντας την παράσταση. Μετά τη σύντομη εισαγωγή, μας καλούν να περάσουμε στις θέσεις του μικρού αυτοσχέδιου θεάτρου και να κλείσουμε τα κινητά μας. Η παράσταση αρχίζει.

Η υπόθεση –αν μπορεί κανείς να τη χαρακτηρίσει έτσι– έχει ως εξής. Οι συνεντεύξεις που έχει πάρει από μετανάστες ο, επίσης μετανάστης και γνωστός δημοσιογράφος, Γκαζμέντ Καπλάνι –άρθρα του οποίου έχετε διαβάσει στα Νέα και σε άλλες εφημερίδες, και το βιβλίο του οποίου «Μικρό Ημερολόγιο Συνόρων» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Λιβάνη– γίνονται οκτώ αριστοτεχνικά σκηνοθετημένοι από τον Γιώργο Νανούρη μονόλογοι, οι οποίοι αποδίδονται με απίστευτο πάθος επί σκηνής από τέσσερις πρωτοεμφανιζόμενους, και πολλά υποσχόμενους, ηθοποιούς.

Οκτώ διαφορετικές ιστορίες, με τόσα κοινά αλλά και τόσες διαφορές μεταξύ τους, οκτώ μαρτυρίες υπαρκτών προσώπων που ζουν εδώ, ανάμεσά μας, στην Αθήνα –το όνομα ενός από αυτούς κάποιοι ίσως το αναγνωρίσετε, είναι ο MC του hip hop συγκροτήματος Tang Ram, ο Zeraw. Οκτώ ιστορίες γεμάτες αλήθεια, γεμάτες δυνατές στιγμές, γεμάτες συγκίνηση, γεμάτες αγώνα. Κάποιες δοσμένες με μια δόση χιούμορ, κάποιες που αφήνουν μια νότα αισιοδοξίας να αχνοφαίνεται στο τελείωμά τους, κάποιες απαισιόδοξες, κάποιες γροθιά στο στομάχι.

Οι τέσσερις ηθοποιοί, που απευθύνονται από σκηνής ως επί το πλείστον στο κοινό, αναλαμβάνουν δύο ρόλους –συν κάποιους δευτερεύοντες, που παρεμβάλλονται με μια δυο ατάκες ως τρίτα πρόσωπα στις ιστορίες των άλλων– ο καθένας, τους οποίους δε διεκπεραιώνουν απλά: τους ζουν στο έπακρο. Θα ορκιζόμουν ότι είδα τουλάχιστον δύο από αυτούς να βουρκώνουν επάνω στη σκηνή, την ώρα που αγωνιζόμουν να συγκρατήσω τα δικά μου δάκρυα –μάχη που, για την ιστορία και μόνο, στο τέλος έχασα.

Δεν ξέρω αν υπάρχει τρόπος να χωρέσει τόσο συναίσθημα σε μια σύντομη παρουσίαση μιας παράστασης. Όπως δεν ξέρω και αν μια παράσταση μπορεί να αλλάξει τον κόσμο –ή συγκεκριμένα τον «τρόπο που βλέπουμε τους μετανάστες στην Αθήνα». Φοβάμαι ότι η συγκεκριμένη παράσταση δε θα μπορέσει, γιατί όλοι εκείνοι τους οποίους επικρίνουμε για το συγκεκριμένο τρόπο –τη συγκεκριμένη νοοτροπία, τις συγκεκριμένες πρακτικές, ή και τη συγκεκριμένη νομοθεσία αν θέλετε– δε θα τη δουν. Ελπίζω όμως ότι θα τη δουν όλοι οι υπόλοιποι. Και γράφω αυτές τις γραμμές γιατί θέλω να τη δουν όλοι οι υπόλοιποι. Κι όπως λέει και η τελευταία φράση της τελευταίας ιστορίας της παράστασης, «τα πιο μεγάλα πράγματα ξεκινούν από τις πιο μικρές επιθυμίες».

info:
Δημοσιογραφική έρευνα: Γκαζμέντ Καπλάνι
Παίζουν: Αννίτα Καπουσίζη, Σοφία Κεφαλληνού, Βαγγέλης Κοντομούς, Άννα Ψαρρά
Κοστούμια: Μαγιού Τρικεριώτη
Σκηνοθεσία: Γιώργος Νανούρης

Πότε: 18 Φλεβάρη με 1 Απρίλη κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:30
Πού: Κ44 Bar, Κων/πόλεως 44 δίπλα στο σταθμό “Κεραμεικός” του μετρό.
Κρατήσεις: 210 3423560, [email protected]
Είσοδος ελεύθερη, απαραίτητη η κράτηση θέσεων.