Aalst: Το δράμα επί σκηνής

της Κατερίνας Σφοντούρη

Δυο λόγια για την υπόθεση: Χειμώνας του 1999. Στο Aalst, μια μικρή βιομηχανική πόλη του Βελγίου, ένα ζευγάρι φτάνει σε ένα ξενοδοχείο κοντά στις γραμμές του τρένου μαζί με τα δυο ανήλικα παιδιά του. Τέσσερις μέρες αργότερα η αστυνομία εισβάλλει στο δωμάτιο συλλαμβάνοντας τους γονείς. Ο εφτάχρονος Φίλιππος και η μόλις τριών ετών Έλλη, βρίσκονται δολοφονημένοι από τους ίδιους τους γονείς τους.

Η ιστορία συγκλονίζει τόσο το Βέλγιο όσο και τον υπόλοιπο κόσμο. Ο Αντρέας και η Άννα δεν θα αρνηθούν ότι σκότωσαν τα παιδιά τους. Η κοινή γνώμη τους καταδικάζει κι εκείνοι καλούνται να απαντήσουν σε μια σειρά από καταιγιστικές ερωτήσεις.

Η παράσταση: Η τραγική ιστορία της διπλής παιδοκτονίας περνά από την πραγματικότητα στο κόσμο του θεάτρου, εντασσόμενη στο λεγόμενο documentary theatre ή ντοκουντράμα. Πρόκειται για μια κατηγορία θεάτρου η οποία προέκυψε στις αρχές του 1960 στην Γερμανία, όταν τα πολιτικά έργα των Rolf Hochhuth, Peter Weiss και άλλων δραματουργών ενσωμάτωσαν στοιχεία από πραγματικές δίκες για διάφορα γεγονότα που απασχολούσαν την κοινή γνώμη εκείνη την εποχή.

Συγκλονισμένοι από την ιστορία στην πόλη Aalst ακόμη και έξι χρόνια μετά (το 2005), οι συγγραφείς Πολ Χέιβερτ και Διμίτρι Φερχούλστ κράτησαν το 70% της πραγματικών γεγονότων, εισήγαγαν στοιχεία μυθοπλασίας και δημιούργησαν το θεατρικό έργο «Aalst».

Κείμενο δυνατό, για θεατές που αντέχουν να ακούν ανατριχιαστικές λεπτομέρειες και βαθιές εξομολογήσεις, το «Aalst» παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο θέατρο Θησείον. Η παράσταση που στήνει η Ελπίδα Σκούφαλου (σκηνοθεσία και μετάφραση) φέρνει την τραγωδία μπροστά στα μάτια μας και μας ζητά να ανακαλύψουμε τον χαρακτήρα των δύο δολοφόνων.

Στον ψηλοτάβανο και κάπως άχαρο -όπως η αίθουσα ενός δικαστηρίου- χώρο, οι θεατές κάθονται γύρω από μία εξέδρα-παζλ ανοιξιάτικου τοπίου που έστησε η Θάλεια Ιστικοπούλου. Πάνω σε αυτή την εξέδρα, τρομαγμένοι οι γονείς-πρωταγωνιστές αντιμετωπίζουν την άγρια πλευρά του δικαστηρίου. Το ζευγάρι αποτελούν η Αγλαΐα Παππά και ο Βασίλης Βασιλάκης.

Χωρίς να κοιτούν ούτε σχεδόν για μια στιγμή ο ένας τον άλλον, οι δύο γονείς -καλωδιωμένοι με μικρόφωνα για να ακούγονται- αρχίζουν να μιλούν για όσα τους βαραίνουν ή που θα έπρεπε να τους βαραίνουν. Χλωμοί, χαμένοι σε σκέψεις, άλλοτε μιλούν λίγο και άλλοτε σαν χείμαρροι κατακρίνουν το κοινωνικό σύστημα το οποίο τους αδικεί.

Δεν διστάζουν να ομολογήσουν την αλήθεια. Σκότωσαν τα παιδιά τους και μάλιστα με πολύ βασανιστικό τρόπο. Η Αγλαϊα Παππά δίνει την εντύπωση ότι βιώνει πραγματικά όσα μας αφηγείται. Την παρακολουθούμε να ξετυλίγει το κουβάρι της ζωής της, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μεγάλωσε, την άσχημη οικογενειακή κατάσταση, τα προβλήματα, την περιθωριοποίηση. Η ζωή αυτή όμως είναι που την ενώνει με το άλλο της μισό, τον Αντρέα.

Παιδί μεγαλωμένο σε ίδρυμα, μπλεγμένος σε μικροκλοπές, ο Αντρέας δεν έχει αισθανθεί την αγάπη παρά μόνο πλάι στην Άννα. Σαν ο ένας να συμπληρώνει τον άλλον, ο Βασίλης Βασιλάκης, ως Αντρέας, μας δίνει μια εικόνα ξεκάθαρη των συναισθημάτων αλλά και του τραυματικού παρελθόντος του. Μέσα από τους μονολόγους και των δύο, φτάνουμε συχνά στο σημείο να σκεφτόμαστε αν πρέπει όντως να τους θεωρούμε «τέρατα» ή να τους λυπόμαστε που είναι δυο άνθρωποι οι οποίοι απλά ποτέ δεν είχαν τις ίδιες ευκαιρίες με τους υπολοίπους.

Κι ενώ η μίζερη ζωή τους περνά μπροστά στα μάτια μας σε μικρά κεφάλαια και μέσω βιντεοπροβολών, η Ρένη Πιττακή βρίσκεται εκεί, με το αυστηρό ύφος της να περικυκλώνει τους παιδοκτόνους με τις ερωτήσεις της. Πολλαπλός ο ρόλος της, ως δικαστής, δημοσιογράφος, κοινωνική λειτουργός και σε τελική ανάλυση ως κοινή γνώμη, προσπαθεί να φωτίσει το αποτρόπαιο γεγονός και να ωθήσει το ζευγάρι να δώσει απαντήσεις στις ερωτήσεις κάθε απλού ανθρώπου.

Τα «παγωμένα» πρόσωπα του Αντρέα και της Άννας είναι εκεί και αποκτούν διάφορες αποχρώσεις, υπό τον σχεδιασμό των φωτισμών της Χριστίνας Θανάσουλα. Η τραγωδία παίρνει δραματικές διαστάσεις, το κοινό σοκάρεται, μισεί τους παιδοκτόνους αλλά ταυτόχρονα μισεί και την άδικη κοινωνία που μεγαλώνει ανθρώπους ικανούς να φτάσουν σε τέτοιες πράξεις.

Τελικά: Λίγοι θεατές, παράξενος φωτισμός και δυνατές ερμηνείες συνιστούν την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα για το ανέβασμα ενός απαιτητικού έργου όπως το «Aalst». Μία μόνο ώρα αρκεί ώστε το κοινό να «μπει» στην τραγική ιστορία του Αντρέα και της Άννας. Το τέλος μοιάζει εφιαλτικό ενώ περισσότερα ερωτηματικά γεμίζουν το μυαλό μας.

INFO: Aalst των Πολ Χέιβερτ και Διμίτρι Φερχουλστ
Θέατρο Θησείον-ένα θέατρο για τις τέχνες: Τουρναβίτου 7, Θησείο. Τηλ: 210-3254444
Παραστάσεις: Δευτέρα, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή στις 21:30
Τιμές εισιτηρίων: 20 €, φοιτητικό 15 €
Διάρκεια: 60 ΄