Επτά ταινίες – παραδείγματα επιδραστικού σινεμά, που αποδεικνύουν ότι η τέχνη μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.
Παλαιότερο των 360 ημερών
Μπορεί η Τέχνη να αλλάξει τον κόσμο; Αυτή η ερώτηση σηκώνει μεγάλες συζητήσεις και αναλύσεις, αλλά έξι ταινίες του 20ου αιώνα δίνουν τη δική τους – καταφατική – απάντηση. Το σινεμά, στη συγκεκριμένη περίπτωση, μπορεί. Είτε λίγο, είτε πολύ. Είτε ξεσηκώνοντας ολόκληρους λαούς, είτε αλλάζοντας την οπτική της κοινής γνώμης πάνω σε σημαντικά ζητήματα της ανθρωπότητας. Σε κάθε περίπτωση, μετά την προβολή των παρακάτω ταινιών… κάτι άλλαξε.
Φιλαδέλφεια
Είναι εξαιρετικά δύσκολο σήμερα να φανταστεί κανείς την περιθωριοποίηση που υπέστησαν άνθρωποι οι οποίοι έπασχαν από AIDS την δεκαετία του ’80, τα πρώτα δηλαδή χρόνια που εμφανίστηκε ο ιός HIV. Ήταν μια εποχή που η κοινή γνώμη των ΗΠΑ είχε δηλώσει κατά πλειοψηφία ότι οι πάσχοντες θα πρέπει να τεθούν σε καραντίνα ή να τοποθετηθούν επάνω τους σύμβολα με τατουάζ για να ξεχωρίζουν από τον «κανονικό» πληθυσμό. Κι ύστερα ήρθε η ταινία «Φιλαδέλφεια» το 1993, με την ιστορία ενός ομοφυλόφιλου δικηγόρου που απολύεται από την εταιρία του λόγω της ασθένειας. Ήταν η πρώτη φορά που το Χόλιγουντ «έπαιρνε θέση» ενάντια στην ομοφοβία και την κατακραυγή ενάντια σε όσους πάσχουν από AIDS και κατάφερε να κάνει το κοινό να δει από άλλη οπτική το ζήτημα. Ή έστω να μιλήσει για αυτό το ως τότε ζήτημα-ταμπού, που όλοι απέφευγαν όπως ο διάολος το λιβάνι.
Η Μάχη του Αλγερίου
Ένα αριστούργημα του 1966 που συχνά-πυκνά προβάλλεται και στις ελληνικές αίθουσες ή στα θερινά σινεμά ως επανέκδοση, η «Μάχη του Αλγερίου» μιλά για την επανάσταση της Αλγερίας την δεκαετία του ’50 ενάντια στους γάλλους αποικιοκράτες. Η ταινία εκείνη την εποχή απαγορεύτηκε στη Γαλλία, αλλά την δεκαετία που ακολούθησε, άρχισαν πολλοί αγώνες ανεξαρτητοποίησης ανά τον κόσμο. Μάλιστα, οι άνθρωποι του IRA και οι Μαύροι Πάνθηρες εφάρμοσαν στους αγώνες τους τακτικές που είδαν στην συγκεκριμένη ταινία – πρότυπο αστικού αντάρτικου. Επιπλέον, σήμερα χρησιμοποιείται σαν διδακτικό υλικό σε διπλωματικά σώματα και γραφεία εξωτερικής πολιτικής – λέγεται πως το 2003 προβλήθηκε στο Πεντάγωνο σαν ένα παράδειγμα προς μελέτη μετά τα προβλήματα των Αμερικανών στο Ιράκ.
Η δύναμη της θέλησης
Υπάρχουν ταινίες που αλλάζουν τον κόσμο (ή έστω ένα κομμάτι του) προς το καλύτερο. Και υπάρχουν και εκείνες που τον αλλάζουν προς το πιο επικίνδυνο. Όπως αυτό εδώ το κλασικό παράδειγμα προπαγανδιστικού φιλμ της Λένι Ρίφενσταλ, παραγγελία του Χίτλερ. Αποτελεί στην ουσία ένα ντοκιμαντέρ για το συνέδριο του Ναζιστικού Κόμματος του 1934 και αποθεώνει την ηγέτη του κόμματος με προσεκτικό μοντάζ, που έπεισε τους Γερμανούς ότι ο Χίτλερ είναι ο Μεσσίας τους, ότι απολαμβάνει καθολικής αναγνώρισης και τους ώθησε να στηρίξουν το Γ’ Ράιχ.
Η Γέννηση ενός Έθνους
Ανάλογη περίπτωση συναντάμε σε ένα από τα πρώτα σημαντικά μεγάλου μήκους έργα του 21ου αιώνα. Ο Γκρίφιθ αξιοποιεί νέες τεχνικές της (φρέσκιας την δεκαετία του 1900) τέχνης του κινηματογράφου για να διηγηθεί κομμάτια της αμερικανικής Ιστορίας από τον εμφύλιο ως την δολοφονία του Λίνκολν και την ίδρυση της Ku Klux Klan. Με σκηνές όπως τη στυγνή απόπειρα δολοφονίας μιας λευκής οικογένειας από μαύρους στρατιώτες και τα «παλικάρια» της Ku Klux Klan να τους αποτρέπουν, η ταινία θεωρείται από τις πιο αποτελεσματικές προπαγάνδες για την διαμόρφωση ενός έθνους και μιας γενιάς ρατσιστών.
Repentance
Το 1984, κυκλοφόρησε στη Γεωργία μία ταινία, στην οποία πρωταγωνιστούσε ένας δικτάτορας – κάτι ανάμεσα σε Στάλιν και Χίτλερ – ο οποίος πεθαίνει. Στη συνέχεια, μία γυναίκα σκάβει συνεχώς τον τάφο του και τον κρεμά σε ένα δέντρο, για να μην ξεχάσει κανείς τα εγκλήματά του. Ο τότε Πρόεδρος της Γεωργίας είδε την ταινία, την πρότεινε στον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, και εκείνος την πρόβαλε σε ολόκληρη την Σοβιετική Ένωση, σαν εξαιρετική παραβολή για τα εγκλήματα του παρελθόντος που πρέπει να διορθωθούν. Κάπως έτσι, αυτές οι προβολές έβαλαν το δικό τους λιθαράκι να διαμορφωθεί και να εδραιωθεί η ιδέα του κινήματος της Περεστρόικα.
A short film about killing
Αυτή η πολωνική ταινία του 1988 αποτελεί ακόμη ένα παράδειγμα ότι η τέχνη μπορεί να ταρακουνήσει την κοινή γνώμη και να επιφέρει πολιτειακές αλλαγές. Ήταν χάρη στις αποτροπιαστικές και άκρως ωμές και αληθοφανείς σκηνές της εκτέλεσης ενός κρατουμένου, διά χειρός Κισλόφσκι, που ο λαός απαίτησε την κατάργηση της θανατικής ποινής στη χώρα. Στην ταινία, ένας νεαρός σκοτώνει βίαια έναν ταξιτζή, ενώ ανακαλύπτουμε πως χρόνια πριν, είχε προκαλέσει και τον θάνατο της αδερφής του. Το δικαστήριο τον καταδικάζει σε θάνατο, και η σκηνή της κρεμάλας υπήρξε τόσο ρεαλιστική και εφιαλτική που προκάλεσε την άμεση αντίδραση των θεατών.
A girl in the river
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα ότι το σινεμά μπορεί να αφυπνίσει ακόμη και κυβερνήσεις είναι το βραβευμένο με Όσκαρ την περασμένη χρονιά ντοκιμαντέρ της Sharmeen Obaid-Chinoy, που διηγήθηκε την ιστορία μίας νεαρής Πακιστανής την οποία προσπάθησε να δολοφονήσει ο ίδιος της ο πατέρας. Πρόκειται για κλασική περίπτωση «φόνου τιμής», στους οποίους οφείλονται 5.000 θάνατοι κάθε χρόνο στο Πακιστάν. Το έγκλημα της κοπέλας; Αγάπησε τον «λάθος άνθρωπο». Η κοπέλα κατάφερε να γλιτώσει από τον θάνατο και έγινε το κεντρικό πρόσωπο αυτής της βραβευμένης ταινίας. Μάλιστα, η σκηνοθέτης δήλωσε συγκινημένη κατά την διάρκεια της απονομής απί το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός της χώρας είδε την ταινία και αποφάσισε να αλλάξει εσπευσμένα την νομοθεσία σχετικά με τους φόνους τιμής.
Όλες οι Ταινίες
100 χρόνια από τον Οδυσσέα
Ντοκιμαντέρ
3 Queer μικρού μήκους
Μικρού μήκους
Aespa World Tour in Cinemas
Μουσική
Animal
Δράμα
Back to Black
Δράμα
Demon Slayer: Kimetsu No Yaiba - To the Hashira Training (με υπότιτλους)
Δράσης
Dune: Μέρος δεύτερο
Δράσης
Ennio - The maestro
Ντοκιμαντέρ
Ghostbusters: Η αυτοκρατορία του πάγου
Περιπέτεια
Horrorant Film Festival - Νύχτες τρόμου 2024
Τρόμου
Joe Strummer: The Future Is Unwritten
Ντοκιμαντέρ
Kung Fu Panda 4 (με υπότιτλους)
Δράσης
Kung Fu Panda 4 (μεταγλωττισμένη)
Δράσης
Mistaken for Strangers
Κωμωδία
Playtime
Κωμωδία
Poor Things
Κωμωδία
Shayda
Δράμα
Spy x Family Code: White (με υπότιτλους)
Δράσης
Stop making sense
Ντοκιμαντέρ
Take a Trip
Ντοκιμαντέρ
Αγνωστοι μεταξύ μας
Φαντασίας
Αδέσποτα κορμιά
Ντοκιμαντέρ
Αμπιγκέιλ
Θρίλερ
Ανατομία μιας πτώσης
Αστυνομική
Αντίλαλος
Ντοκιμαντέρ
Απαγορευμένα παιχνίδια
Κωμωδία
Από την άκρη της πόλης
Δράμα
Αποκάλυψη τώρα: Final Cut
Δράμα
Αρθουρ ο βασιλιάς
Περιπέτεια
Ασπιλη
Τρόμου
Γάτες στο μουσείο (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Γκοτζίλα x Κονγκ: Η νέα αυτοκρατορία
Δράσης
Γυάλα
Τρόμου
Δύο δάχτυλα μέλι 2
Κωμωδία
Δύο φίλοι και ένας ασβούλης (μεταγλωττισμένη)
Κωμωδία
Εγώ, καπετάνιος
Δράμα
Εμφύλιος πόλεμος
Δράσης
Ενα ταξίδι για πάπιες (μεταγλωττισμένη)
Δράσης
Ένας προφήτης, μα τι προφήτης
Κωμωδία
Ενθύμιον
Ντοκιμαντέρ
Εξέλιξη
Κωμωδία
Επαγγελματίας υπνοβάτης
Κωμωδία
Ευχή (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Ζώνη ενδιαφέροντος
Δράμα
Ζωντανό πνεύμα
Δράμα
Η αρπαγή
Δράμα
Η κιβωτός του Νώε (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Η Μία και εγώ: Η ταινία (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Η περιπέτεια
Δράμα
Η τελευταία παμπ
Δράμα
Η Χίμαιρα
Περιπέτεια
Κάμπια νύμφη πεταλούδα
Δράμα
Μάμα Γκλόρια
Δράμα
Μετέωρο και Σκιά
Δράμα
Μη μου λες ψέματα
Δράμα
Μην ανοίγεις την πόρτα
Φαντασίας
Μην περιμένετε και πολλά από το τέλος του κόσμου
Κωμωδία
Ο Δράκος
Αστυνομική
Ο καταδικασμένος
Δράμα
Ο μικρός Νικόλας: Τι περιμένουμε για να είμαστε ευτυχισμένοι; (μεταγλωττισμένη)
Κωμωδία
Ο Μύλος και ο σταυρός
Δράμα
Ο τελευταίος ήρωας
Κωμωδία
Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος
Δράσης
Ο χορός των φαντασμάτων (μεταγλωττισμένη)
Κωμωδία
Οι αντίπαλοι
Δράμα
Οι άποικοι
Αστυνομική
Οι Ελευσίνιοι
Ντοκιμαντέρ
Περασμένες ζωές
Δράμα
Πεσμένα φύλλα
Κωμωδία
Ράδιο Γούλφμαν
Μυστηρίου
Σούπερ Μάγκι (μεταγλωττισμένη)
Κιν. σχέδια
Σπίθα στη θάλασσα
Οικογενειακή
Στενές επαφές με τον Διάβολο
Τρόμου
Στη φωτιά
Δράμα
Στην τύχη ο Μπαλταζάρ
Δράμα
Στο γραφείο καθηγητών
Δράμα
Στο ποταμόπλοιο
Ντοκιμαντέρ
Συνάδελφοι ηρωικοί οικοδόμοι
Ντοκιμαντέρ
Τα μαθήματα της Μπλάγκα
Δράμα
Το αγόρι και ο ερωδιός
Περιπέτεια
Το κατά Ματθαίον ευαγγέλιο
Δράμα
Το μπλε καφτάνι
Δράμα
Το περασμένο καλοκαίρι
Θρίλερ
Τοτέμ
Δράμα
Υπέροχες μέρες
Δράμα
Χαίρε, Μαρία
Δράμα
Χάος
Κωμωδία
Χορεύοντας με τον Μπέκετ
Δράμα
Χρήστος, το τελευταίο παιδί
Ντοκιμαντέρ
Χωρίς οξυγόνο
Δράσης
Ψάχνοντας τον Sugar man
Ντοκιμαντέρ
100 Years of Ulysses
Ντοκιμαντέρ
2 Fingers Honey 2
Κωμωδία
3 Queer shorts
Μικρού μήκους
9th Horrorant International Film Festival
Τρόμου
Abigail
Θρίλερ
Aespa World Tour in Cinemas
Μουσική
All of Us Strangers
Φαντασίας
Alma Viva
Δράμα
Ama Gloria
Δράμα
Anatomy of a Fall
Αστυνομική
Animal
Δράμα
Apocalypse Now: Final Cut
Δράμα
Arrete avec tes mensonges
Δράμα
Arthur the King
Περιπέτεια
Au Hasard Balthazar
Δράμα
Back to Black
Δράμα
Blaga's Lessons
Δράμα
Breathe
Δράσης
Cats in the Museum (dubbed)
Περιπέτεια
Challengers
Δράμα
Civil War
Δράσης
Combat Wombat: Back 2 Back (dubbed)
Κιν. σχέδια
Dance First
Δράμα
Demon Slayer: Kimetsu No Yaiba - To the Hashira Training (subbed)
Δράσης
Do Not Expect Too Much from the End of the World
Κωμωδία
Don't Open the Door
Φαντασίας
Dune: Part Two
Δράσης
Embryo Larva Butterfly
Δράμα
Ennio
Ντοκιμαντέρ
Fallen Leaves
Κωμωδία
Fellow heroic builders
Ντοκιμαντέρ
From the Edge of the City
Δράμα
Ghostbusters: Frozen Empire
Περιπέτεια
Godzilla x Kong: The New Empire
Δράσης
Harry Potter and the Philosopher's Stone
Δράσης
Ikiru
Δράμα
Il Vangelo Secondo Matteo
Δράμα
Immaculate
Τρόμου
In A Fishbowl
Τρόμου
Io Capitano
Δράμα
Je vous salue, Marie
Δράμα
Jeux interdits
Κωμωδία
Joe Strummer: The Future Is Unwritten
Ντοκιμαντέρ
Kaos
Κωμωδία
Kristos, The Last Child
Ντοκιμαντέρ
Kung Fu Panda 4 (Dubbed)
Δράσης
Kung Fu Panda 4 (subbed)
Δράσης
L'ete dernier
Θρίλερ
L`Avventura
Δράμα
La Chimera
Περιπέτεια
Late Night with the Devil
Τρόμου
Le petit Nicolas: Qu'est-ce qu'on attend pour etre heureux? (dubbed)
Κωμωδία
Le ravissement
Δράμα
Memento
Ντοκιμαντέρ
Meteor and Shadow
Δράμα
Mia and Me: The Hero of Centopia (dubbed)
Περιπέτεια
Migration (dubbed)
Δράσης
Mistaken for Strangers
Κωμωδία
Monty Python's Life of Brian
Κωμωδία
Noah’s Ark (dubbed)
Περιπέτεια
On the Adamant
Ντοκιμαντέρ
Past Lives
Δράμα
Perfect Days
Δράμα
Playtime
Κωμωδία
Poor Things
Κωμωδία
Professional Sleepwalker
Κωμωδία
Sea Sparkle
Οικογενειακή
Searching for Sugar Man
Ντοκιμαντέρ
Shayda
Δράμα
Shooting Blanks
Κωμωδία
Spy x Family Code: White (subbed)
Δράσης
Stop making sense
Ντοκιμαντέρ
Stray Bodies
Ντοκιμαντέρ
Take a Trip
Ντοκιμαντέρ
The Blue Caftan
Δράμα
The Boy and the Heron
Περιπέτεια
The Canterville Ghost (dubbed)
Κωμωδία
The Echo
Ντοκιμαντέρ
The Eleusinians
Ντοκιμαντέρ
The Mill and the Cross
Δράμα
The Ogre of Athens
Αστυνομική
The Old Oak
Δράμα
The Promotion
Κωμωδία
The Settlers
Αστυνομική
The Taste of Things
Δράμα
The Teachers' Lounge
Δράμα
The Zone of Interest
Δράμα
Totem
Δράμα
Two Buddies and a Badger: The Great Big Beast (dubbed)