Caesar Must Die: Σεμινάριο από τους βετεράνους Ταβιάνι

του Λουκά Τσουκνίδα
 
Οι γηραιοί πλέον αδερφοί Ταβιάνι επέστρεψαν δριμύτεροι μέσα στο 2012 και με την τελευταία τους δουλειά, έφυγαν απ' το Βερολίνο με την πολυπόθητη Χρυσή Άρκτο. Το “Caesar Must Die” είναι μια υβριδική ταινία, κάτι σα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ γύρω απ' το ανέβασμα του “Ιούλιου Καίσαρα” του Σαίξπηρ σε μια ιταλική φυλακή υψίστης ασφαλείας, με πρωταγωνιστές τους ίδιους τους κρατούμενους. Το αποτέλεσμα είναι ένα δυνατό δράμα, συναισθηματικά φορτισμένο και καλλιτεχνικά άρτιο.

Η υπόθεση

Οι κρατούμενοι των φυλακών Ρεμπίμπια ανεβάζουν “Ιούλιο Καίσαρα” υπό τις οδηγίες του θεατρικού σκηνοθέτη Φάμπιο Καβάλι. Κατά τις πρόβες και μέχρι τη μεγάλη βραδιά, θα συνδέσουν το κείμενο με τις εμπειρίες τους, θα κοιτάξουν μέσα στην καρδιά τους και θα αναρωτηθούν για το πόσα όμορφα πράγματα έχουν χάσει όλ' αυτά τα χρόνια απομονωμένοι...



Η κριτική

Αυτό που ξεχωρίζει απ' την αρχή μέχρι το τέλος της ενδιαφέρουσας αυτής δουλειάς των αδερφών Ταβιάνι, δεν ειναι άλλο από τις ερμηνείες των κρατουμένων, κατά τις πρόβες, αλλά και όταν παίζουν απλώς τον εαυτό τους, όπου διακρίνουμε μόνο ελάχιστες στιγμές αμηχανίας ή εμφανούς ερασιτεχνισμού. Απορροφούν τις οδηγίες του Καβάλι που ελάχιστα παρεμβαίνει και τους παροτρύνει μάλιστα να κρατήσουν στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας τους, όπως π.χ. η τοπική διάλεκτός τους, αρκεί να μην ξεχνούν ότι τα λόγια βγαίνουν απ' το στόμα ευγενών. Μέλη μαφιόζικων οργανώσεων, ισοβίτες ή βαρυποινίτες, οι πρωταγωνιστές ταυτίζονται γρήγορα με τους χαρακτήρες, το κείμενο και τα πάθη που περιγράφει, εμποτίζοντας τις ερμηνείες με στοιχεία απ' την προσωπική τους εμπειρία και δικαιώνοντας το πολύ καλό κάστινγκ του σκηνοθέτη τους.

Οι αδερφοί Ταβιάνι, διακριτικά, με σεβασμό και μια ιδιαίτερη προσήλωση στα πρόσωπα των κατά συνθήκη ηθοποιών τους, μας αφηγούνται το μέρος του έργου πριν την τελευταία πράξη μέσα από τα αποσπάσματα που προβάρουν, αλλά και τις προσωπικές στιγμές τους, εκείνες που προσπαθούν να μπουν στο πετσί του ρόλου τους και επιδεικνύουν μια σχεδόν εμμονική σχέση μ' αυτόν. Αποδίδουν τη διαδικασία των προβών με ασπρόμαυρη φωτογραφία και περνούν σε έγχρωμο όταν έρχεται η ώρα για τη μεγάλη πρεμιέρα, αλλά και την επικείμενη επιστροφή στη ρουτίνα των φυλακών. Μόνο μελανό σημείο του σεναρίου τους, οι σκηνές μέσα στα κελιά που ενώ θα έπρεπε να μοιάζουν αυθόρμητες, εκείνες πάσχουν από μια, μικρή αλλά συχνά παρατηρήσιμη, έλλειψη ρυθμού και φυσικότητας.

Τελικά, παίρνουμε δύο ιστορίες στην τιμή του ενός, τον “Ιούλιο Καίσαρα” του Σαίξπηρ και το ιστορικό μιας παράστασης που πραγματοποιήθηκε μέσα σε δύσκολες συνθήκες και κέρδισε ένα εγκάρδιο χειροκρότημα απ' το κοινό που παραβρέθηκε στο θεατράκι της φυλακής. Ανάμεσα στις γραμμές, διαβάζουμε τις εμπειρίες, τα συναισθήματα και τις σκέψεις των ανθρώπων που έφεραν εις πέρας την παράσταση, ανθρώπων που λίγη σχέση έχουν με την τέχνη ή το θεατρικό κείμενο, πλην ίσως του τύπου που παίζει τον Βρούτο, του Σαλβατόρε Στριάνο, ο οποίος, έχοντας γίνει επαγγελματίας ηθοποιός αφότου βγήκε, επιστρέφει στα παλιά του λημέρια για να προσφέρει τις ικανότητές του στους δημιουργούς.

Το “Caesar Must Die” είναι μια καλή ταινία και μια πολύ ενδιαφέρουσα ματιά στις καθαρτικές και αναμορφωτικές, ίσως, ιδιότητες της τέχνης.

Βγαίνουν ακόμη:
- Το παρωχημένο “Cosmopolis” του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ, το κακό θρίλερ επιστημονικής φαντασίας “Looper”, το ελβετικό δράμα “Sister” της Ούρσουλα Μέγιερ και η σπονδυλωτή ταινία για την Πόλη, “Do Not Forget Me Istanbul”.