Όσκαρ: Οι μεγάλοι... αδικημένοι της τελευταίας δεκαετίας

του Λουκά Τσουκνίδα

Καλή ταινία το “The King's Speech”, ο μεγάλος νικητής των φετινών βραβείων Όσκαρ, φτιαγμένη όπως προβλέπεται, με τα ιστορικά πρόσωπα, τα γεγονότα και τα κλισέ να μπλέκονται μεταξύ τους αριστοτεχνικά και τις ερμηνείες να προσθέτουν στην αληθοφάνεια της αφήγησης, όσο και στην απόλαυση της θέασης. Όμως η καλύτερη ταινία της προηγούμενης χρονιάς δεν ήταν αυτή.

Η καλύτερη ταινία του 2010 ήταν το “Inception” του Κρίστοφερ Νόλαν που, όπως πολλές άλλες ταινίες στην ιστορία του θεσμού (βλέπε “Πολίτη Κέην”), σνομπαρίστηκε είτε λόγω θέματος είτε λόγω είδους είτε λόγω της ολοφάνερης απουσίας οποιουδήποτε κοινωνικού μηνύματος παγκόσμιας απήχησης.

Στο πλαίσιο λοιπόν αυτής της πικρόχολης οπτικής στα λαμπερά βραβεία της Αμερικάνικης Ακαδημίας Κινηματογράφου, ορίστε 10 ακόμη ταινίες της τελευταίας δεκαετίας που θα μπορούσαν να διεκδικήσουν και να κερδίσουν το κορυφαίο βραβείο του αγγλόφωνου κινηματογραφικού κόσμου.

O Brother, Where Art Thou? των Τζόελ και Ίθαν Κοέν
Η χαρακτηριστική κωμωδία των αδελφών Κοέν, είναι μια παραλλαγή της Οδύσσειας που εκτυλίσσεται στην Αμερική του οικονομικού κραχ, ένα ρόουντ μούβι γεμάτο από κολλητικές μελωδίες της εποχής, αλλόκοτο χιούμορ από αλλόκοτους χαρακτήρες και σκηνές ανθολογίας που σου μένουν για καιρό. Όλα αυτά απογειώνονται απ' το πρωταγωνιστικό τρίο, Τζορτζ Κλούνι, Τζον Τορτούρο και Τιμ Μπλέικ Νέλσον, που συνδυάζουν άψογα την ιδιοσυγκρασία τους με την τρέλα των δημιουργών.

High Fidelity του Στίβεν Φρίαρς
Πέρα από μια καλή ρομαντική κομεντί με μουσική άποψη είναι και μια εξαιρετικά σύγχρονη ιστορία μετεφηβικής αναβλητικότητας και χρόνιου παλιμπαιδισμού βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Νικ Χόρνμπι, διασκευασμένη άψογα απ' τον Τζον Κιούζακ και το τιμ των σεναριογράφων του και δοσμένη στην εντέλεια επί της οθόνης απ' τον Στίβεν Φρίαρς. Είναι από 'κείνες τις ταινίες όπου όλα τα συστατικά συνδυάζονται τέλεια κι είναι καταδικασμένες ν' αποκτούν νέους οπαδούς για πάντα, όσο οι σύγχρονές τους θα πέφτουν στη λήθη.

Munich του Στίβεν Σπίλμπεργκ
Απλώς, η απόδειξη ότι ο Σπίλμπεργκ μπορεί να κάνει μια καλή ταινία όποτε του καπνίσει. Ένα καταιγιστικό θρίλερ που βασίζεται στα γεγονότα που ακολούθησαν τη δολοφονία των ισραηλινών αθλητών κατά την Ολυμπιάδα του Μονάχου το 1972, ενώ αποτελεί και μια έμμεση κατάθεση άποψης του αμερικανοεβραίου δημιουργού για το άλυτο Παλαιστινιακό ζήτημα. Ρυθμός, αγωνία, αμφιλεγόμενοι χαρακτήρες και ηθικά διλήμματα συνδυάζονται άψογα κατά το καθηλωτικο ξετύλιγμα των γεγονότων, απ' τη στρατολόγηση μέχρι την εκτέλεση.

Children of Men του Αλφόνσο Κουαρόν
Η επιστημονική φαντασία και η δράση δεν αποτελούν ελκυστικό δόλωμα για τα μεγάλα βραβεία της Ακαδημίας κι έτσι η κορυφαία post-apocalyptic ταινία της δεκαετίας έμεινε έξω κι απ' τις υποψηφιότητες ακόμη. Ένα εκπληκτικά σχεδιασμένο ερειπωμένο Λονδίνο αποτελεί το σκηνικό όπου ο απρόθυμος ήρωας αναγκάζεται εκ των συνθηκών να φέρει εις πέρας μια αποστολή απ' την οποία εξαρτάται το μέλλον της ανθρωπότητας. Εξαιρετικά σκηνοθετημένη και καλογραμμένη ταινία δράσης, με άψογο ρυθμό και χωρίς υπερβολικές παραισθήσεις προφητικού λόγου.

In the Loop του Αρμάντο Ιανούτσι
Ο Ιανούτσι ήρθε με φόρα απ' τη δουλειά του με το BBC (The Thick of It) και πάνω στο ίδιο κόνσεπτ, εκείνο της διογκωμένης μεταφοράς όσων πραγματικά συμβαίνουν πίσω απ' τη βιτρίνα της πολιτικής ζωής, έφτιαξε την απόλυτη πολιτική σάτιρα της δεκαετίας. Βρείτε μου κάποιον που βρίζει πιο γρήγορα απ' τον Μάλκολμ Τάκερ, τον απόλυτο spin doctor, έναν υπερήρωα του χειρισμού της κοινής γνώμης και των πολιτικών παρασκηνίων, ο οποίος καλείται εδώ να συμμαζέψει έναν υπουργό που έχασε τον έλεγχο και να μεθοδεύσει, τελικά, το αν θα γίνει πόλεμος ή όχι.

A Prairie Home Companion του Ρόμπερτ Άλτμαν
Η τελευταία ταινία του Άλτμαν είναι φτιαγμένη στο γνώριμο στιλ του, με τους πολλούς χαρακτήρες που διασταυρώνονται στο πλαίσιο ενός γεγονότος. Κατά διαβολική σύμπτωση το γεγονός είναι η τελευταία εκπομπή ενός γερασμένου πια ραδιοφωνικού σόου που ηχογραφείται σε ένα θέατρο που αναμένεται να κατεδαφιστεί. Όλοι κινούνται σε πνεύμα επικήδειου εκτός απ' τον παραγωγό-παρουσιαστή που αρνείται να κάνει την τελευταία του εκπομπή να ακούγεται σαν τέτοια. Υπέροχες ερμηνείες, χιούμορ, γλυκά μελαγχολική ατμόσφαιρα και καγχασμός στα μούτρα της μίζερης νοσταλγίας.

I'm Not There του Τοντ Χέινς
Ποτέ, κανένας σκηνοθέτης δεν κατάφερε να απεικονίσει τις πολλαπλές εκδοχές ενός μουσικού ινδάλματος με τον τρόπο που το έκανε ο Χέινς σ' αυτήν την πειραματική βιογραφία του Μπομπ Ντίλαν. Έξι διαφορετικοί ηθοποιοί παίζουν το ίδιο πρόσωπο σε διαφορετικές του φάσεις κι ο μύθος μπλέκεται με την πραγματικότητα για να μας τραβήξει αποτελεσματικά στο μυαλό ενός ιδιοφυούς δημιουργού, στην πιο ενδιαφέρουσα μουσική βιογραφία που έχω δει ποτέ μου.

Hunger του Στιβ Μακουίν
Οι τελευταίες μέρες του βορειοϊρλανδού ακτιβιστή και πολιτικού κρατούμενου Μπόμπι Σαντς, πριν και κατά την μοιραία λευκή απεργία πείνας του, ειδωμένες σε τρεις πράξεις. Η σκηνοθετική ευφυία του Μακουίν, η εικαστική αρτιότητα των πλάνων του και η εξαιρετική ερμηνεία του Μάικλ Φασμπέντερ απογειώνουν το λιτό και πανέξυπνο σενάριο. Μια καθηλωτική πολιτική ταινία που δεν κερδοσκοπεί σε αυτονόητα και ψάχνει στην καρδιά των χαρακτήρων της, των κινήτρων και των πράξεών τους.

The Visitor του Τόμας Μακάρθι
Ένας παραιτημένος Αμερικάνος επιστρέφει στο διαμέρισμα που διατηρεί στην πόλη και συναντά δύο εισβολείς, δύο εξαπατημένους μετανάστες που βλέπουν εκείνον ως εισβολέα. Ο Μακάρθι ξέρει να γράφει χαρακτήρες, να τους αφήνει να συστήνονται και μέσα απ' τη μεταξύ τους τριβή να βγαίνουν στην επιφάνεια τα μεγαλύτερα θέματα των οποίων εκείνοι αποτελούν έρμαια. Η ταινία του δεν είναι απλώς ανθρώπινη και συγκινητική, αλλά άκρως επίκαιρη και υποδόρια πολιτική.

Gran Torino του Κλιντ Ίστγουντ
Ένας ξοφλημένος αλλά περήφανος αμερικανοπολωνός, πρώην εργάτης στην ακμάζουσα αυτοκινητοβιομηχανία των ΗΠΑ, πρέπει να συμβιβαστεί με το γεγονός ότι η γειτονιά του αλλάζει πρόσωπο κι εθνολογικό χαρακτήρα κι ότι οι απόγονοί του είναι ανίκανοι να συντηρήσουν όσα εκείνος έχτισε. Πρέπει λοιπόν να βρει αλλού να μεταλαμπαδεύσει όσα του έμαθε, με το δύσκολο τρόπο, η ζωή. Στερεοτυπικό και προβλέψιμο, αλλά με έναν κεντρικό χαρακτήρα που σε απορροφά στην κοσμοθεωρία του και σε καθηλώνει όσο ψάχνει την έξοδο και τη λύτρωση.