Το κινηματογραφικό δεκαήμερο στη Θεσσαλονίκη τέλειωσε με την κλισέ πια Κυριακάτικη μελαγχολία, για όσους τουλάχιστον δεν ακολούθησαν το πάρτι της λήξης κι αποχαιρέτησαν τις τελευταίες βραδινές προβολές με μισόκλειστα μάτια από την κούραση.
Για να παρακολουθήσει κάποιος όλα τα ενδιαφέροντα δρώμενα του φετινού Φεστιβάλ, έπρεπε να είναι σε διαρκή κίνηση όχι μόνο μεταξύ λιμανιού και Ολύμπιον αλλά και διαφόρων άλλων σημείων της πόλης όπως οι δυο ανακαινισμένες αίθουσες του ”Βακούρα”, στην περιοχή της Καμάρας και η αίθουσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο κοντά στο Λευκό Πύργο.
Όρεξη να’ χει κανείς που λένε, αφού εκτός από το αναμενόμενο πλούσιο κινηματογραφικό μενού, θραύση έκαναν οι παράλληλες εκδηλώσεις, εκθέσεις, συναυλίες, διαλέξεις, συζητήσεις και τα καθιερωμένα πάρτι που μάλλον είχαν το δικό τους ”αποκλειστικό” κοινό που έχει βρει τη λύση στο εμπόδιο της... νύστας.
Το ανεξάρτητο αμερικάνικο σινεμά είχε φέτος την τιμητική του καθώς πρόεδρος της επιτροπής ήταν η παραγωγός Κριστίν Βασόν, μια δυναμική γυναίκα που εδώ και χρόνια προσπαθεί να δώσει βήμα σε δημιουργούς με πιο ”προκλητικό” κινηματογραφικό όραμα. Παράλληλα, γνωρίσαμε το έργο του σκηνοθέτη και παραγωγού Τζιμ Μακέι, τέσσερις ταινίες που θεωρώ ότι εμπεριέχουν όλη την ουσία της φιλοσοφίας του ”ανεξάρτητου” κινηματογράφου. Διάλεξη περί υποκριτικής έδωσε η Λίλι Τέιλορ, μια ηθοποιός που ακόμα και σήμερα συμμετέχει σε πολλές μικρές παραγωγές σαν κι αυτές που την ανέδειξαν.
Άκρως επιτυχημένο το αφιέρωμα στον Βέντερς με πολλές προβολές, έκθεση φωτογραφίας του ίδιου και της συζύγου του και δύο διαλέξεις του σκηνοθέτη με τον Βραζιλιάνο συνάδελφό του Βάλτερ Σάλες και το διευθυντή φωτογραφίας Φράντς Λούστιγκ. Ήταν αναμφισβήτητα ο σταρ της γιορτής.
Στο ελληνικό τμήμα είδαμε το έργο του Δήμου Θέου και του απολαυστικού στην απονομή Σταύρου Τσιώλη που ετοιμάζει κατά δήλωσή του ταινία για... τις γυναίκες. Από του γείτονες Βαλκάνιους γνωρίσαμε τον ιδιαίτερο Τούρκο δημιουργό Νούρι Μπίλγκε Τσειλάν, φωτογράφο και σκηνοθέτη που δε διστάζει να χρησιμοποιεί ως ηθοποιούς τους ίδιους τους γονείς του.
Πλην του Μακέι, το τμήμα ”Ημέρες Ανεξαρτησίας” έριξε τους προβολείς στον Αφρικανό Αμπντεραχμάν Σισακό και στο βετεράνο Τσέχο σουρεαλιστή Γιαν Σβενκμάγιερ, έναν άνθρωπο που το παρουσιαστικό του δεν προδιαθέτει με τίποτε για το περιεχόμενο των ταινιών του, οι οποίες γέμισαν τις αίθουσες. Αίσθηση έκανε και η έκθεση με γλυπτά, κατασκευές και πίνακες, δικά του και της γυναίκας του Εύας Σβενκμαγιερόβα.
Από τις πολλές ενδιαφέρουσες διαλέξεις, η πιο κατατοπιστική ήταν του Δανού σεναριογράφου του ”Δόγματος-95”, Μόγκενς Ρούκοβ, που με πολύ ”ιδιαίτερα” παραδείγματα και χιούμορ έδωσε σαφείς οδηγίες για το χτίσιμο χαρακτήρων ενώ ο Βιμ Βέντερς και ο Κώστας Γαβράς εστίασαν στην προετοιμασία για τον ερχομό του ψηφιακού σινεμά που δε θα αντικαταστήσει απόλυτα το παραδοσιακό φιλμ αλλά θα δώσει νέα εκφραστικά μέσα στο δημιουργό και θα διαμορφώσει μια νέα αισθητική.
Όσον αφορά την κινηματογραφική αγορά, ιδιαίτερη μνεία από εμένα στο κορεάτικο μπλοκμπάστερ ”Ο Ξενιστής”, μια ταινία για μια οικογένεια που ξαναενώνεται για να σώσει το νεαρότερο μέλος της από ένα... τέρας. Έχει βρει διανομή και θα προβληθεί στην Ελλάδα.
Πολλά μπράβο επίσης στην επιστροφή του Ούγγρου Γιόργκι Πάλφι που μετά το ιδιόρρυθμο ”Hukkle” μας ταρακουνάει με ένα γκροτέσκο, αποκρουστικό παραμύθι για τις τρεις γενιές μια αλλόκοτης ουγγρικής οικογένειας με τον εύγλωττο τίτλο ”Ταρίχευση”.
Τη νύχτα των βραβείων θριάμβευσε η Κορεάτικη ταινία ”Οικογενειακοί Δεσμοί” του Κιμ Τάε-Γιονγκ που έφυγε με το ”Χρυσό Αλέξανδρο” και τα βραβεία ”Κοινού”, ”Καλύτερης ηθοποιού” και ”Σεναρίου” που το μοιράστηκε με τον ”Ουρανό της Σουελί” του Βραζιλιάνου Καρίμ Αϊνούζ.
Ο Αργυρός Αλέξανδρος πήγε στο ”Μια Παρασκευή Απόγευμα” της Ιρανής Μόνα Ζαντί Χαγκίγκι ενώ για ”Σκηνοθεσία” και ”Καλύτερο Ηθοποιό” βραβεύτηκε η ”Ανάκτηση” του Πολωνού Σλάβομιρ Φαμπίσκι. Εκτός από το σενάριό της, η ταινία ”Ο Ουρανός της Σουελί”, απέσπασε το βραβείο ”Καλλιτεχνικού Επιτεύγματος” και το πρώτο βραβείο της διεθνούς επιτροπής των κριτικών FIPRESCI. Το αντίστοιχο για ελληνική ταινία, πήγε στο ”Eduart” της Αγγελικής Αντωνίου.
Οι έλληνες κριτικοί (ΠΕΚΚ), βράβευσαν το Γιώργο Οικονομίδη για το τολμηρό ”Με την ψυχή στο στόμα” ενώ οι τεχνικοί (ΕΤΕΚΤ) απέδωσαν τα εύσημα το ”Eduart”, για την τεχνική αρτιότητά του.
Το κοινό δήλωσε την προτίμηση του ψηφίζοντας τελικά, εκτός από τους ”Οικογενειακούς Δεσμούς” του διεθνούς διαγωνιστικού, το Ρουμάνικο ”Ήταν ή δεν ήταν;” του Κορνέλιου Παρουμπόιου, το ψηφιακό ”Όνειρα Θερινής Επαρχίας” του Γιώργου Ακσεχερλίδη (τμήμα Digital Wave) και απ΄το Ελληνικό τμήμα, το ”Γιο του Φύλακα” του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου.
Στο ελληνικό τμήμα, το 1ο Βραβείο ταινίας Μυθοπλασίας Μεγάλου Μήκους πήγε στο Eduart, της Αγγελικής Αντωνίου, το 2ο στον ”Γιο του φύλακα” του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου και το 30 στην ”Πανδώρα” του Γιώργου Σταμπουλόπουλου.
Λουκάς Τσουκνίδας
