Στις 23 Φεβρουαρίου του 1945, η Αμερικάνικη σημαία κυμάτισε σε μια κορυφή της νήσου Ίβο Τζίμα στην Ιαπωνία.
Η σχετική φωτογραφία, που αποθανατίζει έξι άντρες ενώ προσπαθούν να σηκώσουν το μεταλλικό κοντάρι, έγινε μία από τις πιο διάσημες εικόνες του 2ου παγκοσμίου πολέμου και όσοι από τους ”πρωταγωνιστές” της επέζησαν, χαρακτηρίστηκαν ήρωες αρκετά πριν από τους λοιπούς συναδέλφους τους.
Οι απώλειες στην – αμφισβητούμενης σημασίας- απόβαση της Ίβο Τζίμα ήταν πολύ μεγάλες για τους Αμερικανούς αλλά για ακόμη μια φορά πρώτο θύμα του πολέμου ήταν η αλήθεια.
Ο Κλιντ Ίστγουντ διάλεξε την μάχη αυτή, για το φιλόδοξο πρότζεκτ του που περιλαμβάνει δυο ταινίες. Η πρώτη, που βγαίνει αυτές τις μέρες στις αίθουσες, λέγεται ”Flags of our Fathers” και διηγείται την ιστορία από την Αμερικάνικη πλευρά ενώ η δεύτερη, εξιστορεί την Ιαπωνική εκδοχή με τον τίτλο ”Letters from Iwo Jima”.
Η αφήγηση της ιστορίας, γίνεται σε τρεις χρονικές περιόδους. Στη σημερινή εποχή, ο γιος ενός από τους ”πρωταγωνιστές” παίρνει συνεντεύξεις από εμπλεκόμενους που είναι ακόμα στη ζωή με σκοπό να γράψει ένα βιβλίο για τη συμμετοχή του πατέρα του στην ιστορική αυτή στιγμή. Εντωμεταξύ, γινόμαστε μάρτυρες της απόβασης και άλλων έντονων στιγμών από το πεδίο της μάχης πριν και μετά την έγερση της σημαίας, εστιάζοντας στα μέλη της διμοιρίας που τελικά φωτογραφήθηκαν.
Σε τρίτο παράλληλο επίπεδο, παρακολουθούμε την περιφορά των τριών επιζώντων- από τους έξι της εικόνας- ως ήρωες πίσω στην πατρίδα, σε μια προσπάθεια της κυβέρνησης να αφυπνίσει το λαϊκό αίσθημα και να μαζέψει χρήματα για τη συνέχεια του πολέμου.
Η διαρκής μετάβαση από τη μια χρονική περίοδο στην άλλη, χωρίς ξεκάθαρη σύνδεση και ο όγκος των πληροφοριών– ονόματα και πρόσωπα- που πρέπει να συνδυαστούν, αδικούν τη συνοχή του φιλμ. Αν αυτό ξεπεραστεί, βλέπουμε πως δεν πρόκειται για μια πολεμική μα ούτε για μια αντιπολεμική ταινία.
Ο πόλεμος είναι γεγονός, κάποιοι επιλέχθηκαν να πολεμήσουν και βρέθηκαν από τη μια στιγμή στην άλλη με ένα φορτίο στις πλάτες τους.
Η επιβίωση γίνεται προτεραιότητα χωρίς να το καταλάβουν και η συντροφικότητα το μοναδικό ιδανικό, τόνους βαρύτερο από τα μεγαλόσχημα ιδεώδη που κλήθηκαν να υπερασπιστούν εξ’ αρχής. Σε μια τόσο προφανή κατάσταση αλληλεξάρτησης, ο ”ήρωας” είναι ένα σχήμα λόγου, γι’ αυτό και όταν χρειαστεί, κατασκευάζεται τόσο εύκολα.
Είναι μια ταινία για τους ανθρώπους που πολέμησαν, για το πώς βλέπουν αυτοί το θέμα του ηρωισμού, του πατριωτισμού και της υπεράσπισης των σημαιών των προγόνων τους. Η τολμηρή, ξεκάθαρη ματιά του 76άρη Ίστγουντ – που γλίτωσε στο τσακ την Κορέα πριν γίνει ηθοποιός – δε σηκώνει αντιρρήσεις. Κι αν δεν αποφεύγει μερικές σχηματικές απεικονίσεις, όπως το θέμα της ρατσιστικής αντιμετώπισης του ινδιάνου Άιρα Χέις, αυτό είναι πιθανότατα λόγω οικονομίας, αφού η ταινία δε θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη χωρίς να κουράσει.
Η φωτογραφία, ιδιαίτερα στις μάχες, είναι εξαιρετική, με διαφορετικό χρωματισμό για τις τρεις χρονικές περιόδους και άψογα πλάνα της απόβασης– βοήθησε κι η εμπειρία του συμπαραγωγού Στίβεν Σπίλμπεργκ.
Οι ηθοποιοί κάνουν καλά τη δουλειά τους, με τον Άνταμ Μπιτς να κλέβει την παράσταση στο ρόλο του συναισθηματικού Άιρα Χέις, ενώ δε θα μπορούσε να λείπει από τέτοια ταινία η μορφή του Μπάρι Πέπερ.
Ανυπομονώ για την Ιαπωνική εκδοχή.
Οι υπόλοιπες
Το ”Wind that Shakes the Barley” δεν είναι ακόμα μια ταινία για τον ”IRA”. Είναι η ιστορία δύο αδερφών αλλά και η μελέτη του Κεν Λόουτς και του σεναριογράφου Πολ Λάβερτι στις πολλές ερμηνείες της επανάστασης και τους βαθμούς της αφοσίωσης σε ένα σκοπό. Σκεπτικισμός ή βαρβαρότητα; Εξαιρετική ταινία και Χρυσός Φοίνικας στο φεστιβάλ των Κανών.
Βγαίνουν ακόμα, η ξεκαρδιστική σάτιρα ”Borat” με τον Σάσα Μπάρον Κοέν ή Ali G να τα ισοπεδώνει όλα και να γίνεται περσόνα νον γκράτα στο Καζακστάν, η συλλογή ταινιών μικρού μήκους για το Παρίσι ”Paris je t’ aime” και η τρίτη συνέχεια των ταινιών τρόμου ”Saw”.
Λουκάς Τσουκνίδας
