Ο Σέρλοκ Χολμς του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ θα αναλογιζόταν τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του περιμένοντας μαζί με τον Γουότσον να σερβιριστεί το τσάι στη βιβλιοθήκη. Τυπικά αγγλικό. Ο Φίλιπ Μάρλοου του Ρέιμοντ Τσάντλερ θα περίμενε σε κάποιο καταγώγιο τον σκοτεινό πληροφοριοδότη του πίνοντας μπέρμπον. Τυπικά αμερικανικό.
Ο αστυνόμος Χαρίτος του Πέτρου Μάρκαρη είναι τυπικά ελληνικός. Τι σημαίνει αυτό; Ότι μουρμουρίζει με τη γυναίκα του, ότι ως τυπικός δημόσιος υπάλληλος έχει να αντιμετωπίσει τα παιχνίδια (μικρο)εξουσίας των προϊσταμένων του, ότι μποτιλιάρεται ως όλοι στους δρόμους της Αθήνας, ότι για τα μοναχικά του βράδια έχει να διαλέξει για γεύμα του τυρόπιτα ή σουβλάκια (και στις καλές μέρες ταβέρνα)...
Να εξηγούμαστε: ο Πέτρος Μάρκαρης δεν έχει φτιάξει μια καρικατούρα Έλληνα αστυνομικού, έχει φτιάξει έναν απολύτως αληθοφανή ήρωα για τα σύγχρονα δεδομένα, ο οποίος με εξίσου αληθοφανή τρόπο αντιμετωπίζει απολύτως αληθοφανή (για τα σύγχρονα δεδομένα μας) περιστατικά. Το γεγονός ότι το βιβλίο ”Βασικός μέτοχος” είναι το τέταρτο στο οποίο πρωταγωνιστεί ο αστυνόμος Χαρίτος δείχνει εν μέρει την αποδοχή του ήρωα.
Δείχνει επίσης την αποδοχή που γνωρίζει ο Π. Μάρκαρης ως πολύ καλός συγγραφέας (και όχι μόνο αστυνομικών έργων). Πλην των ”κλασικών” αρετών ενός αστυνομικού μυθιστορήματος (αφήγηση, ρυθμός, γλώσσα κ.λπ.) που επιδεικνύει, ως μεγάλο του πλεονέκτημα αποδεικνύεται ότι χειρίζεται και αναμιγνύει υποδειγματικά, θα μπορούσε να πει κανείς, την τρέχουσα (ή δυνάμει τρέχουσα) ειδησεογραφία για να πλέξει την ιστορία του.
Στο συγκεκριμένο βιβλίο ο αστυνόμος Χαρίτος έχει να αντιμετωπίσει έναν κατά συρροή δολοφόνο ανθρώπων που εργάζονται στον χώρο της διαφήμισης. Όμως, η κόρη του παράλληλα βρίσκεται μεταξύ των ομήρων κάποιων τρομοκρατών που έχουν καταλάβει ένα πλοίο. Οι δύο ιστορίες προχωρούν παράλληλα: ο πατέρας έχει να νοιαστεί για την τύχη της κόρης του, ο αστυνόμος έχει να διαλευκάνει εγκλήματα.
Η διαδρομή περνά από το γνωστό κτίριο της ΓΑΔΑ στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, από τις παρατημένες και γεμάτες σκουπίδια ολυμπιακές εγκαταστάσεις, από τα glamorous γραφεία των διαφημιστικών εταιρειών, από τα γραφεία υπουργών που ανησυχούν για το προφίλ τους και προϊσταμένων που ανησυχούν για την καρέκλα τους.
Το μόνο μη τυπικά ελληνικό, πάντως, στον ήρωα είναι η τελευταία του φράση στο βιβλίο (”Αλλά εγώ το έχω πάρει απόφαση ότι είμαι ένας μικρομεσαίος, που η ζωή του κυλάει με μικρές χαρές και μικρές εκδικήσεις”), μάλλον λίγοι το έχουμε πάρει απόφαση αυτό...
Εν κατακλείδι, απολαυστικό βιβλίο. Πάνω απ’ όλα ίσως γιατί ο αστυνόμος Χαρίτος μπορεί να ζει δίπλα μας κι αυτά που ζει να τα δούμε κάποια μέρα πρώτα πρώτα στα δελτία ειδήσεων...
Χρήστος Ζαρίφης
(Πέτρος Μάρκαρης, ”Βασικός μέτοχος”, εκδόσεις ”Γαβριηλίδη, σελίδες: 430, τιμή: 22,99 ευρώ)
