Μίνι εκδρομές στους μεσαιωνικούς πύργους της Αττικής
Ο 13ος αιώνας ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα περίοδο για την Αττική. Ακολούθησέ μας, καθώς εντοπίζουμε τα ίχνη του στον Μαραθώνα, τη Βραυρώνα, ίσως και τον Υμηττό.

Ο 13ος αιώνας ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα περίοδο για την Αττική. Ακολούθησέ μας, καθώς εντοπίζουμε τα ίχνη του στον Μαραθώνα, τη Βραυρώνα, ίσως και τον Υμηττό.
Υποθέτουμε ότι δεν το ακούς πρώτη φορά από εμάς, αλλά θα το πούμε για να είμαστε σίγουροι: Η Ιστορία της Αθήνας δεν πάει αρχαιότητα - Βυζάντιο - Οθωμανοί - σημερινή εποχή. Ή βασικά πάει, αλλά αυτά είναι τα πολύ χοντρικά, που αφήνουν απέξω μεγάλες χρονικές περιόδους και ένα σωρό πολιτισμούς που πέρασαν για λίγο ή για πολύ από τα τιμημένα αττικά χώματα.
Να, οι Βουργουνδοί, για παράδειγμα: Τους συναντάμε στην Αττική το 1200-κάτι, κι είναι αυτοί που χτίζουν τους μεσαιωνικούς πύργους οι οποίοι επιβιώνουν μέχρι σήμερα σε διάφορα σημεία της Αττικής. Πώς μας προέκυψαν εδώ οι Βουργουνδοί; Στόρι τάιμ.
Κάπου ανάμεσα στο 1204 και το 1207, η Θεσσαλονίκη έχει έναν βασιλιά, Βονιφάτιο Μομφερατικό τον λένε, κι είναι ένας από τους Σταυροφόρους που έχουν πάρει την Πόλη (αν κάτι σου έλεγε το 1204 και δεν μπορούσες να θυμηθείς τι). Αυτός, ο Βονιφάτιος, κάποια στιγμή δίνει σε ένα πατριωτάκι του από τη Βουργουνδία, τον Όθωνα ντε λα Ρος, δωράκι την Αττική ως τιμάριο. «Τι είναι τιμάριο;» σε ακούμε να ρωτάς, «τσιφλίκι» ερχόμαστε να απαντήσουμε, να τα λέμε λαϊκά να συνεννοούμαστε.
Τα χρόνια του Όθωνα και του γιου του, που τον έλεγαν Γκυ ντε λα Ρος και ήταν ο δεύτερος κυβερνήτης του Δουκάτου των Αθηνών, η Αττική αποκτά τους μεσαιωνικούς πύργους της, που ήταν βασικά παρατηρητήρια, τα οποία επικοινωνούσαν μεταξύ τους.
Εντυπωσιακά διατηρημένος, ο μεσαιωνικός πύργος της Βραυρώνας στέκει αγέρωχος στα 18 μέτρα του ύψους του, πολύ κοντά στον υδροβιότοπο και τον αρχαιολογικό χώρο της Αρτέμιδας. Έχει λίγο (βατό και για συμβατικά οχήματα) χωματόδρομο για να φτάσεις ως τον πύργο, και μετά ένα 3λεπτο περπάτημα σε μονοπάτι.
Η θέα είναι εντυπωσιακή, όχι μόνο επειδή ο πύργος βρίσκεται σε ύψωμα, αλλά και γιατί η απόσταση που τον χωρίζει από το αεροδρόμιο είναι τέτοια που θαρρείς θα απλώσεις χέρι και θα πιάσεις αεροπλάνο που προσγειώνεται. Η δε εικόνα καθώς ανηφορίζεις το σύντομο μονοπάτι, με τον μεσαιωνικό πύργο από τη μια και τον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου από την άλλη, είναι η τέλεια αναλογία για τούτη εδώ την πόλη, που ξέρει να σου δίνει σε μια μόνο εικόνα την εντύπωση ότι οι ιστορίες της, όσο και να τις επεκτείνεις επάνω σε έναν νοητό άξονα παρελθόν-μέλλον, πάντα θα συνεχίζονται.
Λεπτομέρειες, φαγητό και βόλτες στη γύρω περιοχή έχουμε εδώ - Μια μονοήμερη στη Βραυρώνα θα σε κάνει της Αρτέμιδος θαμώνα
Ο Πύργος της Οινόης χτίστηκε γύρω στο 1250, την εποχή του Γκυ ντε λα Ρος, κατά πάσα πιθανότητα για να προστατεύει και να εποπτεύει τα κτήματα της περιοχής, που ανήκαν είτε στην οικογένεια των ντε λα Ρος είτε σε κάποιον από τους υποτελείς τους. Σώζεται σήμερα σε αρκετά καλή κατάσταση, μετά τις πρόσφατες εργασίες αναστήλωσης που αποκατέστησαν τις μεσαιωνικές ιδιαιτερότητές του –έκλεισαν, ας πούμε, την είσοδο του ισογείου, που είχε προστεθεί μεταγενέστερα, καθότι στους πύργους της εποχής έμπαινες παραδοσιακά από τον πρώτο όροφο, είσοδος στο ύψος του εδάφους δεν υπήρχε.
Ο Πύργος βρίσκεται στην αρχή του φαραγγιού της Οινόης, που είναι ότι πρέπει για πεζοπορία σε βατό μονοπάτι, πλάι σε τρεχούμενα νερά με βατραχάκια που κοάζουν.
Λεπτομέρειες έχουμε εδώ - Το Φαράγγι της Οινόης είναι η τέλεια ανοιξιάτικη βόλτα στην Αττική
Ο Πύργος της Λιάδας, αλλιώς γνωστός και ως Πύργος Δάγλα ή και απλούστερα ως Πύργος Μαρκοπούλου, είναι της ίδιας εποχής με εκείνον της Βραυρώνας, παιδί κι αυτός της οικογενείας των ντε λα Ρος, που η βιβλιογραφία τους αναφέρει και ως Δελαρός στην εξελληνισμένη εκδοχή τους. Ο Πύργος της Λιάδας σώζεται σε μέτρια κατάσταση, στον ομώνυμο λόφο της Λιάδας στο Μαρκόπουλο, και είναι σε αρκετά σημεία εμφανές πως έχει χτιστεί με υλικό από αρχαία κτίσματα, όπως και το βυζαντινό εκκλησάκι των Παμμέγιστων Ταξιαρχών ακριβώς δίπλα του. Περισσότερα μπορείς να διαβάσεις εδώ και εδώ.
Λέμε ίσως, γιατί ο Πύργος της Ανθούσας, που μπορεί να έχεις ακουστά ως μεσαιωνικό πύργο του Υμηττού, κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι μεσαιωνικός. Τα ελάχιστα πράγματα που ξέρουμε γι’ αυτόν είναι, βασικά, υποθέσεις: Θεωρούμε πως είναι οθωμανικός, πρώτον γιατί αναφέρεται σε έγγραφα της εποχής με το τουρκικό όνομα «Κούλα» και δεύτερον γιατί ξέρουμε σίγουρα πως δεν είναι βυζαντινός –και πιθανότατα δεν είναι φράγκικος, γιατί η τεχνοτροπία του παραπέμπει περισσότερο σε οθωμανικό στυλ. Ο πύργος, που σήμερα σώζεται σε μέτρια κατάσταση, πολύ κοντά στη Μονή Αστερίου, αναφέρεται επίσης σε επίσημα έγγραφα ότι ήταν ερειπωμένος ήδη από το 1722. Περισσότερες πληροφορίες έχει το Kastra.eu, εδώ.
Διαδρομές, μονοπάτια, και άλλα αξιοθέατα στον Υμηττό έχουμε εδώ - Μια τέλεια μονοήμερη στον Υμηττό