Η επιστροφή του βινυλίου και των κασετών: Γιατί αγαπάμε το αναλογικό

Αν κινείσαι σε μουσικόφιλους κύκλους τότε θα έχεις λαθρακούσει πως ζούμε την εποχή της θριαμβευτικής επιστροφής του βινυλίου, αφού ολοένα και περισσότεροι ακροατές επιλέγουν να αγοράσουν δίσκους τα τελευταία χρόνια. Κάποιοι πιο συγκρατημένοι θα πουν πως υπερβάλλουν όσοι μιλούν για θριάμβους και επιστροφές του βινυλίου, ενώ ζούμε στην εποχή που το Spotify, το YouTube αλλά και γενικότερα το ψηφιακό format κυριαρχεί βγάζοντας νοκ άουτ πιθανούς ανταγωνιστές.

Τι λένε οι αριθμοί;

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, οι δίσκοι βινυλίου LP (Long Play, 33 στροφών) αντιπροσωπεύουν το 43% των πωλήσεων άλμπουμ σε φυσική μορφή. Το ποσοστό αυτό θα φάνταζε εντυπωσιακό, αν δεν μεταφραζόταν μόλις σε ένα 5% του συνόλου των πωλήσεων άλμπουμ, όταν ληφθούν υπόψη όλες οι διαθέσιμες μορφές, φυσικές και ψηφιακές. Aν θες να στο κάνουμε πενηνταράκια τότε καλό είναι να γνωρίζεις ότι τα περίπου 41 εκατομμύρια LP που πωλούνται ανά έτος στα 2020s δεν μπορούν να μπουν καν στη ζυγαριά σε καθαρούς αριθμητικούς όρους με τα 250 εκατομμύρια που πωλήθηκαν ανά έτος περίπου τη δεκαετία του 1970.

Aυτό που έχει μεγάλη σημασία ωστόσο είναι ότι σύμφωνα με τη Recording Industry Association of America (RIAA) το 2023 τα άλμπουμ βινυλίου ξεπέρασαν σε πωλήσεις τα CDs, τουλάχιστον στην αγορά των ΗΠΑ για πρώτη φορά από το 1987, δημιουργώντας έσοδα που ξεπέρασαν το 1,4 δις δολάρια. Αυτό συνεχίστηκε και το 2024 κι αναμένουμε με προσμονή τα επίσημα στατιστικά στοιχεία και για το 2025 που βαίνει σε λίγες μέρες προς το τέλος του.

Παρά τα εντυπωσιακά στοιχεία πωλήσεων βινυλίου και CD, το streaming παραμένει η κυρίαρχη δύναμη στη μουσική βιομηχανία, αντιπροσωπεύοντας το 84% των εσόδων από τη μουσική το 2023, ή περίπου 14,4 δισεκατομμύρια δολάρια.

Μαζί με το βινύλιο δυναμικό comeback σημειώνει ωστόσο και η κασέτα ήχου με τους μουσικόφιλους να ζουν και πάλι τις τιμημένες tape-trading εποχές όταν δηλαδή γράφαμε σε κασέτα δίσκους που δεν μπορούσαμε με κάποιο τρόπο να αγοράσουμε. Μάλιστα το 2025 η Maxell κυκλοφόρησε για πρώτη φορά μετά από χρόνια ένα νέο κασετόφωνο το οποίο λανσαρίστηκε εν μέσω της αναβίωσης των αναλογικών μέσων, προσφέροντας τόσο Bluetooth για ασύρματα ακουστικά όσο και κλασική υποδοχή 3,5 χιλιοστών για όσους προτιμούν ενσύρματη ακρόαση.

Αναλογικός vs ψηφιακός ήχος

Η συνεχής ανθεκτικότητα του αναλογικού ήχου –κυρίως μέσω βινυλίου και μαγνητικών ταινιών– παραμένει πόλος έλξης για το κοινό, χάρη στην «ζεστασιά» και τον «χαρακτήρα» που προσφέρει, σε αντίθεση με την ενίοτε ψυχρή αίσθηση του ψηφιακού ήχου. Ο αναλογικός ήχος παρουσιάζει συνεχή κυματομορφή, ενώ ο ψηφιακός «συλλαμβάνει» μόνο στιγμιαίες τιμές γεγονός που δημιουργεί την εντύπωση πιο φυσικού και πιστού αποτελέσματος.

Μουσικοί και παραγωγοί υποστηρίζουν ότι ο αναλογικός εξοπλισμός, όπως για παράδειγμα τα κασετόφωνα, οι κονσόλες και οι vintage συμπιεστές– εισάγει ευχάριστη κορεσμό (tape saturation), ήπιες παραμορφώσεις και πλούσιες αρμονικές, στοιχεία που γίνονται αντιληπτά ως «ζεστά» και πιο συναισθηματικά φορτισμένα Reality PathingFestivaltopia.

Από την πλευρά των καλλιτεχνών, ο Kevin Shields (My Bloody Valentine) επέλεξε να κυκλοφορήσει το άλμπουμ του καθαρά αναλογικά (αναλογική κοπή στο βινύλιο), απορρίπτοντας την ενδιάμεση ψηφιακή μετατροπή, για να διατηρήσει «την αμεσότητα και τον αυθεντικό χαρακτήρα του ήχου» όπως δήλωσε χαρακτηριστικά στο Pitchfork απαντώντας στο αιώνιο ερώτημα.

Όσοι καλλιτέχνες είναι άνω των 30+ σχεδόν στο σύνολό τους θα αποθεώσουν το φυσικό format (cd, βινύλιο, κασέτα) κάνοντας πάντα μια ειδική και μακρά αναφορά στο βινύλιο που πάντα κερδίζει λίγη περισσότερη από την αγάπη τους. Εμείς συμμεριζόμαστε πλήρως την άποψη τους καθώς οι βόλτες στα δισκάδικα της πόλης και η ιεροτελεσία της ακρόασης αγαπημένων albums στο πικάπ είναι λίγο από το αλατοπίπερο της ζωής μας.

Αναζητώντας τη γνώμη του ειδικού μιλήσαμε με τον Αντώνη Βιλλιώτη (ιδρυτής και owner της Hubsters μεταξύ άλλων) που έχει τεράστια και μακρά πορεία στα δρώμενα της ελληνικής δισκογραφίας για να φωτίσει λίγο παραπάνω το τούνελ μας.