Πώς μπορώ να βοηθήσω έναν τζογαδόρο: Τρόποι στήριξης και καθοδήγησης

Ο εθισμός στον τζόγο αναγνωρίζεται επισήμως ως ψυχική διαταραχή από το DSM-5 της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας. Δεν πρόκειται απλώς για κακή συνήθεια ή έλλειψη αυτοσυγκράτησης, αλλά για μια σοβαρή εξάρτηση που μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες στην ψυχολογία, την οικονομία και τις σχέσεις του ατόμου.

Αν κάποιος δικός σου παλεύει με τον εθισμό, ο ρόλος σου μπορεί να είναι καθοριστικός, αρκεί να είσαι ενημερωμένος και προσεκτικός.

Πώς να αναγνωρίσεις τον εθισμό στον τζόγο

Ο εθισμός στον τζόγο δεν είναι πάντα εύκολο να εντοπιστεί στην αρχή. Ίσως παρατηρήσεις ότι κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο παίζει πιο συχνά από το συνηθισμένο, λέει ψέματα για το πόσο χρόνο ή χρήμα ξοδεύει ή γίνεται αμυντικό όταν ρωτάς. Μπορεί να βλέπεις αλλαγές στη διάθεσή του, άγχος, νευρικότητα, μυστικοπάθεια, ακόμα και αλλαγές στον ύπνο ή τις καθημερινές του συνήθειες. Ο εθισμός δεν σχετίζεται απαραίτητα με το πόσα χρήματα παίζει κάποιος, αλλά με την αδυναμία του να σταματήσει, ακόμα κι όταν έχει αρνητικές συνέπειες.

Συναισθηματικές και οικονομικές επιπτώσεις του εθισμού

Ο τζόγος δεν επηρεάζει μόνο τον ίδιο τον άνθρωπο που παίζει, αλλά και όλους όσοι τον αγαπούν. Μπορεί να νιώσεις απογοήτευση, θυμό, αγωνία ή ακόμα και ενοχές. Οικονομικά, ο εθισμός στον τζόγο συχνά οδηγεί σε χρέη, δανεικά, ακόμα και απώλεια περιουσίας ή δουλειάς. Συναισθηματικά, η απομάκρυνση, το ψέμα και η απώλεια εμπιστοσύνης μπορεί να ραγίσουν σχέσεις που πριν ήταν σταθερές.

Πώς να προσεγγίσεις ένα αγαπημένο πρόσωπο με πρόβλημα

Το πρώτο βήμα είναι να διαλέξεις τη σωστή στιγμή και να μιλήσεις με ηρεμία και αγάπη. Δεν χρειάζεται να κατηγορήσεις ή να κάνεις διαγγέλματα. Μπορείς απλώς να πεις πώς σε επηρεάζει αυτό που βλέπεις. Πες του ότι ανησυχείς, ότι είσαι εκεί και ότι δεν χρειάζεται να περάσει αυτό το βάρος μόνος του. Μερικές φορές, μια απλή φράση όπως «Σε βλέπω να πονάς και θέλω να βοηθήσω» αρκεί για να ανοίξει έναν δύσκολο αλλά αναγκαίο διάλογο.

Τι να αποφύγεις όταν μιλάς με έναν τζογαδόρο

Απόφυγε να τον κάνεις να νιώσει ντροπή, ενοχές ή φόβο. Μην τον απειλείς, μην τον παρακολουθείς και κυρίως μην προσπαθήσεις να ελέγξεις τις πράξεις του με το ζόρι. Αυτή η στάση συνήθως τον ωθεί να κλείνεται περισσότερο. Επίσης, απόφυγε να του δίνεις χρήματα για να «ξεχρεώσει» ή να συνεχίσει να παίζει. Αν θέλεις να βοηθήσεις, φρόντισε να θέτεις σαφή όρια με σεβασμό.

Πρακτικοί τρόποι στήριξης και ενθάρρυνσης

Μπορείς να τον ενθαρρύνεις να μιλήσει με κάποιον ειδικό, να του προτείνεις ομάδες υποστήριξης ή να τον συνοδεύσεις στην πρώτη συνάντηση με έναν σύμβουλο. Μπορείς επίσης να τον βοηθήσεις να οργανώσει τα οικονομικά του και να του προσφέρεις εναλλακτικές δραστηριότητες, ειδικά σε περιόδους που νιώθει έντονη παρόρμηση. Η παρουσία σου, χωρίς πίεση, μπορεί να είναι πιο σημαντική απ’ όσο νομίζεις.

Διαθέσιμες γραμμές βοήθειας και φορείς υποστήριξης

Στην Ελλάδα υπάρχουν εξειδικευμένες μονάδες, όπως η Γραμμή Βοήθειας 114 του ΚΕΘΕΑ  ΑΛΦΑ ή η γραμμή SOS 1031 του ΟΚΑΝΑ, που παρέχουν δωρεάν στήριξη. Παρέχουν ανώνυμη, δωρεάν και εξειδικευμένη βοήθεια τόσο για τον παίκτη όσο και για τα συγγενικά του πρόσωπα. Υπάρχουν επίσης ομάδες αυτοβοήθειας και ψυχολόγοι που ειδικεύονται στον εθισμό στον τζόγο. 

Θεραπευτικές επιλογές και ο ρόλος της ψυχοθεραπείας

Η ψυχοθεραπεία είναι πολύτιμο εργαλείο για την κατανόηση των αιτιών του εθισμού και την ενίσχυση των μηχανισμών αυτοελέγχου. Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στον εθισμό στον τζόγο. Παράλληλα, η οικογενειακή θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της επικοινωνίας και στην αποκατάσταση των σχέσεων.

Πώς να φροντίσεις και τη δική σου ψυχική υγεία

Η δική σου ψυχική αντοχή είναι απαραίτητη. Το να έχεις κοντά σου έναν άνθρωπο που παλεύει με εθισμό μπορεί να σε εξαντλήσει. Μην αγνοείς τα δικά σου συναισθήματα. Ζήτησε κι εσύ υποστήριξη, μίλησε με ειδικούς ή εντάξου σε ομάδα συγγενών. Δεν είναι εγωιστικό, είναι αναγκαίο. Για να τον βοηθήσεις, πρέπει πρώτα να στέκεσαι σταθερά εσύ.

Ελπίδα και αποκατάσταση: η ζωή μετά τον τζόγο

Ο εθισμός στον τζόγο είναι δύσκολος, αλλά αντιμετωπίσιμος. Πολλοί άνθρωποι έχουν καταφέρει να τον ξεπεράσουν και να ξαναχτίσουν τις ζωές τους. Με στήριξη, θεραπεία και επιμονή, υπάρχει διέξοδος. Το ταξίδι προς την αποκατάσταση δεν είναι εύκολο, αλλά δεν είναι αδύνατο. Το σημαντικό είναι να μην χάσεις την ελπίδα. Εσύ μπορείς να είσαι ο άνθρωπος που του την υπενθυμίζει.