Έρπης ζωστήρας: Συμπτώματα και θεραπεία
Ο έρπης ζωστήρας είναι μια επώδυνη λοίμωξη που προκαλείται από τον ιό της ανεμευλογιάς. Προκαλεί εξάνθημα, πόνο και επιπλοκές, αλλά προλαμβάνεται με εμβόλιο και θεραπεύεται έγκαιρα.
Ο έρπης ζωστήρας είναι μια δερματική λοίμωξη που προκαλείται από τον ίδιο ιό που προκαλεί και την ανεμευλογιά (ιός ανεμευλογιάς-ζωστήρα, ή VZV). Αν έχεις περάσει ανεμευλογιά, ο ιός αυτός παραμένει «κρυμμένος» στο σώμα σου για χρόνια. Κάποια στιγμή –συνήθως σε μεγαλύτερη ηλικία ή όταν πέσει το ανοσοποιητικό σου σύστημα– μπορεί να «ξυπνήσει» και να προκαλέσει τον έρπητα ζωστήρα.
Πώς μοιάζει και τι συμπτώματα προκαλεί;
Το βασικό σύμπτωμα είναι ένα επώδυνο και συχνά φαγούρα εξάνθημα, που εμφανίζεται μόνο στη μία πλευρά του σώματος ή του προσώπου. Το εξάνθημα αποτελείται από μικρές φυσαλίδες (σαν φουσκάλες), που ξεραίνονται σε 7-10 ημέρες και φεύγουν τελείως μέσα σε 2-4 εβδομάδες.
Πολλοί νιώθουν κάψιμο, πόνο ή μυρμήγκιασμα στο σημείο αυτό μερικές ημέρες πριν εμφανιστεί το εξάνθημα. Μπορεί να εμφανιστεί και πυρετός ή κόπωση.
Ποιος κινδυνεύει περισσότερο;
Ο ιός επανενεργοποιείται όταν εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό μπορεί να συμβεί:
* Με την ηλικία (κυρίως μετά τα 60).
* Σε περιόδους έντονου άγχους ή σωματικής κόπωσης.
* Σε άτομα με ανοσοκαταστολή (π.χ. χημειοθεραπεία, μεταμοσχεύσεις, χρόνια νοσήματα).
* Ακόμα και σε υγιή άτομα, κυρίως αν είναι εξαντλημένα ή στρεσαρισμένα.
Είναι μεταδοτικός;
Ναι, αλλά όχι ως έρπης ζωστήρας. Οι φυσαλίδες περιέχουν τον ιό, και αν κάποιος που δεν έχει περάσει ποτέ ανεμευλογιά (ή δεν είναι εμβολιασμένος) έρθει σε επαφή με το εξάνθημα, μπορεί να κολλήσει ανεμευλογιά. Γι’ αυτό πρέπει το εξάνθημα να παραμένει καλυμμένο μέχρι να ξεραθούν τελείως οι φυσαλίδες.
Ποιες είναι οι επιπλοκές;
Η πιο συχνή και ενοχλητική επιπλοκή είναι ο επίμονος πόνος στην περιοχή του εξανθήματος – ονομάζεται μεθερπητική νευραλγία και μπορεί να κρατήσει μήνες ή και χρόνια.
Άλλες σοβαρές επιπλοκές περιλαμβάνουν:
* Απώλεια όρασης (αν ο ιός επηρεάσει το μάτι).
* Πνευμονία, εγκεφαλίτιδα, ηπατίτιδα (σε σοβαρές περιπτώσεις).
* Μόλυνση του εξανθήματος από βακτήρια.
Τι θεραπεία υπάρχει;
Υπάρχει αντιιική θεραπεία που μειώνει τη διάρκεια και τη σοβαρότητα της νόσου, καθώς και τον κίνδυνο για μεθερπητική νευραλγία – αρκεί να ξεκινήσει μέσα στις πρώτες 72 ώρες από την εμφάνιση του εξανθήματος.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι:
* Acyclovir
* Valacyclovir
* Famciclovir
Για τον πόνο χρησιμοποιούνται φάρμακα όπως:
* Gabapentin ή Pregabalin (νευροπαθητικά παυσίπονα)
* Αντικαταθλιπτικά χαμηλής δόσης
* Οπιοειδή (μόνο σε σοβαρό πόνο, για μικρό διάστημα)
Υπάρχει πρόληψη;
Ναι! Υπάρχουν δύο εμβόλια που μπορούν να προλάβουν τον έρπητα ζωστήρα, ακόμα και σε όσους έχουν ήδη νοσήσει στο παρελθόν.
* Zostavax® (παλαιότερο, με ζωντανό εξασθενημένο ιό – χορηγείται σε ανοσοεπαρκείς).
* Shingrix® (νέο, ανασυνδυασμένο εμβόλιο – ασφαλέστερο και πιο αποτελεσματικό).
Το Shingrix χορηγείται σε δύο δόσεις (με διαφορά 2-6 μηνών) και συστήνεται:
* Σε όλους άνω των 60 ετών
* Σε ασθενείς με ανοσοκαταστολή (κάτω και από τα 60)
Ρώτησε τον γιατρό σου αν ανήκεις στις ομάδες που το δικαιούνται δωρεάν.
Συμπερασματικά
Ο έρπης ζωστήρας είναι μια συχνή αλλά διαχειρίσιμη πάθηση. Αντιμετωπίζεται καλύτερα όταν διαγνωστεί και θεραπευτεί έγκαιρα. Ο εμβολιασμός είναι το πιο ισχυρό μας «όπλο» για να τον προλάβουμε, ειδικά καθώς μεγαλώνουμε. Αν παρατηρήσεις πόνο και εξάνθημα στη μία πλευρά του σώματος, μην αργήσεις να συμβουλευτείς γιατρό.
