Γιατί το πρόγραμμα του ύπνου σου πρέπει να γίνει προτεραιότητα;

Πριν διαβάσεις αυτό το κείμενο, αναλογίσου: Πόσες ώρες κοιμήθηκες χθες το βράδυ; Και προχθές; Και πόσες φορές έχεις πει μέσα στην εβδομάδα «θα κοιμηθώ λίγο παραπάνω το Σαββατοκύριακο» σαν να μπορείς να αποθηκεύσεις ύπνο όπως αποθηκεύεις φαγητό στο ψυγείο;

Η αλήθεια είναι πως ο ύπνος δεν είναι πολυτέλεια, ούτε "χάσιμο χρόνου". Είναι από τα πιο ζωτικά συστατικά για να είσαι υγιής, συγκεντρωμένος, ήρεμος και… απλώς ο εαυτός σου. Κι αν ακόμα το πρόγραμμα του ύπνου σου είναι κάτι που αναβάλλεις «για αργότερα», είναι καιρός να του δώσεις τη θέση που του αξίζει: στην κορυφή των προτεραιοτήτων σου.

Γιατί ο ύπνος είναι τόσο σημαντικός;

Ο ύπνος δεν είναι απλώς ξεκούραση. Είναι αποκατάσταση. Την ώρα που εσύ κοιμάσαι, το σώμα σου δουλεύει υπερωρίες: επιδιορθώνει ιστούς, επεξεργάζεται πληροφορίες, οργανώνει αναμνήσεις, ρυθμίζει ορμόνες, ενισχύει το ανοσοποιητικό σου σύστημα.

Ειδικά για τον εγκέφαλο, ο ύπνος είναι σαν το "σέρβις" του αυτοκινήτου: καθαρίζει τις τοξίνες που συσσωρεύονται, ενοποιεί τις εμπειρίες της ημέρας και προετοιμάζει το έδαφος για να είσαι διαυγής την επόμενη. Χωρίς αρκετό και ποιοτικό ύπνο, ξεκινάει ένα ντόμινο από επιπτώσεις που συχνά δεν καταλαβαίνεις άμεσα, αλλά τις νιώθεις: δυσκολία στη συγκέντρωση, εναλλαγές διάθεσης, πείνα χωρίς λόγο, εξάντληση και ευερεθιστότητα.

Η ρουτίνα του ύπνου σου είναι πιο σημαντική από τις ώρες που κοιμάσαι

Ναι, οι 7-9 ώρες ύπνου είναι ο χρυσός κανόνας για τους περισσότερους ενήλικες. Αλλά εξίσου –ίσως και περισσότερο– σημαντικό είναι να κοιμάσαι και να ξυπνάς την ίδια ώρα κάθε μέρα. Το σώμα σου έχει ένα εσωτερικό ρολόι, τον κιρκαδικό ρυθμό, που αν συγχρονιστεί με το καθημερινό σου πρόγραμμα, σε ανταμείβει με ποιοτικότερο ύπνο, περισσότερη ενέργεια και καλύτερη διάθεση.

Αν κοιμάσαι στις 2 τα ξημερώματα Δευτέρα με Παρασκευή και στις 11 το βράδυ το Σαββατοκύριακο (ή το αντίστροφο), αυτό το ρολόι μπερδεύεται. Και μαντεύεις ποιος πληρώνει το τίμημα; Εσύ.

Ποιες είναι οι συνέπειες της έλλειψης ύπνου;

Δεν μιλάμε μόνο για κούραση. Η χρόνια στέρηση ύπνου σχετίζεται με:

Αδυναμία συγκέντρωσης και μάθησης

Αυξημένο στρες και συμπτώματα άγχους/κατάθλιψης

Αδύναμο ανοσοποιητικό και αυξημένη ευαισθησία σε ιώσεις

Διαταραχή του μεταβολισμού και αύξηση βάρους

Αυξημένο κίνδυνο για υπέρταση, διαβήτη τύπου 2 και καρδιοπάθειες

Περιορισμένη δημιουργικότητα και συναισθηματική νοημοσύνη

Και αν σου φαίνονται όλα αυτά υπερβολικά, απλώς δοκίμασε να περάσεις μια εβδομάδα με 5 ώρες ύπνο την ημέρα και παρατήρησε πόσο πιο δύσκολο γίνεται να ανταπεξέλθεις στις πιο απλές απαιτήσεις της καθημερινότητας.

Πώς να φτιάξεις ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου;

Το να "καλλιεργήσεις" έναν σωστό κύκλο ύπνου δεν είναι τόσο δύσκολο όσο νομίζεις. Θέλει, όμως, συνέπεια και μικρές συνήθειες που λειτουργούν σωρευτικά. Ορίστε ένα απλό πλάνο για να ξεκινήσεις:

Καθόρισε σταθερή ώρα ύπνου και αφύπνισης

Και ναι, ακόμη και τα Σαββατοκύριακα. Φτιάξε ένα πρόγραμμα που να ταιριάζει στις ανάγκες σου και φρόντισε να το ακολουθείς όσο πιο πιστά γίνεται.

Μείωσε το φως τις βραδινές ώρες

Η έκθεση σε έντονο τεχνητό φως (ειδικά από οθόνες) πριν τον ύπνο "ξεγελάει" το σώμα σου ότι είναι ακόμη μέρα. Προσπάθησε να κλείνεις κινητό και υπολογιστή τουλάχιστον 30-60 λεπτά πριν κοιμηθείς.

Δημιούργησε μια χαλαρωτική ρουτίνα

Ένα ζεστό ντους, λίγα λεπτά διαλογισμού, διάβασμα (από βιβλίο, όχι οθόνη!) ή απλώς ήσυχη μουσική μπορούν να βοηθήσουν το σώμα και τον εγκέφαλο να περάσουν σταδιακά σε λειτουργία ύπνου.

Απόφυγε βαριά γεύματα και καφεΐνη

Το φαγητό και η καφεΐνη αργά το βράδυ μπορεί να καθυστερήσουν την έλευση του ύπνου ή να διακόψουν τον κύκλο του.

Κράτα το υπνοδωμάτιο δροσερό, σκοτεινό και ήσυχο

Ο χώρος που κοιμάσαι παίζει τεράστιο ρόλο στην ποιότητα του ύπνου σου. Επένδυσε σε καλό στρώμα, blackout κουρτίνες και όση ησυχία μπορείς να εξασφαλίσεις.

Δεν είσαι ρομπότ. Είσαι άνθρωπος.

Ζούμε σε μια εποχή που η αποδοτικότητα δοξάζεται, η πολυάσχολη ζωή προβάλλεται ως τρόπαιο και ο ύπνος… ως εμπόδιο. Ήρθε η ώρα να αλλάξεις αφήγηση. Ο ύπνος δεν είναι παθητικότητα. Είναι ενεργή επιλογή αυτοφροντίδας. Είναι μια επένδυση στο σώμα, το μυαλό και τη διάθεσή σου. Και όπως κάθε καλή επένδυση, αποδίδει στο πολλαπλάσιο.