Πάνω από 350 σκηνοθέτες, ηθοποιοί και δημιουργοί υπέγραψαν επιστολή που δημοσιεύτηκε την πρώτη μέρα του Φεστιβάλ Καννών, καταδικάζοντας τη γενοκτονία στη Γάζα και τη δολοφονία της Παλαιστίνιας φωτορεπόρτερ Φάτμα Χασούνα.
Μήνυμα αντίστασης, μνήμης και κινητοποίησης έστειλαν πάνω από 350 κορυφαίοι δημιουργοί της έβδομης τέχνης, την πρώτη κιόλας ημέρα του 77ου Φεστιβάλ Καννών. Με αφορμή τη δολοφονία της 25χρονης Παλαιστίνιας φωτορεπόρτερ και πρωταγωνίστριας του ντοκιμαντέρ Put Your Soul on Your Hand and Walk, Φάτμα Χασούνα, σε ισραηλινή επιδρομή στη Γάζα, σκηνοθέτες, ηθοποιοί και παραγωγοί υπέγραψαν μια ηχηρή ανοιχτή επιστολή καταγγελίας.
Η επιστολή δημοσιεύθηκε ταυτόχρονα στη γαλλική Libération και στο αμερικανικό Variety, λίγες εβδομάδες μετά τον θάνατο της Χασούνα και δέκα συγγενών της, μια μέρα μόλις αφότου ανακοινώθηκε η συμμετοχή του ντοκιμαντέρ της στο επίσημο πρόγραμμα ACID του φεστιβάλ.
Μεταξύ των υπογραφών ξεχωρίζουν κορυφαία ονόματα όπως ο Πέδρο Αλμοδόβαρ, ο Κώστας Γαβράς, ο Γιώργος Λάνθιμος, ο Αλφόνσο Κουαρόν, ο Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ, ο Ρούμπεν Όστλουντ, ο Μαρκ Ράφαλο, ο Χαβιέ Μπαρδέμ, η Αντέλ Εξαρχόπουλος, η Μελίσα Μπαρέρα, ο Ραλφ Φάινς, ο Γκάι Πιρς και η Σούζαν Σαράντον.
«Δεν μπορούμε να σιωπούμε ενώ διαπράττεται γενοκτονία στη Γάζα», σημειώνουν στην επιστολή, υπογραμμίζοντας πως «ντρεπόμαστε για αυτήν την παθητικότητα». Οι δημιουργοί καλούν τον κινηματογράφο να αναλάβει ρόλο, να αντλήσει διδάγματα από την ιστορία και να προστατεύσει τις καταπιεσμένες φωνές.
Το κείμενο καταλήγει με μια συγκινητική αναφορά:
«Για τη Φάτμα, για όλους εκείνους που πεθαίνουν στην αδιαφορία. Ο κινηματογράφος έχει χρέος να μεταφέρει τα μηνύματά τους, να αντικατοπτρίζει τις κοινωνίες μας. Ας δράσουμε πριν να είναι αργά».
Η αντίδραση της πολιτικής ηγεσίας ήταν άμεση, με την Γαλλίδα Υπουργό Πολιτισμού Ραχίντα Ντάτι να δηλώνει στο Euronews:
«Είναι ο ρόλος τους να εμπλακούν και να δεσμευτούν. Πιστεύω ότι ο πολιτισμός και η πολιτική πάνε χέρι-χέρι. Η πολιτιστική ελευθερία είναι ζωτικής σημασίας και οι καλλιτέχνες έχουν ρόλο να διαδραματίσουν. Ο πολιτισμός μπορεί να σώσει τον κόσμο».
Η φετινή διοργάνωση των Καννών ξεκίνησε έτσι με ένα ηχηρό πολιτικό μήνυμα – μια υπενθύμιση πως η τέχνη δεν μένει σιωπηλή απέναντι στην αδικία.
Ολόκληρη η επιστολή:
Η Φάτμα Χασούνα ήταν 25 ετών.
Ήταν Παλαιστίνια ανεξάρτητη φωτορεπόρτερ. Στοχοποιήθηκε από τον ισραηλινό στρατό στις 16 Απριλίου 2025, την ημέρα μετά την ανακοίνωση ότι η ταινία της Σεπίδεχ Φάρσι “Put Your Soul on Your Hand and Walk”, στην οποία ήταν η πρωταγωνίστρια, είχε επιλεγεί στην ενότητα ACID του Φεστιβάλ Καννών.
Ήταν έτοιμη να παντρευτεί.
Δέκα συγγενείς της, συμπεριλαμβανομένης της εγκύου αδελφής της, σκοτώθηκαν από την ίδια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή.
Από τους φρικτούς μαζικούς εκτοπισμούς της 7ης Οκτωβρίου 2023, κανένας ξένος δημοσιογράφος δεν έχει επιτραπεί να εισέλθει στη Λωρίδα της Γάζας. Ο ισραηλινός στρατός στοχοποιεί αμάχους. Πάνω από 200 δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί σκόπιμα. Συγγραφείς, κινηματογραφιστές και καλλιτέχνες δολοφονούνται βίαια.
Στο τέλος Μαρτίου, ο Παλαιστίνιος σκηνοθέτης Χαμντάν Μπαλάλ, που κέρδισε Όσκαρ για την ταινία του “No Other Land”, δέχτηκε άγρια επίθεση από Ισραηλινούς εποίκους και στη συνέχεια απήχθη από τον στρατό, πριν αφεθεί ελεύθερος υπό διεθνή πίεση. Η έλλειψη υποστήριξης από την Ακαδημία Όσκαρ προς τον Χαμντάν Μπαλάλ προκάλεσε οργή μεταξύ των μελών της και αναγκάστηκε να ζητήσει δημοσίως συγγνώμη για την αδράνειά της.
Ντρεπόμαστε για αυτή την παθητικότητα.
Γιατί ο κινηματογράφος, αυτός ο γόνιμος χώρος για έργα κοινωνικά δεσμευμένα, φαίνεται τόσο αδιάφορος για τον τρόμο της πραγματικότητας και την καταπίεση που υφίστανται οι αδελφές και αδελφοί μας;
Ως καλλιτέχνες και πολιτιστικοί παράγοντες, δεν μπορούμε να σιωπούμε ενώ διαπράττεται γενοκτονία στη Γάζα και αυτή η απερίγραπτη είδηση πλήττει σφοδρά τις κοινότητές μας.
Ποιο είναι το νόημα των επαγγελμάτων μας, αν όχι να αντλούμε διδάγματα από την ιστορία, να κάνουμε ταινίες που είναι δεσμευμένες, αν δεν είμαστε παρόντες για να προστατεύσουμε τις καταπιεσμένες φωνές;
Γιατί αυτή η σιωπή;
Η ακροδεξιά, ο φασισμός, ο αποικισμός, οι αντι-τρανς και αντι-LGBTQIA+ κινήσεις, ο σεξισμός, ο ρατσισμός, η ισλαμοφοβία και ο αντισημιτισμός διεξάγουν τη μάχη τους στο πεδίο των ιδεών, επιτιθέμενοι στη δημοσιογραφία, τον κινηματογράφο και τα πανεπιστήμια, και γι’ αυτό έχουμε χρέος να αγωνιστούμε.
Ας αρνηθούμε να αφήσουμε την τέχνη μας να είναι συνένοχος στο χειρότερο.
Ας επαναστατήσουμε.
Ας ονομάσουμε την πραγματικότητα.
Ας τολμήσουμε συλλογικά να την κοιτάξουμε με την ακρίβεια της ευαίσθητης καρδιάς μας, ώστε να μην μπορεί πλέον να σιωπηθεί και να καλυφθεί.
Ας απορρίψουμε την προπαγάνδα που συνεχώς αποικίζει τη φαντασία μας και μας κάνει να χάνουμε το αίσθημα της ανθρωπιάς.
Για τη Φάτμα, για όλους εκείνους που πεθαίνουν στην αδιαφορία.
Ο κινηματογράφος έχει χρέος να μεταφέρει τα μηνύματά τους, να αντικατοπτρίζει τις κοινωνίες μας.
Ας δράσουμε πριν να είναι αργά.
